Есеп1 Талдау үшін кең жұқтырған жарасы бар науқастан жараның бөліндісі алынды. Зерттелетін материал таңдаулы қатты және сұйық орталарға егілді. Бір күннен кейін тығыз ортаға егілгенде шеттері тегіс, беті жылтыр орташа өлшемді сарғыш түсті дөңес колониялар табылды. Сорпасы бар пробиркаларда біркелкі лайлану пайда болды. Колониялардан алынған Грам әдісімен боялған жағындыларда көк-күлгін түсті сфералық бактериялардың шағын (2-3 бактерия) топтары табылды.
1. Қандай диагностикалық әдіс қолданылды?
2. Қандай таңдаулы ақпарат құралдарын пайдаландыңыз?
3. Бөлінген қоздырғышты қай топқа жатқызуға болады?
№1 есептің жауабы.
1. Бактериоскопиялық және бактериологиялық әдістер қолданылды.
2. Қоректік орта – сары-тұзды агар, натрий хлоридінің жоғары концентрациясы бар қоректік сорпа.
3. Қоздырғышты патогенді кокктар тобына жатқызуға болады, ең ықтимал стафилококк, бірақ одан әрі зерттеу қажет – стафилококктың таза дақылын бөліп алу және биохимиялық қасиеттері мен вируленттілігі бойынша анықтау.
№2 есеп
Урология бөлімшесіне дене қызуы көтеріліп түскен науқастың зәрі зерттеуге алынып, қанды агар мен қант сорпасына егілді. Бір күннен кейін қатты қоректік ортадағы дақылдарда гемолиз аймағы бар ұсақ дөңес колониялар анықталды, сорпада аздаған флокулярлы шөгінді түрінде өсу пайда болды. Бактериолог бұл стрептококк инфекциясы деген қорытынды жасады.
1. Бұл тұжырым негізді ме?
2. Қандай қосымша әдістерді қолдану керек?
№2 есептің жауабы.
1. Дәрігердің қорытындысы негізделген (мәдени қасиеттер, патогендік факторлар – гемолизиндер (7-сурет).
Күріш. 7. Қанды агарда гемолиз аймағы бар колониялар
2. Қосымша зерттеулер қажет (таза дақылды бөліп алу, оны биохимиялық, антигендік қасиеттері бойынша анықтау, серотиптеу, А токсинін анықтау), өйткені стрептококк оппортунистік микроорганизм болып табылады және оны науқастың материалынан қателесіп бөліп алуға болады.
№3 есеп
Жеңіл жарақатқа байланысты науқастың аяғында қызылиек пайда болды. Анамнезінен созылмалы тонзиллитпен ауырғаны анықталды.
1. Қандай микробиологиялық мәліметтерге сүйене отырып, қызылиек пен стрептококктың тамақта тасымалдануы арасында байланыс орнатуға болады?
2. Бұл мәселені шешу үшін қандай зерттеулер жүргізу керек?
3. Емдеу үшін қандай химиотерапиялық препараттарды тағайындау керек?
№3 есептің жауабы. 1. Ұқсас стрептококк қызылиек ошағынан бөлінген (8-сурет).
8-сурет. Іріңдегі стрептококк. Грам бояуы
2. S. pyogenes таза дақылын бөліп алу және идентификациялау.
3. Қоздырғыштың антибиотиктерге сезімталдығын анықтағаннан кейін бета-лактамдар.
№4 есеп
Перзентханада жаңа туған нәрестелерде пиодермия жағдайлары пайда болды.
1. Бұл аурулардың себептері қандай болуы мүмкін?
2. Микробиологиялық зерттеуге қандай материалдар жатады?
3. Алдын алу шараларын қандай деректер негізінде жүргізуге болады және олар неден тұрады?
№4 есептің жауабы. 1. Ықтимал себебі - стафилококк немесе басқа оппортунистік микроорганизмдер тудырған ауруханалық індет.
2. Науқастардың іріңі, медицина қызметкерлерінің тамағы мен мұрнындағы шырыш, қолды шаю, қоршаған орта заттары, ауа, зығыр, жаялық және т.б.
3. Жаңа туылған нәрестелер мен медицина қызметкерлерінің іріңінен бөлініп алынған қоздырғыштың (оның антибиограммасы, фаг түрі) сәйкес келуі негізінде инфекция ошағы анықталады. Инфекция ошақтары дезинфекцияланады, бөлме, ауа және төсеніш дезинфекцияланады (автоклавтау және т.б.).
№6 есеп
Дәрігерге жүгінген науқастың қолтығында бірнеше рет фурункул, жоғары дене қызуы және жалпы интоксикация белгілері бар.
1. Мұндай процесті қандай микроорганизмдер тудыруы мүмкін?
2. Қандай микробиологиялық зерттеулер жүргізу қажет?
3. Зерттеу үшін қандай материалды алу керек?
4. Емдеу үшін қандай иммунобиологиялық препараттарды тағайындауға болады?
№6 есептің жауабы. 1. Стафилококктар және стрептококктар, бірақ ең ықтимал стафилококктар.
2. Бактериоскопиялық және бактериологиялық зерттеу жүргізу.
3. Зерттеу үшін қайнағаннан ірің алу керек.
4. Емдеу үшін – адамның антистафилококк иммуноглобулині (антитоксиндер), стафилококкқа қарсы плазма (антитоксиндер), стафилококк бактериофаг, процесс созылмалы болған жағдайда – стафилококкты антифагин (химиялық вакцина) немесе стафилококк анатоксині.
№7 есеп
Емшек сүтімен қоректенетін жаңа туған нәрестеде тұрақты диарея бар. Анамнезінен анасы маститпен, ал ағасы скарлатинамен ауырғаны белгілі.
1. Бұл бұзылыстың ықтимал себебі қандай?
2. Микробиологиялық зерттеуге қандай материал жатады?
3. Қандай микроорганизмдерді бөліп алуға болады?
4. Дәрігердің тактикасы.