Монография «Елтаным баспасы»
жүктеу/скачать 14,19 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Фарын сындыру»
| тұсау кесер рəсімі өтті. /А.Ақшамы/.
Жаңа фразеологизмдердің пайда болуы мына төмендегі экстра- лингвистикалық факторларға байланысты: è қоғамда болып жатқан əлеуметтік жəне саяси оқиғалар: елдегі са- яси тынышсыздық, «қайта құру», посткеңестік кездегі күнкөріс үшін адамгершілік-моральдық сипаттың өзгеруі тілде де көрінеді. Мысалы, «жаңа қазақ», «түнгі көбелек», «көкек ана» т.б. ; è урбанизация кезінде дала тілінің қала тіліне қарай жағымсыз əсерге ұшырауы, варваризмдердің, жаргондардың тілдік қолданысқа жаппай енуі. Мысалы, «базар жоқ», «косякқа кіру», «крышасы бар»; è қылмыстық факторлардың нəтижесінде адамдардың моральдық азғындауы, қылмыстың көбеюі де тілде дөрекі стиль элементтері дис- фемизммен еркіндікке ие болады. Мысалы: «шеккіш», «наркоша» – нашақор; «нары», крытая» – түрме; «шөп», «травка» – марихуана т.б. è масс-медиялық деректер: «жас жұлдыз», «жұлдыз ауруы», «қара пиар», «ақ пиар», «лақтырып кету». Мысалы: • Айтыс өнерінде тұсауын кескен Еркіннің тыңдарманның таоап-талғамына сай, жүрек баурайтын əндер орындап жүрген жас жұлдыз екеніне дау жоқ. («ЖА»). 94 • Қазір қазақ эстрадасында көпшілік жас таланттарымызға тəн бір ауру бар. Мойындасақ та, мойындамасақ та ол – жұлдыз ауруы. («ЖА»). • «Ырғақтың» өткен нөмірінде «Қайрат Нұртас қызылжар- лықтарды «лақтырып кетті» деп аталатын мақала жариялағанбыз. («ЖА»). è əлеуметтік диалектілер – жастардың тыйым сөздерге əуес болуы, жаргон сөздерді қолдануды өздерінше сəнге айналдыруы. Мысалы: «Фарын сындыру» – көзін көгерту; «Құлақтан тебу»; жүктеу/скачать 14,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|