7. Ферменттер. Анықтамасы. Жіктелуі. Ферменттердің сахаролитикалық және протеолитикалық белсенділігін анықтау әдістері. Бактерия жасушанын барлык метаболиттік реакциялары негiзiнде 6 сыныпка жататын ферменттер аркылы аткарылады : оксиредуктазалар , трансферазалар , гидролазалар , лигазалар , лифзалар , изомеразалар. Бактерия жасушасы түзетін ферменттер жасуша ішiлiк эндоферменттер немесе қоршаған ортаға белiп шыгарылатын экзоферменттер деп бөлінеді . Экзоферменттер жасуша ішіне келіп түсетiн көміртегі мен энергияны сырттан тасымалдауда улкен орын алады . Гидролазалардын көпшілігі экзоферменттер болып табылады , олар коршаган ортага болiнiп iрi молекулалы пептидтердi , полисахарид пен майларды жасуша iшiне енуге +3
+кабiлеттi мономерлер мен димерлерге дейін ыдыратады . Экзоферменттердiн бiркатары мысалы гиалуронидаза , коллагеназа жане баскалары агрессиялык ферменттер болып келеді . Ферменттердін кейбіреулері бактерин жасушасынын перплазматикалык кеңістігінде орналасады . Олар заттарды бактерия жасушасына тасымалдауга катысады . Бактериянын ферментативтік спектрi тұқымдастық пен туыстастыкты және кейбiр жагдайларда турді көрсететін таксономиялык белгiге жатады . Сондыктан ферментативтік белсенділік спектрін аныктауды бактериянын таксономиясын белгілеуде қолданады . Экзоферменттерді диференциалдык – диагностикалык орталарда аныктауга болады , сондыктан бактерияларды идентификациялау үшін дифференциалдык – диагностикалык орталар жиынтыктар
8. Аэробты және анаэробты микробтардың таза дақылын бөліп алу әдістері мен кезеңдері. Анаэробтарды дақылдандыру тəсілдері.
Үш əдіс бар физикалық,химиялық,биологиялық.Биологиялық əдісте Фортнер əдісі бойынша қанды агарға аэробтар мен анаэробтарды бірге себеді,ең алдымен аэробтар өсіп шығады сосын анаэробтар өседі.Тағы бір дақылдандыру əдісі Кит-Тароцци əдісінде сорпаға глюкоза жəне жануарлардың бауыр кесіндісін салады да ,стерильді вазелин құяды.Физткалық əдісте анаэростат қолданады,басқа ауаны индиферентті газбен ауыстыру немесе Вейон-виньяль түтікшесі қолданады оның ерекшелігі бір ұшы жіңішкеленіп,енкінші ұшында мақта тығындалады.Химиялық əдістерде қоректік орталарға редуцент заттарды қосу арқылы мысалы тиогликоль қышқылы,аскорбин қышқылы,цистеинт т,б əдістермен дақылдандырады.
9. Микробиота және микобиом. Анықтамасы. Ауыз қуысының қалыпты микробиотасы, түрлері және оның патологиядағы маңызы. Дисбиоз. Анықтамасы. Дисбиоздың пайда болуына ықпал ететін факторлар.Микроорганизмдер барлық жерде кездеседі. Олардың саны көп емес, олар жануарлар денесінде және тіршілік етеді Микробиота – қалыпты микрофлора- ие организмімен симбиозда болатын микроорганизмдер атауы. Микробиота дегеніміз белгілі бір жерде болатын барлық микроорганизмдердің түрлерін білдіреді. Адамның микробиотасы дегеніміз - адам ағзасында және құрамында болатын микроорганизмдер. Микробиома термині микробиотаның бүкіл генетикалық құрамын көрсету үшін қолданылады. Адамның микробиомасы адамның микробиотасының генетикалық құрамына жатады. Микробиома мен микробиотаның негізгі айырмашылығы мынада: микробиота белгілі бір орынды немесе ағзаны колонизациялайтын микроорганизмдердің бүкіл популяциясын қамтиды, ал микробиома тиісті микробиотаның генетикалық құрамына жатады.
Ауыз қуысының қалыпты микробиотасы Түрлері Ауыз қуысы қалыпты жағдайда көптеген микроорганизмдер тіршілік етеді. 1 мл сілекейде 10 8 бактерия болады. Ауыз қуысының келесі факторлары - тұрақты температура 37 градус, ылғалдық, тамақ қалдықтары , рН орта– микробтардың дамуына ықпал жасайды. Анаэробтар аэробтарға қарағанда 100 есе көп.
Көптеп кездесетің микробтар: стрептококктар, стафилококктар, нейссериялар, вейлонеллалар, бифидобактериялар, лактобактериялар, фузобактериялар, бактероидтар, лактобацилдер, спириллалар, вибриондар және ашытқылар.
Ауыз қуысындағы микрофлораларды белгілі бір орындарда орналасуына байланысты бірнеше биотоптарға бөлуге болады. Бірінші биотопқа сілекейді жатқызамыз. Оның құрамына көптеген бактериялар жатады.
Оған грамтеріс анаэробтар және стрептококктар жатады. Тіл астандағы қатпаршаларда және сілекейлі криптерде облигатты анаэробтар, ал сілекейлі қабатта және жұмсақ аспанда стрептококктар мен коринобактериялар кездеседі.
Екінші биотопқа қызыл иек қуысы және сол жерде болатын сілекей сұйықтығы жатады. Оған : бактероидтар, порфиромонадалар, превотелла интермедия, актинобациллюс, актиномицетемкомитанс, дрожды саңырауқұлақтар, микоплазмалар және де нейссериялар жатады.
Үшінші биотопқа тіл бляшкасы жатады. Бұл бактериялардың кп шоғырланған жері. Ол жерде кездесетін микроорганизмдер саны 100 ден 300 млн ға дейін 1 мг.
