Монография \ 3 «санат» а л м п и 1МП
кулкий кызьщ, эн) — ем1рдеп келецс1з, керекс13
жүктеу/скачать 12,37 Mb. Pdf көрінісі
|
| кулкий
кызьщ, эн) — ем1рдеп келецс1з, керекс13 кубылыс- тарды, адам бойындагы касиетс1зд1кт1, оспадарлыкты, мшездеп Miiifli сыкакпен сынап, келекеге айналдыратын кулгцрп пьеса. Комедия, трагедияга керюшше, “ем1рдщ бшк 331 поэзиялык сэттерш” суреттемещй, кдрапайым “кунделис прозасын, усак-туйегш, кездейсок жайттарьш” (Белинский) суреттейдь Комедияныц басы да, трагедия сиякзгы, баягы Дионис мейрамында жатыр: елген “текенщ” кдйта TipuiyiH кене гректер ещц комедиямен (космос — кещщц топ, одэ — эн), яки кецида энмен, кызык бимен, кущцрп ойындармен куггыктаган. Кешн шын мэншдеп театр енерше айналган комедия да дуниеге о баста осылай келген. Комедияньщ тамаша ynrmepi — кене Грециядагы “ комедия атасы ” Аристофанныц (б.э.б. V -IV гг.) “ Салтаттылар” , “ Булттар” , “ Бакалар” жэне баска шыгамалары. Булардын кдй-кэйсысында болсын, Аристофан ез кезш деп когамныц саяси-элеуметт1к eMipiHfleri соракылыкгарды ащы, сынга алып, мазак етеда. Аристофан дэстурш Римде Плавт пен Теренций жалгастырып, комедияга когам eMipiMeH катар, семья турмысын да такырып eiri. Комедияныц Батые Еуропа эдебиетшде мыкгап ерюте- ген тусы — классицизм кезь Bcipece Мольердщ “Сарацы” мен “Тартюфын” атауга болар ед1. Комедияныц орыс эде- биетшдеп айрыкдга асыл yniinepi — Фонвизиннщ “Тогы- шарлары” мен Грибоедовтыц “Акылдан кайгысы” , Гоголь- дщ “ Ревизоры” мен “Уйлену1” . Ал кецес драматургия- сындагы комедиялык шыгармалар В.Маяковскийдщ “ Кдн- даласынан” К,.Мухамеджановтыц “ Б ел п р тн е...” дейш ондап, жуздеп саналады. Комедияныц куш! — кулюде, кулкгнщ купи — шьш- шылдык, пен табигалыкга. Шынпгыл Ьэм табиги куша терец мазмунды тартыстан туып, толыкканды юморлык, не сатиралык образдарга керкем жинакталып, парасатты бшк идеяга шебер багыщдарылганда гана комедия жалац водевиль, жецш фарс, арзан мелодрама сипаттарынан аулак, бул жанрдыц шын мэншдеп шынайы шыгармасына айнала алады. Комедия авторына талап осы тургыдан койылуга тшс. 332 |