Микроорганизмдердің экологиясы.Жаңа туылған нəрестелер мен ерте жастағы балалардың қалыпты микрофлорасының дамуы.
Микроорганизмдер экологиясы (oikos – грек сӛзінен аударғанда – үй, тіршілік ету орны) – микроорганизмдердің бір-бірімен жəне қоршаған ортамен ӛзара арақатынасын зерттейді. Микроорганизмдер топырақта, суда, ауада, ӛсімдіктерде, адам организмінде жəне жануарларда, тіптен космоста да табылады. Микроорганизмдер – биоценоздың құрамды бӛлшегі, яғни тіршіліктің біркелкі жағдайындағы суқойма немесе құрғақ аймақта орналасатын биотоп – жануарлар, ӛсімдіктер мен микроорганизмдер жиынтығы.
Ортаның белгілі аймағында мекендейтін микроорганизмдер жиынтығын микробиоценоз деп атайды.
Ауа микрофлорасы. Анықтау тəсілдері. Санитарлық көрсеткіштер жəне санитарлық-көрсеткіш болатын микроорганизмдер.
Жалпы ауа микрофлорасы топырақ жəне су микрофлорасымен тікелей байланысты. Адам тыныс жəне сілекей жолдары арқылы түрлі бактериялар ауаға тарайды. Мысалы: клостридия, саңырауқұлақтар, вирустар, шар жəне таяқша тəріздес бактиялар. Көптеген факторлар, мысалы күн сəулесі микрофлораны жояды. Микроорганизмдердің көпшілігі жабық, ауасы тазартылмаған, абам көп шоғырланған бөлмелерде кездеседі. Ауылдық жердің ауасы қаланың микрофлорасына қарағанда таза болады. Ауадағы микробтан адам организмі зардап шегеді, сондықтан бөлемені желдетіп, фильтрлеу, УК сəлесімен өңдеу қажет.
Су микрофлорасы. Анықтау тəсілдері. Санитарлық көрсеткіштер жəне санитарлық-көрсеткіш болатын микроорганизмдер.
Су микрофлорасы топырақ микрофлорасымен тығыз байланысты, себебі топырақтағы микроорганизмдер судың микробтық құрамына ұқсас болып келеді. Ауыз суында кездесетін бактериялар: ирекше, таякша, кокк тəрізділер. Су қоймалардың түбінде анаэробтар көп кездеседі. Адам қалыпты микрофлора өкілдері, мысалы, ішек таяқшасы, энтеробактерия, энтерококк, клостридиялар жəне баскада іш сүзегі, парасүзек, тырысқақ қоздырғыщтары ағынды лас сулармен бірге жауын-шашын сулармен өзен-көлдерге түседі. Сондықтан да су жұқпалы ауруларды таратушы фактор болып саналады. Легионелла қоздырғышы суда көбейе алады. Мұxит-теңіз микрофлорасы өзен-көл микрофлорасынан ерекшеленеді. Мысалы, галофильді вибриондар молюскаларды жəне кейбір балық түрлерін зақымдайды. Судың санитарлық - микробиологиялық зерттелуi Санитарлық - микробиологиялық зерттеуге жататын сулар: 1. орталықтандырылған су құбыры; 2. құдықтар; 3. ашық су тоғандары (ӛзен, кӛл); 4. жүзу хауыздары: 5. қалдық сулар. 67 Судың санитарлық - микробиологиялық зерттеуiн жүргiзу: 1) орталықтандырылған шаруашылықтың iшуге жарамды суының кӛзін таңдау жəне бұл кӛздi кезеңді бақылау; 2) орталықтандырылған сумен қамтуда ауыз судың зарарсыздандыруын тиiмдiлiгің бақылау; 3) сумен орталықтан қамту, сондай артезиан ұңғымақтар, топырақ суларда бұлақтарға бақылауда; 4) жеке су пайдаланатындарда судың жарамдылығының дəрежесiн анықтау; (құдықтар, бабұлақтар жəне тағы басқалар) 5) ашық су тоғандарды судың күйiмен санитариялықэпидемиологиялық бақылау: су қойнаулары,
тоғандар, кӛлдер, ӛзендер; 6) жүзу хауыздарындағы суды зарасыздандыру тиiмдiлiгiн бақылау; 7) қалдық суларды сапасын тексеруге жəне тазарту дəрежесiнiң тексеру; 8) жұқпалы аурулардың судан сурастыру. Судың санитарлық микробиологиялық зерттеуiнiң негiзгi мақсаты сапалы сумен тұрғындарды камтамасыз ету болып табылады,сол үшiн суға гигиеналық баға беру жүргiзiледi
Достарыңызбен бөлісу: |
