Монография \ 3 «санат» а л м п и 1мп &5,O0 L



Pdf көрінісі
бет14/298
Дата29.01.2022
өлшемі12,37 Mb.
#24525
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   298
IV
Сез  eHepi  жалпы  магынасындагы  жай  эдебиет  емес, 
квркем  эдебиет  екенш  тектен-тек  деуге  болмайды.  Оньщ 
барлык эстетикалык байлыш эдеби шыгарманьщ керкемдш 
аркьшы гана жасалады. СуреткерлйсшеберлЬс, шеберлноген 
туатын шедевр (керкемдцащ KeKeci)... — осыныц бэрш тек 
кдна  осы  арадан  iaaey  керек.  Демек,  эдебиеттщ  таным 
тарапындаш меш де,  тэрбие саласындагы мэш  де,  сайып 
келгенде,  сез  енершщ  эстетикалык  мацызына  яки  енер 
туьшдысыньщ  керкемдок  куньша  келш  этрелед1.  Эйтпесе, 
ем!рД1  гылым  аркылы  да  тануга  болады;  ал  тэрбиенщ  ец 
улкеш  оку-бшмде  жаткдны  тагы  даусыз.  Дей  турганмен, 
адам баласына эдеби туындыдагы образдар жуйеа аркылы, 
дширек айгкавда, енерге айналган eMip ягни ©Mipre айналган 
енер  аркылы тэрбие беру,  таным кдлыптастыру ез алдына 
айрыкща,  белек! Оны тура сондай етш гылым да,  бшм де 
жасай алмайды.  Керкем эдебиеттщ кулл1 куд1рет-куиа дэл 
осы  арада  жатыр.  Осыны  тусшбеу,  немесе  эдею  TyciHrici 
келмеу, керек десещз, ем1рден туа тура сол ем1рдщ езшен 
асынкы,  бшк  енер  жалац  саясатка  саяды  да  улкен 
уиждрылыкка, орны толмас олкылыккд апарьш ушыратады.
Соныц 6ipi —  эдебиетп кондырма ретшде пайымдау.
Керкем эдебиет — адамзаттьщ парасат элемщдеп тендеа 
жок гажайып кубылыс  екенш мойындасак*  эрине,  оньщ
24


жалпы санага, адам атаулыныц акыл-ойына тцселей кдтысы 
барын ешим де жоюсд шыгара алмайды.  Ендеше, сез eHepi
—  когамдык сананыц  api  курдел1,  epi  ipreni  саласы  деген 
тужырыммен Kenicyre болады. BipaK дел осы арадан эр туста 
эр турМ дау-шары мол,  KypMeyi киын курдет мэселелерге 
айналган  man  (эдебиеттщ  таптывд),  партия  (эдебиеттщ 
партиялылыгы) деген угымдар пайда болады да, сез енерше 
байланысты теориялык толгам мен  эстетикалык талгамды 
б1ркыдыру шыргалацга салып, туйыккд ттрейдь
Кргамдык сана (идеология) дегешшз белгш 6ip таптыц 
максаты мен муддесгне  сэйкес  саяси,  кукыкгык»  салттык, 
дши,  керкемдак,  философиялык кезкдрастар жуйеш  екеш 
магим.  Кргамдык сананыц баскд Typnepi Tepia«i эдебиет пен 
енер  де  жалпы  ел  “ем1ршщ  акцкдт  агымы”  (Маркс),  яки 
материалдык  (жэне  соган  нейзделген  рухани)  йршш к 
жагдайы болып табылатын  элеуметпк турмысына тэуелд1. 
Мше,  дэл  осы  арадан келеда де  марксшшдер  керкем  еде- 
биетп когамныц белгш 6ip даму дэуаршдей экономикалык 
курылымына яки базиске нейзделген кондырма деп бшедо.
Алайда муныц e3i сез енершщ эстетикалык табигатына 
кеп  ретте  керегар  келетшш  жасыруга  тагы  да  болмайды. 
Демек, таразыныц е й  басын тец устап,  салыстыра тексеру 
шарт.
Алдымен, эмбеге аян, крндырма мэцгшкемес, базиспен 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   298




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет