Монография \ 3 «санат» а л м п и 1мп &5,O0 L



Pdf көрінісі
бет295/298
Дата29.01.2022
өлшемі12,37 Mb.
#24525
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   298
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri

6ipfle-6ipiHe 
кдрамастан, 
алпдей уш нэрсенщ (эдебиеттщ теориясы, творчествоньщ 
психологиясы,  жазушыныц  шебер л in)  басын  6ip  жерге 
6ipiKTipe  отырып,  кдйткен кунде де  орасан ipi жэне  ipreni 
уш н эр сет —  а)  керкем  эдебиеттщ болмысы мен б тм ш , 
э) эдеби шыгарманьщ сыры мен сипатын, б) эдеби дамудыц 
магьшасы мен мэшн — ез1мЬше парыкгап, гылыми сипатта 
зерттеп  шыгу  кажет  болды.  Кдзак  эдебиеттщ  теориялык 
проблемаларьш тек осы ретпен талдап-тексеру мумкш едь
Bi3,  мумкшдтнше солай етпк.
Алгашкы тарауда баса назар аударганымыз — эдебиеттщ 
эстетикалык б тм ь  Сез OHepi жайлы тугае угым оньщ осынау 
ец киьш кутшясын ашып, кастерл1 табигатын нэзЬс танытуы 
шарт  деп  бшдгк.  Бул  ретте  суреткердщ  e3i  хакындагы  сез 
бен  эдебиеттщ  кондырмалык  сипаты туралы  эцпмеш  де 
колдан келгенше конымды  байыптау кджет  болды.
Кдзак,  эдебиетшшер!  жалпы  эдемипк  туралы  иимнщ, 
оныц шивде эдеби-теориялык ойлардьщ туу, даму тарихын, 
эдебиеттанудыц кезец-кезендерш эз1рге ез алдына арнайы, 
кец  эцпме  ете  койган  жок.  Академик  К,Жумалиев  езшщ 
айтылмыш  окулыгында тек Аристотель  атын атап  кана
355


тынады. Дурысында, бул мэселе — аса арналы жуйе, желип 
тарих.  Ал  эдемиик  жайлы  Маркс-Ленин  Ымше  дешнп 
жалпы керкемдйс дамуда б1здщ улы ойшылдарымыздьщ (Эл- 
Фараби,  Шокан,  Ыбырай,  Абай)  айрыщда yneci  бар  екеш 
даусыз.
Кезекп тарау осы жайларга арналды.
Сез eHepi туралы синтезден анализге, керюшше, анализ- 
ден  синтезге  кешкен  жагдайдагы  нагыз  накцы  1гэм  затты 
эндме эдеби кдЬарман хакында болатыны мэл1м.  Тагы 6ip 
тараудыц  езекп  толгамдары  мен  талдаулары  осы  жуйеде 
жасалды.
Одан кейшп курдел! мэселе — эдеби туындыныц ез сыры 
мен сипаты. Бул тустагы кец арна — эдебиеттеп мазмун мен 
niiuiH.  Ал  керкем  эдебиеттщ  тм ш щ   жайы  —  “ылги 
буыркэнып, тецселе тербелш жаткдн тещз”  (ЛЛеонов).  Бул 
“тендзге” тускен Kici оныц бетщце кэлкщмай, терещне суцга 
жузуге м1ндетп. Ол упнн тщдеп ажарлау, кубылту атаулыныц 
бэрш  кэд
1
мп  эдебиет  теориясы  мен  тэж1рибесш  нык 
байланыстыра отырып талдау шарт.
0лец туралы сез — улкен сез,  Бул мэселеге тек акындык 
нэзжтЬспен гана бару лэзт. Ал эдебиеттеп тек пен тур, бет 
пен багыт дегендер эркзшан тыц, нускдлы пайымдауларды 
кджет етед!.
Осылардыц бэрш туган эдебиетам1здш; эр жанрдагы шын 
мэншдеп  шынайы  шыгармаларьш  ipiicrett  отыра  талдап, 
6ipaK 6ip гана кдзак эдебиетшщ шенбершде кдлып коймай
кун1  кешеп  кеп  ултты  кецес  яки  бугшп  жакин  шетел 
эдебиетшщ,  кджет  жагдайда,  буюл  элем  эдебиетшщ  бшк 
тургысынан парыктап,  тужырымдап шыгу шарт.
Б1з,  мумкщцшнше, солай еттгк.
356




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   298




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет