Орындағандар: Жолаева К., Сейткамалова Г.
Қабылдаған: Ережепов А. Е.
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті Биология және Биотехнология факультеті Биотехнология факультеті Тақырыбы: Каспаза қасиетін зерттеу Алматы, 2022 Жоспар: І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім: 1) Клетка өлімі
2) Каспаза ферментінің қызметі
3) Каспаза проферменттері, құрылысы
III. Қорытынды IV. Пайдаланылған әдебиеттер Каспазалар Каспазалар (ағылш. caspase; сокр. ағылшын тілінен. cysteine — dependent aspartate specific protease) - ақуыздарды тек аспартаттан кейін ыдырататын цистеинді протеазалар туысына жататын протеолитикалық ферменттер. Каспазалар апоптоз, некроз және қабыну процестерінде маңызды рөл атқарады
Бұл ферменттердің бағдарламаланған жасуша өліміндегі рөлі алғаш рет 1993 жылы анықталды және олардың апоптоздағы функциялары жақсы сипатталған.
Бағдарламаланған жасуша өлімінің бұл түрі даму процесінде кең таралған және өмір бойы жасушалық гомеостазды сақтауға қызмет етеді.
Каспазаның активтенуі бақыланатын жасушалық компоненттердің жойылуын қамтамасыз етеді, бұл қоршаған тіндерге аз әсер ететін жасушалардың өліміне әкеледі (олардың процеске қатысуынсыз)
Каспазалар қабынуда да рөл атқарады, сол арқылы қабынуға қарсы цитокиндердің өңделуін тікелей күшейтеді. Бұл жұқтырған жасушаларға немесе тіндерге шабуыл жасайтын иммундық жасушаларды тартуға мүмкіндік беретін сигналдық молекулалар.
Каспазалар пироптоз және некроптоз сияқты бағдарламаланған жасуша өлімінде басқа да белгілі рөлдерді атқарады. Жасуша өлімінің бұл формалары ағзаны жасушалық стресс сигналдары мен патогендік шабуылдардан қорғау үшін маңызды.
Апоптоз - клетканың бағдарламаланған өлімі.Апоптоз-бұл қызмет бойынша қажетсіз клеткадан физиологиялық арылу. Апоптозды реттейтін гендер қызметінің бұзылуын зерттеулер бұл ауруды емдеуге жаңа бағыттар дамытуда.
Генетикалық материалдық бұзылуы
Жасушаішілік құрылымдардың бұзылулары
Жасуша құрылымының бұзылуы мына жағдайларға байланысты