Мұса Сымбат Марат Дильназ Махмұтжан Дина

Сенсибилизация

• Сенсибилизация-
• сезгіштіктің тек
• артуын ғана
• көрсететін құбылыс
• болып табылыды.

Синестезия

• Синестезия -
• Тітіркендіргіштер
• сезім
• Мүшелерінің
• біреуінде
• ғана түйсік
• туғызудың
• орнына сол сәтте
• басқа түйсіктердін
• пайда болуына да
• жағдай жасайды.

Бірізді бейнелер

• Бірізді бейнелер тітіркендіргіш
• әсерінің тоқталғандығына
• қарамай,аз ғана уақыт болса да, түйсіктің қалатын кездерін
• бірізді бейнелер деп атайды.
• (мысалы. Қолымызға екі
• парақ алып, бірінің бетіне қызыл қағаз
• жабыстырып ал екіншісін ақ күйінде
• қалдырып. Содан кейін қызыл меңі бар
• қағазға 20-30 секунд кө алмай қарап
• отырып, көзімізді сәл ақ қағазға
• ауыстырсақ, оның бетінен көгілдір
• түсті көруге болады. )

Түйсіктің түрлері

• Көру түйсігі
• Есту түйсігі
• Иіс түйсігі
• Дәм түйсігі
• Тері түйсігі
• Қозғалыс түйсігі

Көру түйсігі

• Көру түйсіктері біздің
• көзімізге электромагнит
• толқындарының әсер
• етуінің нәтижиесінде
• пайда болады. Көру
• мүшесі-көз. Көру түйсігі
• арқылы заттың
• жарықтылық деңгейін,
• түсін т.б қасиеттерін
• көре аламыз.

Есту түйсігі

• Есту мүшесін
• тітіркендіретін ауа
• бөлшектерінің
• тербелістері- дыбыс
• толқындары. Есту
• мүшесі-құлақ. Түйсікті
• туғызатын дыбыстар.

Иіс түйсігі

• Мұрын кеңістігінде
• кілегей қабықтың
• клеткаларына түрлі
• химиялық заттардың
• әсер етуінен иіс
• түйсіктері пайда
• болады. Иіс сезу
• мүшесі-мұрын

Дәм түйсігі

• Дәмді айырытын мүше
• тіліміздегі дәм
• бүршіктері. Оны
• тітіркендіретін белгілі
• дәмі бар, суға ерігіш
• түрлі химиялық заттар.
• Дәмді тәтті,ащы,
• түзшы,қышқыл деп 4
• топка бөледі.

Тері түйсігі

• Тері түйсігінің
• рецепторлары
• денедеші терінің өн
• бойында орналасқан.
• Тері түйсігі бөлініді
• Тактиль
• Температура
• Ауырғады білетін

Қозғалыс түйсігі

• Қозңалыс түйсіктері
• дененің жеке
• мүшелерінің бір
• күйдегі қалпын,
• Қозғалысын
• білдіреді.Оның
• рецепторлары болып-
• ет,тарамыс,сіңірлерд
• жүйкелерінің ұштары.

Қабылдау турылы негізгі түсінік

• Қабылдау-заттар мен құбылыстарды
• мида тұтастай бейнелеу болып
• табылады.Сөйтіп қабылдау-
• түйсіктегідей бір анализаторлардың
• ғана емес, бірнеше анализаторлардың
• бірлесіп қызмет істеу нәтижиесі.
• Қабылдау- ми қабығының күрделі
• анализдік және синтездік қызметінің
• нәтижесі.

Қабылдаудың негізгі қасиеттері

• Тұтастылығы
• Мағыналығы
• Таңдамалылығы
• Тұрақтылығы
• Иллюзия
• Апперцепция

Тұтастылығы

• Қабылдаудың объектісі
• кейбір жеке қасиеттерден,
• жеке бөліктерден
• тұрғанымен, біз оларды
• бүтіндей,тұтастай
• қабылдаймыз.кейбір
• объектілердін жеке
• бөліктері,шет жағасы ғана
• қабылданса да біз
• Бұлардың тұтас
• формасын қабылдаймыз.

Мағыналығы

• Бұл ерекшелікте қабылдаудың
• түйсіктерден негізгі айырмашылығы
• жақсы көрінеді. Ол объектілердін
• мазмұнын жақсылап түсінбейінше,
• белгілі тұжырымдар мен сөз арқылы
• айтылмайынша, ол толық қабылданбайды

Таңдамалылығы

• Толып жатырған
• объектілердін ішінен
• біреуін іріктеуіміз
• қабылдаудың
• таңдамалығы
• делінеді.

Тұрақтылығы

• Қабылдау
• тұрақтылығы деп
• сыртқы орта
• жағдайының
• өзгеруіне қарамастан,
• кейбір қасиеттерінің
• бір қалыпты болып
• қала беруін атаймыз.

Иллюзия

• Әрқашан да
• қабылданатын затқа ,
• не құбылысқық
• абылдау сәйкес келе
• бермейді. Түрлі
• себептермен
• шындықты бұрмалап
• теріс қабылдайтын
• кездерде болады.

Апперцепция

• Қабылдау адамның
• жалпы психикалық
• тұрмысы мен өткен
• тәжірибесінің
• мазмұнына
• байланыстылығын
• апперцепция дейді.

Қорытынды

• Түйсік пен қабылдау бір тиынның екі жағы. Қабылдау мен түйсіну арқасында адамның қоршаған отаны сезінеді.

Қолданылған әдебиеттер

• Қ.Жарықбаев “Жантану”
• С.Бап-бала “Жалпы психология”