Монография \ 3 «санат» а л м п и 1мп &5,O0 L



Pdf көрінісі
бет86/298
Дата29.01.2022
өлшемі12,37 Mb.
#24525
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   298
KepimciH табуга тырысу —  эдебиет пен енердщ партиялык
принципшдеп нактылы тарихи мазмунды кемескшейтМ” 
дэл жэне  эдш  айтылган.  Творчествоныц психологиясы  — 
тым  табиги  н эр се,  ол  жасандылыкка  кенбейд1, 
жаттампаздык жетепне ермейД
1
.
Шындык, кубылыстарды  типтещцре  жинакуау  аркылы 
суреткер  болашак образдыц немесе  типтщ жалпы  б тм ш , 
тулгасьш  кальштастырумен  кдтар  оныц  mud  ерекшелтн 
ашып, мгнезш даралайды. 9p6ip эдеби тулганы ез ортасынан 
адам ретшде белек, oxjnay танытып туратын, оныц тек езше 
гана тэн,  езгелерде жок жэне кдйталанбайтын психихалык 
срекшелжтер!  болуы  шарт.  Суреткердщ  eMip  шындыгын 
жинактау  эрекеп  эркдшан  оныц  адам  мшезш  даралау 
урекет1мен уласып, уштасып жату ce6e6i де сондыктан деп 
биту керек.
Мшез деген не?
Мшез — адамныц mtci болмысы, белгш кргамдык,жагдай 
Калыптастыртан  кргамдык,  кулкц,  барлык,  психологиялык 
ерекшелгктертщ жиынтыгы.
Мшез  жок  жерде,  Л.И.Тимофеенше  айтсак,  акцкдтгы 
“адамдандыру”  мумкш  емес.  Ал  6i3  эдебиетте  акцкдт 
шындыкхы тек адамдар  аркылы гана танитынымыз белгип. 
Сондыктан  ез  шыгармасында  “eHflipicriK  процестерд1 
суреттеудщ тасасынан болар-болмас булдырап кершетш Kepi 
ауыэданганмэнекендер”* емес, толыккднды керкем образдар 
жасагысы  келген  суреткер  бар  шеберлшн  eMip  шындыгын 
жинактаумен кдтар адам мшезш даралауга жумсайды.
Суреткер ушш керемет киын нэрсе “адамныц жаны мен 
журегщцеп кезге Мнбес кеп шр1мдерда” (Гоголь) табу, тану 
жэне жазу.  Сез1мнщ Tuii — 6ip турл1, тиказ Tin. Сол тшаз се- 
зште  тш  бтргецдей,  кдгаз  бетш  адамньщ  innd  куш  суре- 
тше, кубылысына, кцмылына айналдыру — суреткерден кдн- 
шальпс, нэзЬспкп, шеберлнсй кажет ereiim тусшдсп болуга тшс.

Эдебиет  пен  енердеп  типтшис  туралы  меселе  жайында.  “ Кдзак 
вдебие-ri”  газеп,  1956,  №  3.
103


А. Г. Цейтлиннщ зерттеуше кдраганда, адамньщ мшезш
—  ce3iM  “тр1мдерш”  суреттеу —  Жорж  Сандтыц колынан 
келмеген  нэрсе  де,  Писемскийдщ  ен;  осал  жер1.  Пушкин 
Вольтерд1  “алпыс  жыл  жазса  да  адамында  *i6i  тузу мшез 
жок, онды-солды летрген кур сез гана бар” деп ажуалаган. 
Бул да тепн емес. Ал Лев Толстой ушш “ен басты нэрсе — 
адамньщ жан Tipuimiri”.  Сондыктан ол “Согыс пен бейб1т- 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   298




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет