- сурет. Жылқының зəр бөлу мүшелері

1 — оң бүйрек (жүрек пішіндес), 2 — сол бүйрек, 3 — несепағар, 4 — 5 — оң жəне 

сол бүйрекүсті безі, 6 — клоака, 7 — 8 — бүйрек артериялары, 9 — кіндік артериясы, 10— 

куыктың төбесі, 11 — куыктың денесі, 12 — куыктың мойны, 13 — несепағар 

білеуліктері, 14 — куық үшбұрышы, 15 — несепағар тесігі, 16 — несепағар катпарлары, 

17 — несепшығар қыры. 

 

Бүйрек  (почка)  —  rеп,  s.  nephros  —  пішіні  бұршақ  тəріздес,  кызыл-

қоңыр  түсті,  қомақты  жұп  мүше.  Ол  негізгі  зəр  бөлу  мүшесі.  Бүйрек 

организмдегі  кан  қысымын  жəне  су-тұз  алмасуын  реттеуге  де  қатысады. 

Бүйрек  құрсақ  куысының  бел  аумағында,  бел  омыртқалардың  вентральды 

бұлшық  еттерінің  төменгі  бетінде,  олармен  жанасып  жатады.  Ол  сыртынан 

бүйрек  майы  капшығымен  (capsula  adiposa)  капталған.  Оның  төменгі  беті 

құрсақ  куысы  сірлі  кабығы  ішпердемен  жанасып,  онымен  тек  төменгі  жəне 

екі  бүйір  беттері  ғана  капталған.  Бүйректің  ішкі  медиальды  ойыс  бетіндегі 

кан,  лимфа  тамырлары  мен  жүйкелер  енетін  жерін  бүйрек  кақдасы  (hilus 

renalis) – деп атавды 

Бүйректі  кақжарып  кесіп  қарағанда,  оның  кескінінде  бір-бірімен  айкын 

ажырайтын  үш  аймақ  көрінеді.  Олар:  бүйректің  сыртқы  фиброзды 

капшығымен  жанасып  жаткан  шеткі  қызғылт-қоныр  түсті  несеп  түзгіш