Министерство образования и науки республики казахстан

 

360 

       ،ﺎﻨىﺳﺎﻣرﻮﻓ ۋﻼﻳو ﯔىدرﻻﻻﺎﺑ ،ﺎﻨىﺳﺎﯿﮔﻮﻟﻮﺤﯿﺴﭘ رﻻﻻﺎﺑ ﭗىﻟەدﺰىﮔەﻧ

   ﻦىﺗەﺳەﻜﻳﺎﺳ ەﻨىﺮىﻣو ﻻﺎﺑ

نﺎﻌﻧاﺪﻟﻮﻗ ﻦىرەﺪﻠىﺳﺎﺗ ەﯿﺑرﺎﺗ ىﺪﻤىﺗۇ

.

  

   ىدﺰىﯕﺎــﻣ ﯔىﻨىــﺳەﯿﺑرﺎﺗ قﺎــﭘرۇ ﯔــىدﺰىﻤىﻘﻟﺎﺣ ەد ىرەﺪــﯕەﻟو ﻦــىﻳو رﻻﻻﺎــﺑ ﻰﻟرﯘﺘــﺳادء

 ىﺮىﺑء ﯔىﻨىﺳﻻﺎﺳ

 .

   ىﺪـﯿﻟۋﺎﺑ ﺎـﻋﯟﻟﻮﺑ نەﺷەﺷ ﻰﺘﻗﺎﺟ ﻞىﺗء ىدرﻻﻻﺎﺑ ىرەﺪﯕەﻟو شﺎﭙﺘﻠىﯕﺎﺟ

 .

 لا

  ەﻠىﺑﺎــﻗ ۋاﺪــﻟﺎﯿﻗ ،ۋﻼــﻳو ﯔــىدرﻻﻻﺎﺑ ﻰﺘﻗﺎــﺒﻣﯘﺟ

  ﻦىﺘــﻳەﻟەﺗەﺟ ﺎــﻘﻘىﻟﺮىﻘﭘﺎﺗ ﻦىﺗەﺮىﺪــﻠىﺗەﺟ ﻦىﺗ

   رﻼىﻋﺎـﺗ ﻦىﺴىﻋﺎﺗ ،ىدﻻﻮﺑ ەﮔۋەد ﻰﺳﺎﺒﻧاﺪﻟﻮﻗ ﻖىﺷﺎﻣ

 .

      ەﻧﺎـﺟ ﻞـىﺗء ىدرﻻﻻﺎـﺑ ادﺰىﻣﻻﺎـﻗﺎﻣ لﯘـﺑ

       ﻦىﺗەﻧەﻟەــﺷەﮔزو نەﻤىﮕىﻟەﺸـﻛرە ۋﺮىﺪـﻠىﺗەﺟ ڭەﺗ نﺎـﻨىرﺎﺘﻗﺎﺟ ەﻧەد ،ﻰﺗەﻠىﺑﺎـﻗ ۋﺎﺴـﻣﯘﺟ ﻲـﻣ

  ىدﻻﻮﺑ زﻮﺳء ىرەﺪﯕەﻟو ﻰﻨىﻳو رﻻﻻﺎﺑ ﻰﻟرﯘﺘﺳادء

 .

 ﺎـﻗ ،ەﺸﻧەﻣ

    ﻦـىﻳو ﻰﻟرﯘﺘـﺳادء ﯔـىﻨىرﻻﻻﺎﺑ قاز

ىدﻻﻮﺑ ەﮔۋەﺘﻜىﺟ ەﮔرﯘﺗ ەﺷەﻧﺮىﺑ يادﺎﻨىﻣ ﻦىﮕىﻟەﺸﻛەرە اراد نﺎﺗء ەﻨىزو ﯔىﻨىرەﺪﯕەﻟو

:

  

  ﻦـــىﻳەز ﯔـــىدرﻻﻻﺎﺑ ىرەﺪـــﯕەﻟو ﻦـــىﻳو رﻻﻻﺎـــﺑ ﻰﻟرﯘﺘـــﺳادء ،ﻰﺸـــﻨىﺮىﺑء

-

 ەﮔۋﺮىﺪـــﻠىﺗەﺟ ﻦىـــﺳەدرەز 

ىدارﺎﻘﺗا لور ﻚىﻠىﻜﺗرﯘﺗ

  

ﻟەﻧەد نەﻤىﺪﻟا ﻦىﺳەﯿﺑرﺎﺗ ﻻﺎﺑ ﻰﻘﻟﺎﺣ قازﺎﻗ 

نﺎﻋﺎﺘﺳﺎﺑ نﺎﻨﻤىﻧﺎﺗ ﻚى

 .

 ەﻧەﻜﺸىﻛ ﻰﺳﺎﺟ ﻻﺎﺑ

،ﻰﺳەﻳﯘﺟ ۋﻼﻳو ﻦىﻳﺎﺳ نﺎﻌﻟﻮﺑ 

 

 

 

СЕКЦИЯ   3

 

 

МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІ ФУНКЦИОНАЛДЫ БАҒЫТТАП  ОҚЫТУДЫҢ

 

 ӨЗЕКТІ  МӘСЕЛЕЛЕРІ 

 

СЕКЦИЯ   3

 

 

МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІ ФУНКЦИОНАЛДЫ БАҒЫТТАП  ОҚЫТУДЫҢ

 

 ӨЗЕКТІ  МӘСЕЛЕЛЕРІ 

 

SECTION 3 

 

ACTUAL PROBLEMS OF FUNCTIONALLY DIRECTED TEACHING AIMED 

PREPARING STUDENTS FOR FORMAL TESTS 

 

 

 

 

 

ҚАЗАҚ ТІЛІН МАМАНДЫҚҚА ҚАТЫСТЫ ОҚЫТУ

 

 

Айтжанова С.С.  к.ф.н., доцент

 

Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ 

Алматы қ., Қазақстан 

 

Қазіргі  кездегі  Қазақстаның  білім  беру  жүйесі  әлемдік  білім  нарығына  шығарыла 

бастады.  Бұл  сала  да  XXI  ғасырда  стратегиялық  ресурстарға  сүйене  отырып  өзінің 

мәнділігімен білім берудің капиталына айналуы қажет. 

Елбасы  Н.  Назарбаевтың  «...  қазақ  ұлты  өзінің  мемлекетін  және  оны  дамыту  туралы 

айтуға қақылы... » деген сөзі тіл проблемаларын шешудің, еліміздің алдында тұрған маңызды 

мақсаттардың бірі екендігін көрсетеді.  

Мемлекеттік тіліміздің дамып, өркендеп, қанат жаюына қатысты іс-шаралар жан-жақты 

жүргізілуде.  

Қазақстан  Республикасы  Президентінің  2001  жылға  7  ақпандағы  №550  Жарлығымен 

бекітілген  «Тілдерді  қолдану  мен  дамытудың  2001-2010  жылдарға  арналған  мемлекеттік 

 

361 

бағдарламасында»:  «Қазақстандағы  тіл  құрылысының  ұзақ  мерзімді  стратегиялық 

басымдықтары,  мақсаттары  мен  міндеттері  айқындалған,  сондай-ақ  оларды  жүзеге  асыру 

тетіктері  белгіленген».  Осы  орайда,  тіл  мәселелерін  қолға  алу  жоғары  оқу  орындарында 

қазақ тілін оқытуды жақсарту ісімен де тікелей байланысты болып отыр.  

Жоғары  оқу  орындарының  орыс  бөлімдерінде  қазақ  тілі  пәні  қатысымдық  тұрғыдан 

оқытылып, соның нәтижесінде қазақша тілдік қатынас жыл өткен сайын дамып келеді. Қазақ 

тілін оқыту мәселесіне бағытталған ғылыми ізденістер де кең өріс ала бастады.  

Тіл  мамандығына  қатысты  оқытудың  көп  ерекшеліктері  бар.  Қазақ  тілі  –  техникалық 

жоғары  оқу  орындағы  ерекше  пән.  Ол  оқытушы  мен  студенттің  өзара  тілдік  қатынасына 

негізделеді. Қазақ тілін оқытудың сапалы, болуы теориялық ғылыммен қаруланған оқытушы 

дайындау ісімен де тығыз байланысты.  

Психологиялық  процестердің  ішінде  тікелей  тіл  үйренуге  қатыстыларының  бірі  –  ес. 

Естің  есте  қалдыру,  есте  сақтау  және  ұмыту  деген  түрлері  бар.  Мағынаны  түсіну, 

материалды терең ұғыну, оны жүйелей білу арнайы есте қалдырудың маңызды шарттарының 

бірі  болып  есептеледі.  Арнайы  есте  қалдыру  нәтижелі  болу  үшін  «еске  тірек  боларлық  ой 

желісін табуда» көрнекі құралдарды тиімді пайдалануға болады.  

Меңгерілген  материалды  уақытысында  қайталап  отырудың  да  өзіндік  пайдасы  бар. 

Оқытушы  тілдік  материалдың  ұмытылмауын  қадағалауы  тиіс.  Оның  себебі  «...  қайталауды 

ескеріп, құлап бара жатқан үйді жөндеу үшін емес, үйді берік нығайта отырып, үстіне екінші 

қабатын  салу  үшін  жасайды.  Әрбір  ілгірлеп  басқан,  адым  бұрынғы  өткендерді  қайталап 

отыруға негізделуі керек». 

Бүгінгі  таңда  қазақ  тілін  қатынас  құралы  ретінде  үйретуге  назар  аударту  қажеттігін 

ақпараттардың  жедел  дамуы,  өндіріс  орындарындағы  мемлекеттік  тілге  деген  сұраныстың 

өсуі дәлелдей түседі. 

Техникалық ғылым мамандарын даярлауда мемлекеттік тілді үйрету мәселесі жетекші 

орында  болуы  тиіс.  Келешек  жас  мамандар  мемлекеттік  тілді  үйреніп  қана  қоймай,  ұлттық 

техникалық ғылымның дамуына тікелей өз үлестерін қосулары керек. 

Қазақ тілін студенттердің мамандығымен байланысты оқытуды кәсіби, сөздік  қор мен 

оған  негізделген  мәтіндердің  өте  пайдалы  екені  анықталды.  Техникалық  мамандықтар 

бойынша  орыс  топтарында  оқитын  студенттерге  алынған  мәтіндермен  қазақ  тілін  игертуді 

мақсат  ете  отырып,  тілді  студенттердің  мамандығымен  байланысты  оқытуды  жүзеге  асыру 

тәжірибесі мынадай тұжырымдарды анықтады: 

1. Мамандыққа байланысты алынған мәтіндерді қолдану пайдалы;  

2.  Мамандыққа  байланысты  қазақша  мәтіндерді  үйрету  студенттердің  сабақтан  тыс 

істейтін жұмыстарында жан-жақты қамтылуы керек; 

3. Мамандыққа байланысты мәтіндердің мазмұнын айтқызу, студенттердің пікірлесуін 

ұйымдастыру арқылы оларды қазақша сөйлеуге дағдыландыруға болады. 

  Сөйтіп,  мамандыққа  байланысты  тіл  дамыту  жұмыстарымен  қатар,  сабақтан  тыс, 

жүргізілетін  әртүрлі  шаралар  қазақша  оқи,  жаза  білу,  сөйлеу  дағдыларын  қалыптастырып, 

мамандық  бойынша  білім  сапасын  көтереді,  пәнаралық  байланысты  іске  асыруда,  олардың 

болашақ мамандығына бағыт-бағдар береді. 

Тіл үйренушінің білім дәрежесін кеңейте отырып мәтін арқылы мамандықтары туралы 

мәлімет беру соңғы уақытта кең қолданылып келеді, яғни кәсібіне қарай тіл үйрету. Кәсібіне 

қарай тіл үйрену маманның болашақ мамандығы туралы қазақ тілінде ақпарат алуымен қатар 

өз білімін, білігін, танымын да толықтыруына  мүмкіндік береді және тіл үйренушінің  қазақ 

тілінде ғылыми тілі дамиды. Жоғары дәрежелі азаматтың ғылыми тілде сөйлеп тілдік қарым-

қатынасты  жетік  меңгеріп  тұруы  әрине  көп  еңбектенуді,  ізденуді  қажет  етеді.  Сол  үшін  тіл 

үйретуші  де  тіл  үйренушіге  бар  күшін  салуы  қажет.  Тіл  үйренушінің  ыждаһаттылығы 

үйренушіні ынталандыруы, қолдауы, оқу тобында және алға қойған мақсатына жетуге деген 

сенімділік  жағдайын  тудырады.  Тіл  үйренушінің  белсенділігін  арттыру,  қате  жауаптан 

қысылмауға үйрету де негізгі міндеттердің бірі.  

 

362 

Қазақ  тілін  мамандыққа  қатыстыра  оқытуда  оқыту  тәжірибелері  көрсетіп  отырғандай 

ауызша  және  жазбаша  түрде  жүзеге  асырылады.  Алайда  бұл  екі  бағыт  тығыз  байланысты 

болса  да,  тілді  үйретудің  бастапқы  кезеңінде  ауызша  тілдік  қатынасқа  түсу  жетекші  рөл 

атқарады.  Белгілі  бір  мамандыққа  бейімдей  берілетін  лексикалық  тақырыптың оқытылуына 

негізделе  отырып,  сөздік  қорды  дамыту  арқылы  жаңа  сөздерді  үйрету,  сөз  тіркесін  үйрету, 

сөйлем  құрау  т.б.  мақсаттарға  арналады.  Әр  мамандық  саласына  қарай  бейімделе  берілетін 

лексика – грамматикалық тақырып барысында сөзді мағынасына қарай дұрыс қолдана білуге 

негізделеді. 

Оқытушы мен студент арасындағы мамандыққа бағытталған тапсырмалар мен жаттығу 

жұмыстары  сөйлеу  әрекеттері  арқылы  тілдік  қатынас  орнатады.  Сөйлеу  дегеніміз  -  әрекет. 

Сөйлеу  тілдік  материалдар  арқылы  жүзеге  асады.  Сондай-ақ  сөйлеу  тілдік  заң  ережелерге, 

тілдік нормаға бағынады. Тіл мен сөйлеу бір-бірімен ажырамас бірлікте жүреді. Сол себепті 

үйренетін  тіл  туралы,  оның  өзіндік  ерекшеліктері  мен  грамматикалық  құбылыстарын, 

заңдылықтарын танып білмейінше, ол тілді үйрену мүмкін емес. 

Мамандыққа  қатысты  сөздік  қорын  дамыту  дегеніміз  –  мамандығына  қатысты 

лексикалық бірліктер мен терминдердің толық түсінігін қалыптастыру. Мамандыққа қатысты 

сөздік  минимум  қазақ  және  орыс  тілінде  түзіліп,  сөздіктегі  сөздер  мен  терминдердің 

түсіндірмесі  екі  тілде  берілуі  керек.  Сөздік  жұмысы  қазақ  тілінде  жиі  қолданылатын 

сөздермен  жұмыс  істеуден  басталып,  мамандыққа  арналған  сөздер  мен  терминдерді 

игерумен жалғасуды көздеу керек. Студенттер жаңа сөздерді жадында сақтау арқылы сөздік 

қоры  байып,  дамиды,  соның  негізінде  сөздікпен  жұмыс  істей  білу  қабілеті  дамып,  сөзді 

жаттау қасиеттері қалыптасып жүзеге асырылады. 

Мемлекеттік  тілді  техникалық  жоғары  оқу  орындарында  мамандыққа  сәйкес  қатынас 

құралы  ретінде  үйрету  барысында,  олардың  сөздік  қорын  байытуға  арналған  әртүрлі 

тапсырмалар жүргізіледі.  

Мысалы,  сөздерді  түсіндіру,  игерту  мақсатында  студенттердің  өзара  тілдік  қатынас 

жасауы  төмендегідей  сөйлеу  түрлері  арқылы  жүзеге  асады:  1)  ұжымдық  сөйлеу;  2)  екеуара 

сөйлеу; 3) жеке – дара сөйлесу. 

Студенттердің  мамандығына  сай  сөздік  қорын  молайту  олардың  болашақ  мамандығы 

бойынша  өндіріс  орындарында  қазақша  тілдік  қарым-  қатынас  жасауына  мүмкіндік  береді. 

Студенттер бір-бірімен өзара түсінісу үшін және тілдік қарым-қатынасқа қатысу мақсатында 

белгілі үлгілері бойынша лексикалық, грамматикалық жаттығулар орындайды.  

Тілдік  қатынас  сөз  бен  сөйлем  қолданысын  сөйлесім  әрекетінде  үйретуді  көздейді. 

Студент  қандай  да  бір  тапсырма  орындайды,  өз  ойын  дәлелдейді,  пікірталасқа  түседі, 

әңгімелесушіге  жауап  беру  арқылы  оған  қозғау  салады.  Осы  кезде  қажетті  сөздерді  оның 

грамматикалық  формаларын  меңгереді.  Қатысымдық  бағыт  студентке  тілді  меңгеру  үшін 

қажет білімдерді, ережелерді қамтиды.  

Қазақ тілін мамандыққа сай оқыту студенттердің қызығушылығын оята отырып, мәтін 

мазмұнын  түсінуге  көмектеседі,  олардың  ой  толғанысын  кеңейтеді,  танымдық  қабілеттерін 

жетілдіреді,  щығармашылықпен  айналысуына  септігін  тигізеді.  Қазақ  тілін  мамандыққа 

сәйкес қатынас құралы ретінде үйретудің лингвистикалық негізгі қатысымдық тұлғалардың 

қызметімен де тығыз байланысты.  

Қатысымдық  тұлғалардың  ішіндегі  басқаларына  ұйытқы,  негіз  болатын  басты  тұлға  – 

сөз.  Мамандыққа  қатысты  термин  сөздердің  баламасын  меңгеру  деңгейі  тіл  үйренушінің 

сапалы  түрде  өздігінен  контекстегі  шешуші  сөздерді  тауып,  сол  сөздерге  сүйену  арқылы 

мәтін мазмұнын ұғуымен анықталады.  

Сөз  және  сөйлем  ұғымдарын  игеру  нәтижесінде  мәтінмен  жұмыс  жасауға,  мәтін 

ұғымын меңгеруге жол ашылады. Ал мәтінмен жұмыс істеу – тіл дамытудың негізгі бағыты. 

Мамандыққа  қатысты  мәтіндерді  беру  арқылы  студенттерді  қазақ  тілін  оқуға  деген 

қызығушылығын арттыруға болады. 

Студенттерге мемлекеттік тілде өзінің мамандығына қатысты лексиканы игертуде орыс 

тілін ана тілі ретінде есепке алу керектігін әдіскер – ғалымдар ерекше атайды. Тілді үйрету 

 

363 

барысында  студенттің  ойлау  қабілетіне,  оның  ана  тілінен  алған  білімдеріне  сүйеніп  екінші 

тілде сөйлеу дағдыларын қалыптастыруға назар аударылады.   

Мамандыққа байланысты мәтіндер студенттер білімін толықтырып қана қоймайды, ол 

студентттің  қазақша  ғылыми  тілін  дамытады.  Әдетте,  тілді  оқыту  көп  жағдайда  күнделікті 

өмір  қажетін  өтейтін  жай  қарым-қатынас  дәрежесіндегі  тілді  меңгертумен  шектеледі. 

Ғылыми стильді меңгерту мақсаты көбіне көзделе бермейді. Бұл жоғары дәрежелі білімі бар 

мәдениетті  азамат  үшін  жеткіліксіз.  Ал  мамандыққа  қатысты  мәтіндер  бұл  кемшілікті 

жойып, студентті ғылыми стильді меңгертуге бағыттайды.  

Университетіміздің  атақты  ғалымдарының  еңбектерінен  мамандыққа  байланысты 

мәтіндер алынып, өңделген түрде сабақты қолданылады. Бұл мәтіндер қазақ тілі сабағының 

сапасын  арттыруда  үлкен  қызмет  етеді.  Мамандыққа  қатысты  мәтіннің  басты  белгісі 

ақпараттың мол болуында. Ғылымның ұстанымына сәйкес мәтін тек тексерілген деректерді 

қамтуы тиіс. Ол деректер ғылымның соңғы жаңалықтарына негізделуі керек. 

Қорыта  айтқанда  қазақ  тілін  мамандыққа  сай  түрлендіріп  оқыту  оқу  –  тәрбие  процесінің 

сапасын жақсартады, студенттердің пәнге деген қызығушылықтарын оятады. Мемлекеттік тілді 

жетік меңгерген жастар болашақта жақсы маман болатынына сеніміміз мол.          

       

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР: 

 

  1.  Тілдерді  қолдану  мен  дамытудың  2001-2010  жылдарға  арналған  мемлекеттік 

бағдарламасы туралы. ҚР.Президентінің Жарлығы // Ана тілі 15.02.2001 №7.1б. 

  2. Жарықбаев Қ. Психология. – Алматы: Мектеп, 1970-170 б.  

 

Резюме

 

Обучение языку специальности на казахском языке. 

            

The education of speciality language in Kazakh. 

 

 

 

PREPARING STUDENTS FOR FORMAL TESTS 

 

Аманкулова

 З.И. 

Казахский государственный технический 

университет им. К.Сатпаева, г. Алматы, Казахстан 

 

As we interviewed Barbara, a former Pease Corps Volunteer from Liberia, she explained that 

the National Examination had become an obsession for her students. They felt that the only material 

worth learning was related to the European classics represented on the examination, never mind that 

there  were  native  authors  and  poets  who  had  written  fine  works  of  literature.  Barbara  was 

determined to include relevant cultural works in her discussions, but she knew that preparation  for 

the  National  Examination  also  had  to  be  incorporated  into  her  class  work.  To  find  out  about  the 

National Examination, she talked to other teachers, reviewed old copies, and even became an exam 

proctor.  In  that  way,  she  became  familiar  with  the  exam  format  and  the  major  topics  that  were 

covered. Barbara then went to her classes and gave her students practice for the exam. She used the 

examination  format  to  test  her  students  on  other  reading  selections.  She  also  created  self-access 

materials to help the  students expand on some of the  European classics  she covered  in  class.  Her 

students  were  appreciative  of  her  knowledge  and  support.  They  came  to  trust  her  judgment,  and 

they  soon  responded  more  positively  to  discussions  about  local  folktales  and  poems,  basic  life 

skills, and current events. 

TEST-TAKING SKILLS 

 

364 

In  your  classes,  you  can  help  prepare  your  students  for  the  National  Examinations  by 

providing  practice  in  test-taking  skills.  There  are  many  types  of  examinations  your  students  may 

have  to  take.  The  most  common  are  multiple  choice,  oral  interviews,  and  writing  samples.  By 

familiarizing  yourself  with  some  basic  test-taking  skills  and  providing  opportunities  for  your 

students to practice  these,  you  can help  your  students  demonstrate what they  know.  This  does  not 

mean  coaching  students  on  the  answers  to  tests  or  limiting  what  you  teach  to  only  that  which  is 

covered by the tests. It does  mean  incorporating test-taking skills  into routine classroom activities. 

Basic  test-taking  skills  fall  under  several  categories:  following  directions;  understanding  test 

vocabulary; and taking timed tests. The following is a checklist on basic test-taking skills. 

                                        

     Skills 

 

A. Following directions 

     1. Carry out oral test directions. 

     2. Carry out written test directions. 

     3. Ask for clarification of test directions  

         when necessary and appropriate.  

          

B. Understanding test vocabulary 

     1. Recognize key test words and phrases (e.g., 

         compare, rank, choose the best order). 

     2. Apply vocabulary learned in the classroom  

         to testing situations. 

     3. Ask questions if test vocabulary is unclear.     

C. Time management 

     1. Have developed a sense of time awareness   

         when taking a test. 

     2. Understand the importance of using time  

         to the best advantage in a testing situation. 

     3. Can adapt general skimming strategies (e.g. 

         locate easy items first, become familiar with 

         overall test format). 

     4. Can adapt general skipping strategies (e.g., 

         mark omitted questions for easy location  

         later, skip questions rather that puzzling  

         over answers).                

    

FOLLOWING DIRECTIONS 

Students  frequently  miss  answers  unnecessarily  due  to  their  inability  to  follow  directions. 

Your students can practice following directions as a routine part of classroom activities. A few ways 

to  develop this  strategy are:  classroom games,  giving  oral directions, and  using  written  directions. 

Classroom  games  such  as  “Simon  Says”  and  bingo  can  help  students  learn  to  follow  directions. 

With “Simon Says”, the penalty is elimination from the game whenever directions are not followed. 

For example, the teacher instructs the students: “Simon says stand up.” Students who do not follow 

the directions sit down and remove themselves from the game. The winners of the last students left 

standing; this could be five, ten, or thirty students, depending on the size of your class. 

Playing  bingo  has  its  own  reward  for  following  directions.  Students  feel  a  sense  of 

accomplishment when they can correctly identify words in response to clues the teacher has called 

out. Winners are students who identify words on a bingo card which fall in a row either vertically, 

horizontally, or on the diagonal. The vocabulary you use on bingo cards should be familiar to your 

students.  Directions  may  include:  “Cover  the  space  that  has  the  word  that  matches  each  of  the 

 

365 

following  definitions.  When  you  have  covered  all  the  spaces  in  a  line  going  across  your  card,  up 

and down, or on the diagonal, say “Bingo” in a loud voice.” 

Giving oral directions for performing routine classroom tasks also helps prepare your students 

to take tests. Directions can range from easy to more difficult. Begin with simple instructions such 

as,  “Put  your  name  in  the  upper  right  hand  corner  of  each  first  sheet  you  hand  in.”  With  more 

advanced students you might say , “Be sure to include your name and grade on the upper right hand 

corner of every  sheet  you hand in, the date on the upper left hand corner, and the name of today’s 

lesson in the center of the  first  line.”  Vary the directions  so that they  learn to respond to different 

assignments.  

Another way to help your students take standardized tests is to find out how written instructions are 

worded  on  National  Examinations.  Written  directions  on  teacher-made  tests  and  exercises  should  be 

similar to ones found on standardized tests. Some examples are: “Circle the correct answer…” “Write the 

letter of the correct response…” and “Full in the blank with the best word.” 

UNDERSTANDING TEST VOCABULARY   

Various  kinds  of  tests  use  specific  vocabulary  to  provide  directions  for  completing  each 

section  of  the  test.  If  you  student  know  what  the  different  words  and  phrases  mean,  they  will  be 

better prepared to  answer  test questions  appropriately. Here  are  some  of  the  most  frequently  used 

words and phrases. 

 

TEST VOCABULARY: FREQUENTLY USED TERMS 

Name                                                   List                                               Cite 

Mention                                                State                                             Trace 

Chronological order                             Compare                                       Contrast 

Means about the same as                     Label                                             Approximate 

Mark the space for the answer            Choose the best answer                 Summarize 

Listen and read along                          Complete the sentence                  Rank 

Match Column A with Column B       Complete the meaning                  Fill in the blank 

Put in your own words                        Skim to find the answer                Arrange in order      

 

It may be helpful to become familiar with the language used on standardized tests such as the 

National Examination by reviewing a copy of a sample exam. Sample examinations are designed to 

parallel the format and vocabulary of the actual test, so they should contain words and phrases that 

your  students  will  see  on  the  exam.  You  can  also  review  the  contents  of  old  exams  for  special 

vocabulary  and directions.  After an examination has  been given, talk with  your students about the 

experience  in  order to determine  what  words they  had problems  with,  and  take  the time  to  clarify 

these  before  the  next  exam  session.  Once  you  are  familiar  with the  vocabulary  your  students  will 

encounter, you can make up your own test vocabulary lists. By using words from these lists in daily 

classroom activities and exercises, you can help your students become better prepared to show what 

they can really do on standardized tests. 

TAKING TIMED TESTS 

The greatest challenge for many of your students may be demonstrating what they know on a 

test which has strict time limits. Most standardized tests are timed tests, and students are penalized 

for not being able to complete these tests within the specified time. 

One way to develop a sense of time awareness in your students is to incorporate into routine 

class activities exercises which will focus your students on the critical role of time in accomplishing 

classroom tasks. For example, you can tell the class: “When I tell you to begin, take your pencil and 

print the alphabet on your paper. After one minute, I will tell you to put your pencil down. I want 

you to try and guess how long a minute is.” You can also use a timed activity approach where you 

tell  students  that they  will  have  only  ten  minutes  to  work  independently  to  complete  an  exercise. 

This will help your students experience the passage of time. 

By giving students varied times for simple tasks, starting with one to two minutes and building to 

longer  time  blocks,  you  help  students  adjust  to  working  independently  for  extended  periods  of  time. 

 

366 

Administering occasional teacher-made quizzes and tests under timed conditions with also help students 

get used to what “time is up” means. The purpose of these activities is to help your students develop an 

ability to make good use of time. As with other test-taking skills, time management can be considered a 

life skill that your students can incorporate into their daily lives. 

TAKING MULTIPLE-CHOICE TESTS 

Multiple-choice  tests  are  challenging  and  technically  difficult  to prepare,  which  makes them 

impractical  for  most  classroom  needs.  Furthermore,  studies  by  language  researchers  indicate  that 

multiple-choice tests not the best way to get feedback on how  much  your students can do with the 

English language. However, there are some test-taking skills that your students can develop to help 

them with these tests. These include: 

♦ Read the question or statement completely a few times before attempting to correct answer. 

♦ Choose only one answer for each question. To indicate two answers to any single question, 

no matter how much they may both appear to be correct, will be counted as being wrong. 

♦ Avoid absolute answers. Words such as all, none, only, always, and never are often found in 

incorrect responses. Words such as usually, generally, often, and may are more likely to be found in 

correct responses. 

♦ Narrow down your choices by eliminating responses which are incorrect. If two responses 

are opposites or one implies the incorrectness of the other, one of the two is probably incorrect. 

Your  students  will  appreciate  any  help  that  you  give  them  in  preparing  for  a  major 

examination,  but  be  sure  that  these  test-taking  activities  play  a  secondary  role  in  the  assessment 

process. You  may  want  to  include a  few test-taking exercises  in  each  unit, and  then  include  these 

exercises  as  a  minor  section  of  the  test.  Again,  keep  in  mind  that  the  primary  purpose  of  your 

assessment is to find out if you and your student are meeting your course goals. 

Finally, as you think of meeting your goals, don’t overlook the importance of monitoring your 

own  progress  as  a  teacher.  Through  student  feedback,  you  have  been  trying  to  diagnose  the 

problems in your lessons and adjust your teaching. But who can provide you with an honest opinion 

so that you can assess and improve your progress toward meeting your teaching goals? 

 

жүктеу/скачать 15,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: