Microsoft Word Лекциялар жинағы Физик doc


лекция 3 ЖҰМЫС. ҚУАТ. ЭНЕРГИЯ Тұрақты күштің



бет19/55
Дата07.01.2022
өлшемі1,32 Mb.
#17732
түріЛекция
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   55
3 лекция

3 ЖҰМЫС. ҚУАТ. ЭНЕРГИЯ




    1. Тұрақты күштің жұмысы.

Өзара әсерлесу нәтижесінде денелердің энергиясы өзгеріске түсуі мүмкін. Өзара әсерлесуші денелер энергияcы өзгерісін сипаттау үшін, арнайы физикалық шама- күш жұмысы енгізілген. Егер күш тұрақты болса F =const, онда жұмыс мына формула арқылы өрнектеледі




A Fds Fds cos

Fsds


мұндағы – күш бағыты мен орын ауыстыру арасындағы бұрыш; Fs –орын ауыстыру бағытындағы күш проекциясы




Егер

Fs Fs (s)- тің графиктік тәуелділігі берілсе, онда тұрақты күштің

жұмысы штрихталған фигура ауданына тең болады (тік төртбұрыш).

Берілген сурет бойынша жұмыс мынаған тең:



A Fs s Fs (s2 s1 )=5(12–2)=50 Дж.

Берілген заңдылық

Fs Fs (s)

тәуелділігінің кез-келген сипаттамасында



да орындала береді. Егер күш айнымалы болса, онда жол әрбір элементар

участоктың ішінде

Fi =const болатындай етіп элементар участоктарға бөлінеді.

Онда барлық жолдағы жұмыстың қосындысы
N

A Fsidsi .

M


Егер

Fs Fs (s)

тәуелділігі график түрінде берілсе, онда толық жұмыс



қисықсызықтық фигураның ауданымен анықталады.



    1. Қуат

Жұмыстың жылдамдығын сипаттау үшін қуат түсінігін енгіземіз.


N қуат физикалық шама, ол ∆А жұмысының осы жұмысты істеуге кеткен ∆t уақытқа қатынасына тең.

N A

t

Егер дене F күшінің әсерінен тұрақты жылдамдықпен қозғалатын болса, онда қуат мына формуламен өрнектеледі


N A

Fs S F,


t t s

демек қуат күш проекциясы мен дене жылдамдығының көбейтіндісіне

тең.


Егер куат тұрақты болса, онда белгілі бір уақыт аралығындағы істелінген жұмыс былай анықталады

A N0t ,

демек жұмыс N=N0; t=t1; t=t2 түзулерімен шектелген тік төртбұрыштың ауданына тең. Егер айнымалы қуат үшін N=N(t) тәуелділік графигі берілген болса, онда жұмыс N=N(t) қисығымен шектелген фигураның ауданына тең болады


Суретте көрініп тұрғандай, t=t2t1 уақыт аралығы екі суретте де бірдей болса да 1-суреттегі фигураның ауданы 2-суреттегі фигураның ауданына қарағанда үлкен. Сондықтан бірінші жағдайдағы жұмыс артық.

Айнымалы қуат жағдайын (бірдей t уақыт аралығында бірдей емес жұмыс орындалады) қорытындылай келе лездік қуат түсінігі енгізіледі:


N  lim

A d A



t0 t d t

Егер лездік қуат тұрақты болмаса, онда



N A

Fs S F


t t s

формуласы <N> орташа қуатты анықтайды.

Қуттың өлшем бірлігі – ватт (Вт): 1 Вт – 1 с уақыт аралығында 1 Дж-ға тең жұмыс істеу кезіндегі қуат (1 Вт = 1 Дж/с).


    1. Кинетикалық энергия. Жылдамдықтың өзгеруі кезіндегі жұмыс Дененің кинетикалық энергиясы оның механикалық қозғалысының



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   55




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет