234
көшпелі өмірге қатысын білдіреді. Үйде от сөніп қалғанда, көршіден
барып, оттың тамызығын алу əдеті болған. Содан барып, қазақта
«отқа
кеткен қатынның отыз ауыз сөзі бар»
деген тіркес
кеш
ігу
мағынасында,
«от алуға келгендей»
асығыс жүру
деген мағынада қолданылады.
Бірақ татар тіліндегі «кулы кыска» – не в состоянии навредить деп
түсініктеме берілген [Tатарча русча идиомалар сүзлеге, 2006, 110). Қазақ
тілінде кедей, мүмкіндігі жоқ адам туралы.
Дегенмен де мұндай құрылымы бірдей, тұлғалық жағы ұқсас
болғанымен, мағыналық сəйессіздіктер де жиі кездеседі. Сондықтан
тұрақты тіркестердің қалыптасу заңдылықтарын диахрониялық тұрғыда
туыс тілдер арасында салыстыра зерттеудің ғылыми маңызы зор.
◊ Татар тілінде ауыспалы мағынада қолданылған тіркес қазақ тілінде
тек тура мағынада қолданылдады.
Башка бүрек кию
– (
букв.
одеть на
голову шапку) возмужать, завоевать авторитет.
◊ Екі тілде де фразеологизм мағынасы ұқсас, тіпті бірдей деп айтуға
болады, бірақ екі тілдің бірінде бір компоненті басқа лексикалық вари-
антпен беріледі.
Мысалы:
• татарша –
Достарыңызбен бөлісу: