Монография 63. 5 Ә58 354980 ӘмЛрова Б.Ә. Этностық 7009. 601 т

бойынша  абстракты  бейне  «идеал»  -  ды  дұрыс  және  нормативті 
жағынан  бағалайды,  келесі  ҚқДТ  респонденттердің  абстракты 
«кәдуілгі»  жэне  өзіндік  этностық  «кэдуілгі»  басқа  ұлт  топтарының 
ұлтаралық іс-әрекетіне бірлесе қатынасуы көрсетіледі.
Абай 
корқақ
Мінсіз 
жұмсақ
Мейрімді 
қу
Акылды 
өрмінезді
Ұсіамды 
кеңпейіл
эдепті 
апдамшы
Такуалы 
ұкыпты
көнілді 
шулы
эуеской 
бөтен  біреудін  ісіне  араласкыш  өзіне  керек  емес  нэрсеге
кызыгады
Сезгіш 
жүйкесі жұкарган
Багыр 
аңцаусыз
Тұрақсыз 
ұятсыз
Масаттангыш 
баскаларга биік сезіммен карайды
уайымсыз 
жеңілтек
карым-катынасшыл  жатыркагыш
тікмінезді 
аркөкірек
унемшіл 
сараң
темпераметті 
женілтек
тұрақты 
кырсык
тапқыр 
қу
Берілген  сапапар  бес  карточкага  сегіз  сападан  жазылады.  Онда 
төрт жұп  парлар қарама-қарсы  құндылықгарымен беріледі. Мысапы,
1  Үнем- 2,Темпер З.Қырсы
4.Жеңіл- 5.Тапкыр б.Тұракт 7 .Қ у
8 
Қыз-
шш
аментп
к
тек
ы
ганшак
Карточкадагы  жұп сапалар былай орналасқан:  1-8; 2-4; 3-6;  5-7;
Бірінші екі жұп позитивті  плюс + тартымды, минус - тартымсыз; 
7-8  позициясы  негативті  плюс  шкаласының  твменгі  орнында.  3-4 
орнында  шкаланың  негативті  бөліміндегі  сапапар.  5-6  орнында 
позитивті континиум позициясындагы сапалар.
Сыналуш ы га нұсқау
Басқа  ұлт  арасындағы  бірлескен  іс-эрекеттегі  ұлтаралық 
процесге  өзіңізді  мына  сапалар  бойынша  «идеал»  типтік  көз- 
қарасымды  көрсет.  Әр  карточкада  ретімен  өзіне  келетін  сапалар  4 
баллдық шкаламен белгіленеді.
361

0 балл - бұндай сапа жок
1  балл - бұл сапа сирек байқалады
2 балл - бұл сапа орташа
3  балл - осындай сапа бар
ҚкДТ  -  ның  негізгі  принципі  эмоционалды  багалау  компоненті, 
этникалық 
құрылымдық 
таптауырындардың 
параметрі 
мен 
амбиваленттілігін  білуге  бағытталған.  Бұл  параметрлер  этникалық 
таптауырындардың мінезін, олардың “бейнелілігін” өлшейді.
Параметрлердің  сандык  көрсеткіштері  оның  эмпирикалық 
эмоционалды 
□ 
бағалау 
компоненттерінің, 
этникалық 
таптауырындардың индикаторларын көрсетеді.
Амбиваленттік: 
ұлтык 
тагітауырындардың 
эмоционалды
деңгейін  көрсетеді.  Амбивалеттін  жоғары  коэфициенті  жоғаргы 
тұрақсыз 
анықталмағандығын 
көрсетеді. 
Төменгі 
амбивалент 
коэфиценті таптауырындардың жоғары  анықгалатындығы.  Амбивалет 
коэфиценті  мына формула бойынша есптелінеді:
л . 
т іп ( а і+а і ')
V I  
\
  1  1
т а х ( а і+ аі ')•(()-1)
Мұндағы,
Аі+ - респондеттің жағымды сапасының бағасы
Аі' - сапаның жағымсыз бағасы.
Жалпы  амбивалент  коэфиценті  бір  матрица  бойынша  20  жұпты 
анықтаймыз:
А  = 
А>
П  
ч
  -   20
Сонымен,  амбивалент жоғары  болса берілген  объектіге  қарым- 
қатынас  белгісіз  сипатта  болады,  егер  төмен  болса,  карым-катынас 
аныкталғаны.
Көрінуі 
(интенсивтілік)  таптауырын  эффектісінің  күшін 
сипаттайды.  Анықталған  коэфициент/8/  реттік  санның  жұптық 
сапасын  көрсетеді.  Әр жұптың коэффициенті жоғары  болса,  согұрлым 
сапаның  бағаларының  арасы  алшақ.  Көріну  коэффициенті  мына 
формула бойынша анықталады:
8 і = а І   +  ~ а І - {
 
0
-
1
)
3(/ +  А і)
мұндағы:
аі+ - респондеттін жағымды сапасының бағасы
362

аі'  - сапаның жағымсыз сапасы
Аі  - берілген жұп сапасының амбиваленттік коэфиценті.
Жаппы  көріну  коэфиценті  бір  матрица  бойынша  20  жұпты 
анықтаймыз.
5  =  — 
5/
П
  л - 2 0
Б агы тты л ы гы  (валенттілігі)
Таптаурын  диагностикасыны  коэфициенті  -  Д.  Ол  субъектінің 
белгілі 
эмоционалды 
бағытгын 
жалпы 
белгісі 
мен 
көлемі. 
Диагностикалық коэфицент төменгі  формула бойынша анықталады:
аі
Мұндағы, 
а + _  барлық жағымды сапаның қосынды бағасы; 
а і~ барлық бағаның жалпы қосындысы; 
а “ барлық жағымсыз сапаның қосынды бағасы.
ҚқДТ  бойынша  апынған  матрицаларды  өндеу  ЭВМ  бойынша 
жүргізіледі. 
Таблица 
орташа 
көлемен 
коэфиценттер 
амбиваленттілік/А/,  көрінуі  /8/,  бағытгылық  /Д/.  Өзіндік  баға,  баға 
«идеал», автотаптауырындар мен гетеротаптауырындар.
5.8 
Қазакгын 
туыскандык 
карым-катынасыны ң 
ерекшелігін  анықтау сүрақнамасы3
1.  «Туысқан» деген үғымды қалай түсінесің ?
2.  Сіздің жанұяңыздың  гуысқандық атаулары қалай белінеді ?
3.  Жеті  атаны»  не  үшін  білу  керек,  өзіңнің  «жеті  атанды» 
білесің бе ?
4.  Адамның неше жүрты болады ?
5.  Жігіттің өз жұртынан қандай туысқандар тарайды ?
6.  Немере туыскан дегенді  қалай түсінесің ?
7.  Адамның үшінші ұрпағына кімдер жатады ?
8.  «Кенже  бала»  дегенді  қалай  түсінісің,  оның  әлеуметтік  рөлі
неде ?
9.  туысқандардың  ішінен  «байғазы»  немесе  «көрімдікті»  кімге 
бергенді жақсы көресің, олар қандай  кәделер ?
10. «Немере»  мен «жиеннің» айырмашылығы неде ?
3 Құрастырған Б.Ә.  Әмірова
363

11.  Неліктен  «жеті  атага»  толмаған  жағдайда  бір-бірімен  кыз 
алысуға болмайды ?
12.  «Шөпшек» пен «туажат» деғенді калай түсініесің ?
13.  «Немеурін» немесе «үмес» деғен не ?
14.  «Аға»  мен  «қарындас»  арасындағы  қарым-қатынаста  қандай 
туысқандық ерекшеліктер бар?
15.  Әке  жағынан  (өз  жүрты)  қандай  туысқандарыңды  жақсы 
көресің,  неліктен?
16.  «Жеңғе» деғенді  қалай түсінесің?
17.  Жеңғеғе тән қандай  қасиеттерді  білесің?
18.  Жеңғе  мен  қайын  інісінің  арасындағы  карым-қатынастың 
қандай ерекшеліктері  болады?
19.  «Жезде» дегенді калай түсінесің, сенің жездең бар ма?
20.  Жездеге қандай қасиеттер тэн болуы керек деп ойлайсың?
21.  Жезде мен балдыздардың арасындағы қарым-қатынастардың 
қандай ерекшеліктері  бар?
22.  «Күйеу бала» мен «жезденін» айрмашылығы неде?
23.  «Келін» деген  кім  ?
24.  _«Қайын аға» дегенді  калай түсінесің ?
25.  Неліктен  қазақта кайынағаны ерекше кадірлеген ?
26.  Адамның «нағашы жүртынан»  кімдер тарайды, оны  нешінші 
жүрт деп  атайды?
27.  Шеше жағынан (нагашы жүрты)  кандай туыстарынды жақсы 
көресің? Оған байланысты қазақта қандай  мақап бар?
28.  «Жиен» деп  кімді айтамыз, оның қандай  кәделері бар?
29.  «Нагашылап  келу»  немесе  «қырық  серкешті  алу»  дегенді 
қалай түсінесің, оның қандай  кәдесі бар ?
30.  «Теркіндеп келу» деген  не, оның қандай кәдесі бар?
31.  «Енші  қылу» деген  не?
32.  Бөлелердің  қандай  туысқандық  катынасы  бар,  олар  туралы 
казакта кандай  мақап бар?
33.  Жанұяда  қыз  баланың  алатын  орны  қандай  жэне  оның  мэні
неде?
34.  Адамның үшінші жүртынана кандай туысқандар тарайды ?
35.  Келіннің әке-шешесі  жігітке кім  болады ?
36.  «Қайын бике» деп кімді айтады ?
37.  «Бапдыз» дегенді калай түсінесің ?
38.  «Бажа» деп кімді айтады, олар туралы қандай сөз бар ?
39.  «Күйеу сыбағасына» нені жатқызады ?
40.  «Абысындар» деп кімді айтады, олар туралы қандай мақал бар?
41.  Құдаларға қатысты қандай туысқандық кэделер бар ?

42.  «Атастырып  кою» салты деген не?
43.  «Бас құда», «бауыздау кұда», «бел кұда» дегендер кімдер ?
44.  «Құдаша»,  «құда  бала»  дегендер  кімдер,  олардың  қарым- 
катынасы неге негізделген ?
45.  «Сұйек жаңгырту», «Тамыр басып достасу»,  «Құрдас» деген 
қандай ұгымдар, айырмашьшықтары неде ?
46.  Туысқандық  қарым-қатынасты  үзбеу  үшін  қандай  шаралар 
жүргізілуі  керек  деп  ойлайсың?  «Сұрай-сүрай  қарын  бөле  шыгады» 
деген нені білдіреді ?
Сұрақгарға жауап беруге ынталанғанызга рахмет!
5.9  «Ата  мұра» туысқанаралық қатынас тесті (авторлық)4
Әдістеме  визуалдық-вербальдық  түрде  суретгемелерден  жэне 
мэтіндік  тапсырмалардан  тұрады.  Әдістеме  қазактың  қарым-қатынас 
ерекшеліктеріндегі  механизмдер  мен  одан  туындайтын  жаңсақ 
нанымдарды 
анықтауға 
жэне 
элеуметтік 
релдерін 
көрсетуге 
багытталган.  Мұнда  ескеретін  жай  балалар  мен  ересек  адамдар 
арасындағы  қатынас,  эртүрлі  өмірлік  жағдайларда  жүріс-тұрыс 
ерекшеліктерін  анықтауы.  Себебі  тапсырма  ересектеге  де,  бапаларга 
да  беріледі.  Әдістемемен  жұмыс  істеу  алдында  окушьшарға  мынадай 
нұсқау беріледі: сізден суреттер бойынша жауаптар тапап етіледі.
Мэтіндік  тапсырмалардың  жауабын  алдыңыздағы  бланкіге 
жазасыз.  Ал, ересек адамдарга жүргізуде нұсқауға өзгерістер енгізілді.
Алынған  нәтижелерді  окушьшардікімен  салыстыратындықтан, 
эдістеме  балаларға  тпсырмапар  іріктелген  түрде  беріледі.  Ересек 
адамдарға берілетін  нұсқау тереңдетіліп беріледі:  өзіңіздің  16 жастағы 
кезеңдеріңізді  еске түсіруге тырысыңыз.  Отбасы  мүшелерімен  карым- 
қатынасыңыз  қалай  болды,  қандай  достарыңыз  болды  Енді  осының 
негізінде 
суретгер 
бойынша 
жауап 
беріңіз. 
Ал, 
мэтіндік 
тапсырмапардың  жауабын  апдыңыздағы  бланкіге  жазасыз.  Әрбір 
адамға  аты-жөнін,  жасын,  жынысын,  сыныбын  көрсететін,  алдын  ала 
дайындалған бланктер беріледі.
Алынған 
жауаптар  талданып, 
ортақ 
нәтижелер 
арқылы 
қорытынды жасалады:
т г  
« I   *   ( » 2   +   О  
о
1]  =  П х  *  П
 
2
  +  
— 1
------------   --------- —   -  
К х
* 
Құрастырган Б.Ә.  Әмірова
365

1. 
Отбасында  алты  адам  бар.  Оларды  өзіңше  белгіле. 
Дастархан  басындағы  қарындасыңның  орнын  көрсет  жэне  себебін 
жазыңыз.
2.  Дастархан  басындагы  атаң  мен  әжеңнін  орнын  белгіле.  Себебін 
жазыңыз.
3.  Отбасындагы алты адамның ішіндегі ез орныңды белгіле.

4.  Егер сенің жеңгең болса,  кайда отырар еді? Неге олай?
5.  Үйіңізге  құда  келсе,  қалайша  дастархан  басына  отыргызар 
едіңіз? Негізгі отыргызу тэртібін жазыңыз.
6
.
Дастархан басында жиеннің орны қай жерде?

10. 
Отбасы  отырысындағы  аға-эпкелеріннің  отыру  тэртібін 
көрсет.
12
.
Төркіндеп  келғен  кыздың дастархандағы орны.
ш

13.  «Сүндет» той деген не? Негізгі кәдесі.
14.  Бесікке салуда кандай гүрып бар?
15.  «Отка сапарды» кім жасайды?
16.  «Шідехана» кандай той?
17.  «Түсау кесер» дәстүрінің рәсімі.
18.  «Бастангы» деген  не, оның салты  неде?
19.  «Төркіндеу» дегенді түсіндіріңіз. Оның негізгі белгісі.
20.  «Тыштыру» ғүрпын қай кезде жүгізеді?
21.  «Тоқым қагарды» қай кезде жасайды? Оның негізі  неде?
22.  «Ерулік» деген не? Оның қандай салты бар?
23.  «Төс»  кімнің сыбагасы?
24.  Қандай  тойға  сойылган  малдың  мойынын  мүше  ретінде 
салады және ол кімге арналады,  не үшін?
25.  «Ақ сүйек» деген  қандай  ойын, оның негізгі  мақсагы неде?
26.  «Үлкен үй»  мен  «шаңырак  үйдің» айырмашылыгы  неде?  Үй 
егелері дастархан басына қалай олрналасады?
27. 
Балдыз,  бажалардың  дастарханда  орналасуы.  Себебін 
көрсет.

28.
Ж е зд е   м ен  ж ең гел ер д ің  д астар хандағы   оры ндары н  көрсет.
29.  «Енші»,  «жасау»  жэне  «жылу»  дегендер  нелер?  Олардың 
негізгі  мақсаттары.
30.  «Сыңсу»  мен  «беташардың»  айырмашылыгы  неде?  Олардың 
магынасы  кандай?
5.10 
«Ақылдын к о з і...»  әдістемесі4
Бұл  эдістеме  «Аяқталмаған  сөйлем»  эдістемесі  негізінде 
кұрылып,  берілген  макалдардың  қандай  этностық  жаңсак  нанымдар 
тугызатындыгын  жэне  олар  адамнын  кандай  мінез  сапалары  сана- 
сезімінің калыптасуына негіз болатындыгын аныктауга багытгалган.
Құрметті,  эріптестер  (мырзалар  мен  ханымдар),  сіздердің  осы 
зерттеу  жұмысына қатынаскандарыңыз  үшін  алдын-ала алгысымызды 
айтамыз.  Бұл  зерттеу  гылыми  максатта  жүргізілгендіктен,  сізхдердің 
аты-жөнднріңіз  ешбір  жерде  жарияланбайды.  Сол  себептен  жауапта 
дұрыс, өз түсініктеріңізбен,  нактьшы берулеріңізді сұраймыз.
Тапсырма: 
Төменгі 
макал-мэтелдердің 
екінші 
жартысын
толыктырып,  эрқайсысының  қандай  магынада  айтылгандыгын  жэне 
мэні 
қандай 
этностык 
жаңсак 
нанымдар 
тудыратындыгын 
көрсетулеріңіз  керек.  Түсіндірмелер  бір  немесе  екі  свйлемнен  көп 
болмауы  керек.
*  Қойшынын таягы асырайды,
*  Қаскырды  ...  (аягы  асырайды)
*  Түйір нан, тамшы  ...  (тер)
1 Қүрастырган Б.Ә.  Әмірова
371

•  Күн шыққан соң суарған суды кун жүтааы
•  Күн  батқан соң суарған суды  ...  (жер жұтады)  Қыста мапды бак
•  Жазда  ...  ( шөбіңді шап)
•  Ак кар көп болса-  ақ ...  ( нан  көп)
•  Жылай-жылай арық қазсан,
•  Күле-күле  ...  (су ішерсщ)
•  Еге білсен, егің ...  (таска да бітеді)
•  Қыстағы  кар жерғе ырыс,
•  Жердеғі  ылғал-...  (елге ырыс)
•  Мал баккандікі, Жер  ...  (жырткандікі)
•  Көктемде жерге түскен дэн,
•  Күзді күні  ...  (мын дэн болады)
•  Ақкөңілді  адамга,
•  Біреудің сыркауы  ...  (барады)
•  Адамдыктүбі реніш,
•  А далды ктүбі...  (кеніш)
•  Аузына ие болғанның колында ...  (үяты  бар)
•  Әдептілік ар- үят -  адамдыкгын белгісі,
•  Түрпайы мінез, тағы ж ат...  (надандыкғың белгісі)
• 
Берген жомарт е м ес,...  (алган жомарт)
• 
1ш  мерездің ішінде,
•  Ит еліп жатса...  (білмейсің)
•  Қабағы  жаманның тамагы  ...  (жаман)
•  Өзі жемес, өзгеге ...  (бермес)
•  Сүйекпенең бірғе 
(кетер)
• 
Шойын  кара,  шойын  караның  ...  (ойын кара)
•  Екі кісі кағысса,
• 
Бір кісілік  ... (орын бар)
• 
Кісінің көзіне көзің түссе
• 
Көнілі ж ібіп ,...  ( мейірі түсер)
• 
Тау тауға қосылмас,
•  Адам  ... (адамға қосылады)
•  Екі кұзғын таласса,
•  Бір  каргаға ...  (жем түсер)
•  Адамга адам жат ...  (емес)
•  Адам үйымшыл,
• 
Мал  ...  (үйіршіл)
•  Әңгіме жол  ...  (кыскартады)
■  Жолдасың сокыр болса,
•  Сен де бір көзіңді...  (кысып кой)
•  Әкесі  күрдастың баласы  ...  (кү.рдас)
•  Барда мың кісі бар,
•  Әркім танығанына  ... (сәлем  береді)
•  Білімнің басы- бейнет.соңы-... (зейнет)
•  Өмірдін езі -...  (үлы үстаз)
372

•  Тілщмен жұгірме,...  (біліммен жүгір)
•  Өз білмегенінді кісіден сұра,
•  Үлкен жок болса,  (кішіден сұра)
•  Білім  арзан,... (білу кымбат)
•  Туа білмейді,..  (жүре біледі)
•  Үстазы жақсының,...(ұстамы жақсы)
•  Білгенің кайсы,  білместікті...  (кешермесен)
•  Білгенің біртогыз , білмегенің  .  (токсан тогыз)
•  Коп окыган білмейді,
•  Көкейіне  ...  (токыган біледі)
5.11  «Ө мірде кездеспейтін жануар» атты  адістеме
Бүл  зерттеу  тесті  психомоторлык  теориямен  байланысты 
күрылған.  Психика  жағдайын  жинактау  үшін  моториканың  жағдайын 
зертгеуді  колданады.
Сеченовтың  айтуы  бойынша:  «Психикадағы  пайда  болған 
барлық  көрініс  жэне  кез-келген  эрекет  осы  көрініспен  байланысты. 
Барлық  магына  қозгалыспен  аяқтапады.  Қозғалыс  тенденциясы 
күрылымға бағытталады.  Қагаз бетінде  суретті  салуда өзінің орналасу 
модулін  көрсетеді.  Бүлшық  ет  жагдайларын  орналасу  қарым- 
қатынасын  есептейді.  Барлық  денелердің  орналасуы  эмоционапьды 
бейнесімен  байланысты.  Сонымен  бірге  психика  жүмыстарының 
нақтылы 
магыналы  жоспарымен 
байланысты. 
Сәйкес 
келетін 
заңдылықтарды кезкелегн еркін суреттер арқылы талдауға болады.
Жаппы 
психомоторлық 
заңдылықтар 
байланысын 
жэне 
орналасу  карым-қатынасы тест материапын  нактылау үшін теориялық 
мэліметтерге жэне геометриялық элементтер касиеттерін  колданады.
Осы  әдістемені  таңдап  алу  барысында  оқушылардың  қазақ 
ертегілерінен  пайда  болатын  эмоционалдық  жай-  күйнлерін  зерттеуге 
бағытталган. 
Бүл 
эмоционалдық 
жай  -  
күйлер 
ертегілердің 
кейіпкерлерімен  және  жас  ерекшелігіне  байланысты  калыптасатын 
жаңсақ  нанымдарын  аныктауга  болады.  Көбінесе  бүл  тесті  қосымша 
әдіс  ретінде  қолданады,  ягни  жеке  эдіс  ретінде  қолдану  мүмкін  емес. 
Осы тест нәтижесінде көптеген маңызды мәліметтер алуга болады.
Зерггеу 
максаты :  Мектеп  оқушыларының  үрей,  қоркыныш, 
озбырлык  мінездерін  калыптасуын  керсететін  жаңсақ  нанымдарды 
аныктау.
Болжам: 
Мектеп  оқушыларындағы  үрей,  қорқыныш,  озбырлық 
мінездер  ертегі  кейіпкерлерімен  байланысты  көрінетін  жаңсак 
нанымдарға байланысты.
373

Ж ал п ы   нұсқа:  Сіз  апдыңызда  берілген  ак  таза  бетке  өзіңіздің 
ой-өрісіңіз  бойынша өмірде  кездеспейтін  жануардың  суретін  салыңыз 
және оған өмірде кездеспейтін ат қойыңыз.
5.12 
Э тнопсхологиялы к 
үлтты к 
күнды лм ктарды  
білу 
денгейін а н ы к гау  сүракнам асы 5
Бүл  сүрақнама  қазак  халқымен  орыс  халықтарының  үлттық 
қүндылықтарын  білу  деңгейін  анықтауға  арнапған.  Сүрақнама 
алғашқы  қүрьшуында  бес  халықтың  қүндьшықтарын  білуге  арналып 
кандидаттық  диссертацияда  (1998)  автормен  қолданылды.  Бұл 
нүскасында  тапсырмалардағы  үлттар  қысқартылып,  тек  екі  (орыс, 
қазақ) үлттарынын қүндылықтарын  білу деңгейі  максат етілді.
Тапсырма: 
Сіздерге 
берілген 
сүрактар 
ұғымдарын 
өз
калауларыңыз  бойынша  шеңберлеп  көрсетесіздер.  Қосымша  беретін 
күндылықтар  немесе  пікірлер  болса,  жауаптың  сонында  көрсетуге 
болады. 
Белгілейтін 
жауаптардың 
варианттары 
шектелмеген. 
Қатынасқандарыңызға рахмет.
Өңдеу матрица қүрылып, компъютер есептеуімен қорытылды.
1.  Мен осы халыктың той жасау рәсімдерін білемін,
А.  к а за к
Б  орыс
1. 
Мен осы халыктың жерлеу рәсімдерін білемін.
А.  казак
Б.  орыс
2. 
Мен баскд рәсімдерді білемін.
А.  казак
Б  орыс
4  Қай халык салт-дэстурлерін игергіңіз келеді?
А.  казақ
Б.  орыс
5. Маған осы халлыктың тілі ұнайды.
А.  казак
Б.  Орыс
6. Мен жаксы білетін тіл.
А.  казак
Б.  орыс
7. Мен игерген тіл.
А.  казақ
Б.  орыс
8. Мен осы тілдін бірнеше сөзін ұйрендім,
А.  қазақ
Б.  орыс
5 Құрастырган Б.Ә.  Әмірова
374

9. Менің ойымша тілді білмеу баска ұлттармен карым-катынасты кұруга кедергі 
жасайды.
А.  качак 
Б.  орыс
10.  Мен білетін халык эндері.
А.  казак
Б. орыс
11.  Мен акын жазушыларды білемін.
А.  қазак
Б.  орыс
12.  Мен білетін суретшілер, әншілер жэне композиторлар.
А  қазак
Б  орыс
13.  Мен білетін ұлы галымдар.
А. казак
Б  орыс
14.  Мен білетін эйгілі спортшылар 
А.  қазақ
Б.  орыс
15.  Мен білетін саяси қызметкерлер 
А  қазак
Б  орыс
16.  Мен осы халыктардың киімдері қалай суйреттелетінін білемін 
А  қазак
Б  орыс
17.  Үлттык тағамдарды калай даярлайтынын білемін.
А.  казақ
Б.  орыс
18.  Мен әйелдер мен еркектердің аттарын білемін.
А.  қазақ
Б.  орыс
19.  Мен ұлтгык  гагамдарды ұнатамын 
А.  қазак
Б. орыс
20.  Мен осы тілді үйренгім келеді 
А  қазак
Б. орыс
21.  Мені осы ұлггың мінез-күлқьшкы қызыктырады.
А.  қазақ
Б.  орыс
22.  Маган ұнамсыз мінез күлык.
А.  қазак
Б.  орыс
23.  Менің ойымша ұлтгык мінез-құлық деген түсінік жок.
(Егерде осы үгыменым мен келіссеміз, осы санды белгілеңіз)
24.  Мен екі ұлтгың семья құру  рэсімдерімен келісемін.
(Нгерде осымен келіссеміз, осы санды белгіленіз)
25  Мен осы ұпт өкілдерінін некелеріне келісемін
А.  қазақ - орыс 
Б.  орыс - татар
375

В.  Орыс - неміс 
Г.  қазақ - неміс
26 
Мені елден ерекше  кабылдаганды үнатамын.
(Егерде осы түсінікпен келіссеңіз, осы санды белгілеңіз)
27.Менің ұлтымды мактаганды ұнатамын.
А.  казак
Б.  орыс
28.Мен  осы қапыктардын маган деген жагымсыз көзкарасын байкаймын.
А.  қазак
Б. орыс
ЗО.Маган осы хапыктын  кейбір өкілдері ұнайды.
А.  қазак 
Б. орыс
ЗІМенің көзімше мактаганды ұнтамын.
А.  қазақ 
Б.  орыс
32.Менің көзімше өзге .үлт екілі өз ұлтын мактаганды 
ұнамаймын.
А.  кдзақ 
Б. орыс
33.Менің касымда өз тілінде сөйлескенді үнатпаймын.
А.  қазақ
Б. орыс
34.Мен  осы халыктың діни мерекелерін білемін.
А.  қазақ
Б.  орыс
35Маган кейбір халыктардың салты немесе діни ерекшеліктері үнамсыз.
А.  казақ 
Б. орыс
36 Менің ойымша әр түрлі  халыктар әрбір мамандықка, ерекше кабілеттері бар. 
Мамандықтар: сауда, жүмыскер, мугалім, повар, бнзнесмен, артист, малшы, койшы, 
тігінші, баскарушы, дэрігер т б.
А.  казақ 
Б. орыс
37.Мен осы ұлттың өкілімін.
А.  қазақ
Б.  орыс
38.Менің жынысым.
А.  әйел
Б. еркек
39.Менің жасым

жүктеу/скачать 11,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: