Н. Ш. Чернышевский мұраларын оқып таныс болған, Батыс Еуропа әдебиетінен Гете, Дж. Байрон
жүктеу/скачать 3,44 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЖҰМАЛИЕВ Қажым (Қажығали ) (28.12.1907. Бат. Қазақстан обл. Қаратөбе ауд. - 16.12.1968.
Алматы) -ғалым, филол. ғыл. докт. (1947). проф. ( 1950). Қазақстанның еңб. сің. ғыл. қайраткері (1961). Қазақстан ҒА-ның акад. (1967. 1946 жылдан корр. мүшесі). 1923 - 25 ж. Орын-бор ересектер мектебінде, Шымкент а.ш. техникумында оқыған. ҚазҰПУ-ды бітірген (1932). 1932 -37 ж. Орал пед. ин-тында (қазіргі Бат. Қазақстан мемл. ун-ті). 1937 -68 ж. ҚазҰПУ-да оқытушы болған. Оның алғашқы өлеңі " Батырақ Ғалиасқар" 1928 ж, "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас Алаш") газетінде жарияланған. "Ерғожа мен Егізбай" поэмасы (1929), "Шабуыл" (1933), "Канды су" (1934), "Өмір жыры" (1938), "Қырдағы күрес" (1957) деп аталатын өлеңдері мен поэмалар жинақтары. "Айқас" (1942) тарихи кітабы жарық көрген. Ж. - "Біржан-Сара" опера либреттосының, "Арбасу" (Ә.Сәрсенбаевпен бірге) атты пьесаның авторы. "Жайсаң жандар" естелік кітабы бар (1969). 1958-60 ж. 2 томдық "Қазақ эпосы мен әдебиеті тарихының мәселелері". 2 томдық "Әдебиет тарихы" (1960), "Әдебиет теориясы" (1938; 2-бас.. 1964, 3-бас., 1969), "XVIII - XIX ғасырдағы қазақ әдебиеті" ( 1 967) кітаптары ұзақ уақыт респ. жоғары оқу орындарында оқулық құралы ретінде пайдаланылған. Ж. 1948 ж. "Махамбет" атты монографиясын жариялады. Ол Шернияз Жарылғасұлы, Алмажан Азаматқызы, Ығылман Шөрекұлы шығармаларын бірінші болып талдап, ғыл. айналымға енгізді. Ғалымның бұл саладағы еңбегі кітабынан басталады. Ленин орденімен марапатталған (1960). бастығы. "Мәдениет және тұрмыс" журналының бөлім меңгерушісі. 1941 - 45 ж. 2-дүниежүз. соғысына қатысқан. Шығармалары баспасөз-де 1939 жылдан жарияланған. Ал-ғашқы повесі "Жорықгар жолы" 19-50 ж. жарық көрген. "Әлия" (1958). "Жазылмаған кітап" (1959), "Ке-лін" (1961). "Қарагөз қарындасым" (1962)."Заманабилігі"(1966)."Адам тау қопарды" (1967). "Махаббат пен мансап" (1970). "Мен жүмысшы-мын" (1972). т.б. әңгімелер мш повестер жинақгары. "Соқпақ соңы" романы (1967) бар. Гогольдің "Рим" әңгімесін. В.Орловтың "Батыл ой" кітабын, М.Садовянудың "Митра Кокорь" повесін, М.Торездің "Халық үлы" кітабын қазақтіліне аударған. Жекелеген шығармалары орыс. украин. ағылшын. француз. поляк. испан, неміс тілдеріне аударылған. Қызыл жүлдыз орденімен және ме-дальдармен марапатталған. Шығ.: Солдат жолы. Повесть. А„ 1958; Әлия Молдағүлқызы. А., 1959; Әлия (Майдан дәптерінен). А., 1958; Жазылмаған кітап. Әңгімелер. А., 1959; Келін. Повесть. А., 1960; Қаракез қарындасьш. Әңгімелер. А., 1962; Үш бәйтерек. Повестер. А., 1965; Екі жол. Әңгімелер. А., 1966; Соқпақ соңы. Ро-ман. А., 1967; Адам тау қопарады. Очерк. А., 1967; Мен жүмысшымын. Повесть. А., 1972; Шүбартау таңы. Повестер, әң-гімелер. А., 1975; Махаббат пен мансап. Повесть. А., 1974; Қаракез қарындасьш. Таңдашлы. А., 1979; Үш бәйтерек. По-вестер мен әңгімелер. А., 1989; Қиядағы қайың. Повестер. А., 1974. жүктеу/скачать 3,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|