Молдабек Н.Қ. Автомобильдердің ҚҰрылысы қостанай, 2022



Pdf көрінісі
бет23/36
Дата28.11.2023
өлшемі1,52 Mb.
#131034
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   36
 
Зертханалық жұмыс 2
Көлікті жіктеу және индекстеу 
Мақсаты:
Жүкті және автомобиль класстарын, белгіленуін оқып – білу.
Жоспар: 
1.
Жеңіл автомобиль классы және белгіленуі.
2.
Жүк автомобильінің классы және белгіленуі. 
Тағайындалуы бойынша арнайы жүкті, пассажирлі алып бөлінетін автомобиль 
және тіркеу құрылымы қозғалмалы құрамды құрайды. 
Жүк көлігіне жүк автомобилі, автомобиль тартқыштар, тіркеме және жартылай 
тіркеме жатады. 
Пассажир көлігіне жеңіл автомобиль, автобустар, тіркеме және жартылай 
тіркеме. Арнайыға арнайы құрылғыға сәйкес көліксіз жұмыс үшін автомобильдер, 
тіркемелер және жартылай тіркемелер(автокран, өрт машиналары және т.б.) 
Максималды массасына байланысты жүк автомобилін(жүгімен автомобиль 
массасы) жеті классқа бөленеді.(2 кесте) 
Тұтқырлық жәнешашылмалы жүктерді тасу үшін арналған жүк 
автомобильдерін, самосвалдарды автомобиль самосвал деп аталады. Тіркемелі және 
жартылай тіркемелі тартуға арналған жүк автомобилін автомобиль тартқыш деп 
атайды. 
Бір немесе бірнеше тіркемемен жұмыс істейтін автомобильді автопоезд деп 
атайды. 
Цилиндр көлемінің жұмысы бойынша жеңіл автомобильдер төрт классқа 
бөлінеді (2 кесте). 
Автобустар сегізден жоғары орны бар пассажир автомобилі болып келеді: 
габарит ұзындығына байланысты бес классқа бөлінеді ( 3 кестесі). 


40 
2– кесте. Жүк автокөлік типажы 
Толық 
масса, 
тонна 
класс 







1,2дейін 1,3 – 2,0 
2,1 – 8,0 9,0 – 14 15 – 20 21 – 40 40 жоғары 
3 - кесте. Жеңіл автомобиль типажы. 
Қозғалтқыштың 
жұмыс көлемі, л 
Класс 
өте төмен 
тқмен 
орташа 
ірі 




1,099 дейін 
1.1 – 1.799 
1.8 – 3.499 
3.5 жоғары 
4- кесте. Автобус типажы. 
Ұзындығы, 
м 
Класс 
өте кіші 
кіші 
орташа 
үлкен 
өте үлкен 





5.0 дейін 6.0 – 7.5 
8.0 – 9.5 10.5 – 12.0 
16.5 м және жоғары 
Барлық типтегі автомбильдер әр түрлі жағдайда жұмыс бейімділігіне 
байланысты ұш топқа бөленді 
1.
Кәдімгі өтудегі автомобиль(жолды). Бір көпірге не жақсы жолда қозғалуға 
арналған. 
2.
Жоғарғы өтудегі автомобильдер (жолдан тыс) жетекші доңғалағы бар 
жолсыз, өте қиын жағдайлы жолда қозғалуға арналған. 
3.
Өте жоғарғы өтудегі автомобильдер табиғи және жасанды қарсылықты кеше 
өтетін жолсыз және жол сыртында қозғалу үшін арналған.
Автомобиль әртүрлілігнде жайлылықты сезіну үшін «доңғалақты формула» 
түсінігін қолданады, ол көбейту ретінде жазылады бірінші көбейткіш доңғалақтың 
барлық саны. Мысалы: 4х4 формуласы, 4 доңғалақ барлығы да жетекші. 
2.1 Автомобильдің белгіленуі 
Автомобиль өндіретін барлық мемлекеттер автомобилді зауыт атымен атауды 
қабылдаған. Оған сандық жазба және модель аты кіреді. Мысалы ГАЗ (Горковтық 
автозавод) кейін реттік номер 24, одан әрі «Волга» моделіне сәйкес. 
Қазіргі уақытта ТМД елдерінде модельдің көбеюімен басқаша белгілеу жүйесі 
қолданылуда. Бұрынғыдай бірінші зауыт өндірушінің аты, кейін төрт немесе бес сан 
тұрады. 
Бірінші сан класс. 

жеңіл автомобильге - цилиндірдің жұмыс көлемі бойынша. 

жүк автомобиліне - толық массасы бойынша.

автобусқа - ұзындығы бойынша. 
Екінші сан түрі. 
1.
жеңіл автомобиль. 


41 
2.
автобус. 
3.
жүк автомобилі. 
4.
седельный тартылым. 
5.
самосвал. 
6.
цистерна. 
7.
фургон. 
8.
резервті сан. 
9.
арнайы. 
Автомобильдің белгілену мысалы. 
КАМАЗ 5320 автомобилі. 
Кам зауыттының борттық жүк машинасы 15184 кг толық массалы 20 – шы 
модель. Зауыт атауы Камаз, жүккөтергіштігі – 15 – 20 тонна (бірінші сан класс – 5 
), жүк автомобилі (екінші сан – 3 ), модель нөмері(төртінші сан – 20). 
ГАЗ – 3120 автомобилі: 
Горковь автозауытының қозғалтқыш жұмыс көлемі 445 литрлі жеңіл 
автомобиль, екінші модель зауыт атауы - ГАЗ, қозғалтқыш көлемі – 3 - ші класс (1 
сан 3), жеңіл автомобиль (екінші сан - 1 ), модель нөмірі (3- ші сан 2). 
Автомобильдің техникалық мінездемесі зауыт өндірушіден келген ақпаратта 
беріледі оған келесі мағлұматтар кіреді: 
1.
Доңғалақ формуласы. 
2.
Тонна немесе килогрммдағы номиалды жүк көтергіштігі және орындық 
орынды саны. 
3.
Тонна немесе килограммдағы толық массасы. 
4.
Метр және миллиметрде габариттік өлшемі. 
5.
Киловатта және ат күшіндегі оның қуаттылығы және қозғалтқыштың жұмыс 
көлемі, оның моделі және қозғалтқыш типі. 
6.
Берілген автомобильдің қозғалыс жылдамдығы үшін 100 км жолға литрмен 
өлшелінген жанрамай шығынын бақылау. 
Сонымен бірге басқа да мағлұмат берілуі керек, мысалы трансмиссия жайлы, 
айқарма радиуысы, градус және т.б. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   36




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет