354 5-тарау. ДНҚ репликациясы, репарациясы және рекомбинациясы
Кейбір вирустар өздерін қожайын клеткасының хромосомасына енгізу үшін
транспозициялық
механизмді қолданады
Кейбір вирустар мобильдік генетикалық элементтер ретінде қарастырылады,
себебі
олар транспозиция механизмдерінің көмегімен өзін қожайын геномына енгізеді. Де-
генмен, вирустар транспозондарға ұқсамайды, олар өздерінің генетикалық ақпаратын
вирустық бөлшектерді қаптайтын және басқа клеткаларды инфекциялай алатын белок
түрінде кодтайды. Өзін қожайын хромосомасына енгізетін вирустар 5.4-кестедегі бірін-
ші механизмдердің біреуін қолданады.
Транспозиция көптеген вирустардың тіршілік циклында маңызды рөл атқарады. Ең
маңыздыларына
ретровирустар жатады. Оларға АИТВ вирусы жатады. Клетка сыр-
тында ретровирус белоктық қабыққа немесе
капсидке қапталған және
кері транскрип-
таза ферментін кодтайтын біртізбекті РНҚ түрінде болады. Инфекция процесі кезінде
вирустық РНҚ клеткаға енеді және кері трансриптаза ферменті арқылы қостізбекті
ДНҚ-ға айналады (
5.62-сурет
).
Ретровирус термині вирустың генетикалық ақпараттың
қалыпты ағымына қарсы әрекет ете алатындығынан шыққан.
Кері транскриптаза қостізбекті ДНҚ молекуласын синтездегеннен
кейін оның екі
шетіндегі спецификалық тізбектер вируспен кодталатын
интеграза атты транспозаза-
мен танылады. Кейін, интеграза вирустық ДНҚ-ны хромосомаға енгізеді.
Достарыңызбен бөлісу: