Национальной академии наук республики казахстан

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
308  
Бұл мақалада оларды дәйексөз ретінде келтіру, ерекшеленген «арнау» және «өзінің арналуы» деген 
сөздерді  нұсқайтын  бағытты  белгілеу  мақтасында  ұсынылып  отыр.  А.В.Затаевичтің  шығармашылық 
мұрасын  зерттеу  барысында  (қалай  музыкалық-этнографиялықты  айтсақ,  солай  композиторлықты  да 
айтамыз) оның бүгінгі күнге дейін шынайы ауқымда ашылмаған ерекше маңызы айқындалады.  
Бұл  тұжырымды  дәлелдеу  үшін,  ең  алдымен,  біз  таңдаған  мәселе  бойынша  қозғалған  ізашар-
зерттеушілердің  жұмысын  назарға  аламыз.  Бірінші  қатарда,  сөзсіз,  А.В.Затаевичтің  фортепианолық 
туындылары туралы В.П.Дернованың мақаласындағы екі кішкентай үзіндіге назар салған жөн:   
1. «[…] Айтпақшы арнаулар туралы сөз қозғағанда: А.В.Затаевичтің көптеген пьесасы оның “дос-
жігіттері” Әліби Жангелдинге, Сара Есоваға, Қаныш Сатбаевқа, Алма Оразбаеваға, Бейімбет Майлинге 
арналған.  Арасында  Мәскеуде  және  шетелде  Затаевичтің  қазақ  әндеріне  жасалған  өңдеулерін  тұңғыш 
орындаған,  оркестр  және  төртшекті  домбра  квартетінің  жетекшісі  Григорий  Павлович  Любимовке 
арнаулар бар» [4]. 
2.  «Жинақталған  пьесаның  көбісі  сол  әндер  мен  күйлер  жазылып  алынған  халық  өнерпаздары  – 
Алма  Оразбаева,  Әбдірахман  Бегишевке,  Райымбек  Мақатовқа,  Сара  Есоваға,  Әліби  Жангелдинге, 
Қаныш Сатбаевқа және т.б.
1
 арналған. Пьесаның үшеуі Затаевичтің жақындарына арналған (№№ 69, 74, 
56). Музыка саласындағы достарына арнағандары да бар, оның өңдеулерінің бірінші орындаушылары – 
орынбор музыка мектебінің оқытушысы  В.Н.Малиновскаяға (“Какен”, №24), сол мектептің оқушысы 
К.А.Борисоваға  (“Қарғам-ау”,  №12),  пианисші  және  әнші  М.М.Мирзоеваға  (“Балхадиша”,  №13) 
арналғаны анық, сондай-ақ Г.П.Любимовке де* бар (“Сайраса бір”, №8)» [3]. 
Мәтін бойынша бірінші және екінші жағдайда да В.П.Дернова  С.В.Рахманиновтың есіміне назар 
аударады:  музыканттарды  бұрыннан  байланыстыратын  және  шынайы  достық  қарым-қатынастары 
болғаны  баршаға  аян.  Біреуін  еске  салсақ,  бірақ  таңдалған  контекст  бойынша  ерекшеленетін  келесі 
дерек,  А.В.Затаевичтің  автобиографиясында  ұсынылған    келесі  жағдай:  «[…]  бірнеше  шығармасын 
арнау арқылы өзі де маған құрмет көрсетті («6 музыкальных моментов», соч. 16)» [3].  
Қарама-қарсы «ишараның» белгілену нұсқалары мынадай:  
1.  «Бірақ  баспа  неліктен  екенін  білмеймін  “Айнам-көз”  пьесасын  оны  орындаған  әнші  және 
домбырашы,  Затаевичтің  ең  белсенді  корреспонденттерінің  бірі  Ғұбайдолла  Мұхитовке  арналғанын 
баспаған және қазіргі кезеңнің ұлы пианисті Сергей Васильевич Рахманиновқа арналғандарды қалпына 
келтірмеген,  Қазақ  АСР  Қазан  төңкерісінің  мұрағатында  Затаевичтің  Қазақстанның  зерттеу  қоғамына 
жазған  хаттарының  сақталғанына  қарамастан,  мұнда  Затаевич  бірнеше  пьесаның  арналғаны  туралы 
айтады, оның қатарында аталмыш жинаққа “Дүлдүлім-ай” пьесасы енген» (1957) [4]; 
 
 
2.  «Бүкіл  үшінші  серияда  арнау  жоқ.  Жақында  табылған  құжаттарға  лайықты  үшінші  серияға 
“бүкіл  әлемге  таралуына  жеңіл  берілетін…”**  Затаевичтің  “…  музыкалық  тараптан  менің 
жариялағанымның ішінен айрықша болған” С.В.Рахманиновке арнауы. Дегенмен Рахманиновтың есімі 
басылымның басында берілмегені […] белгілі болды» (1958) [3]. Келешекте: « […] Ғаббас Айтбаевтың 
керемет әндері – “Ардақ” және “Қанапья” жоқ, оның бірінші өңдеуі Ғаббастың өзіне арналған еді – ол 
туралы Затаевич сирек ақын-әнші деп айтқан».  
Келтірілген  мәтіндік  үзінділердің  мазмұнын  ақпараттық  жағынан  жалпылауға  ұмтыламыз.  Сонымен, 
бірінші  дәйексөзден  алты  адамның  есімі  белгіленді,  ал  келесі  мәтіннен  –  қосымша  екі  шығармашылық 
тұлғанікі,  екінші  бойынша,  он  үш  адамдікі  және  тағы  екеуінікі  жалғасады.  Екі  қатарды  салыстырғанда 
С.В.Рахманиновтың есімін екі мәрте аталғанын санамағанда бес тұрғының сәйкес келуі анық.  
Жалпылай  алғанда,  автор  арнауының  онжеті  жолдаушысы  болғаны  белгіленген:    Ә.Жангелдин, 
С.Есова,  Қ.Сәтбаев,  А.Оразбаева,  Б.Майлин,  Г.П.Любимов,  А.Бегишев,  Р.Мақатов,  А.В.Затаевичтің 
әйелі  мен  бала-шағасы  (Надежда  Иванова,  Ольга,  Иван),  В.Н.Малиновская,  К.А.Борисова, 
М.М.Мирзоева, С.В.Рахманинов, Ғ.Мұхитов, Ғ.Айтпаев. 
А.В.Затаевичтің фортепианолық пьеса-өңдеулерінің бірінші басылып шығарылуында (1957) қырық 
екі пьесаның [5] (анығын айтқанда жиырма жетісінің, өйткені алғашқы онбесі басқа жинақтан алынған 
[6])  оншақтысына  ғана  лайықты  жазба  берілген.  Ширек  ғасырдан  кейін  қайта  шығарылған  жинақтың 
нота  беттерінде  (1983)  тақырыптарға  толықтырулар  мүлдем  жоқ,  тек  түсініктемелерде  отыз  бес 
пьесаның  тоғызына  лайықты  жолдаушы  нұсқалған  [7].  Шынына  келгенде  бірінші  жинаққа  енген 
                                                             
1
  А.В.Затаевичтің нұсқаған корреспонденттері (мүмкін, тек  Р.Мақатовты қоспағанда) «халық музыканттары ...» ретінде 
қабылдануы мүмкін емес еді, ал «дос-жігіттер» үйлесімі арқылы екі қыз бала қосылған бес адамнан құралған топ (бірінші 
фрагмент) деп белгілейміз.    

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
309 
пьесалардың  ішінде  онтоғыз  пьеса  авторлық  арнауға  жатады,  яғни  онда  ұсынылғаннанда  көп  болып 
тұр
1
, ал екіншісінде (1983) – тоғыз емес, он алты, яғни тұтастың  50% (жетпестей) құрайды.  
Сонымен  екі  жинақта  (үшіншісі,  2004  жылы  шығарылған,  –  мазмұны  бойынша  тұтасымен 
екіншімен  сәйкес  келеді  [8])  кемінде  35  (!)  авторлық  арнау  мазмұндалуы  керек  еді,  шындығына 
келгенде  тек  17  көрініс  тапқан,  яғни  барлық  мөлшердің  жартысы  ғана.  А.В.Затаевич  кейбір  өзінің 
корреспонденттеріне  екі  пьесадан  арнағандықтан,  қайта  шығарылғанда  аталған  адамның  жалпы  саны 
қалыпты отыз екінің орнына тұтас алғанда он бесті құраған
2
.   
Ақиқатқа келгенде В.П.Дернованың мақалалары бойынша қалыптасқан сол қатар құрылады. Оның 
нұсқаған адамдары 1957 ж. басылымда келтірілгенмен тұтас сәйкес келеді,  1983 ж. жинағы бойынша 
жартылай сәйкестігіне қарағанда (әрине 2004 ж. соған тең), мұнда түсініктемеде екі «жаңа» есім пайда 
болады – Ерғали Алдоңғаров пен Әмре Қашаубаев. Зерттеушінің аталған тұлғалар санының сәйкестігі 
екі  жолдаушының  «жоғалуынан»  болған  –  «Ғұбайдолла  Мұхитовке»  («Айнам-көз»)  және  «Қызым 
Ольгаға»  («Беу-беу,  еркемай!»):  біріншісі  екі  рет  (анығырақ  үш  рет)  алынып  тасталған,  екіншісі  – 
жинақта пьесаның өзі жоқ болғандықтан сұранысқа ие болмады.  
Төменде,  бірінші  кестеде,  А.В.Затаевичтің  авторлық  арнаулары  бар  қайта  шығарылғанда 
өндірілмей  қалған,  оның  үстіне  –  бүгінгі  күнге  дейін  әдебиеттерде  аталмаған  және  тек  нотада  ғана 
сақталған, бұрынғы 1920-ы жылдары жарияларған фортепианолық пьеса-өңдеулері ұсынылады: 
 
Кесте  1.  Қайта  жарияланғанда  авторлық  арнаулары  «жоғалған»  А.В.Затаевичтің  фортепианолық  пьеса-өңдеулерінің 
тізімі 
Қайташығарылым 
Түпнұсқа 
№ 
Шығ.жыл 
№ 
Пьесалардың аталуы 
Серия, дәптер, № 
1. 
 
1957 
20 
Талов 
Таловский 
IV 
ХI 
№48 
2. 
23 
Құрышқан 
Крушкан 
IV 
ХI 
№49 
3. 
28 
Гурьев 
Гурьев 
II 
VI 
№25 
4. 
42 
Тепенкөк 
Тепенкок 
V 
ХVI 
№75 
5. 
1957 
1983 
2004 
27 
Айда, былпылым 
Скачи, мой иноходец 
II 
V 
№20 
6. 
32 
Ах, дариға-ай 
О счастье! 
II 
VII 
№27 
7. 
37 
Ләйлім 
Милая 
II 
VI 
№23 
8. 
34 
Сары-Арқа 
Сары-Арка
3 
V 
ХIV 
№61 
9. 
 
1983 
2004 
7 
Қарашығым 
Зеница ока моего 
I 
III 
№9 
10. 
23 
Сұршақыз 
Бледнолицая 
IV 
ХII 
№54 
11. 
26 
Қосбасар 
Косбасар 
V 
ХIV 
№65 
12. 
28 
Ой, ой, ой! 
Печальный хор женщин 
IV 
ХII 
№53 
 
Музыкалық  шығарманы  арнауға  қандайда  бір  адамға  негіз  болған,  корреспондент  ретінде 
белгіленген  және/немесе  жолданған  тұлғалардың  ара  қатынасы,  іске  байланысты  кең  шеңбердегі 
есімдер  мен  жағдайларды  қалпына  келтірілуі  және  зерттелуі,  мұндай  «элиминациялар»  себептерінің 
анықталуы,  –  ұсынылған  материалдың  осы  және  басқа  да  тараптардан  игерілуі  ХХ  ғасыр  қазақ 
музыкасына  тән  үрдістердің  жаңа  қырларын  шынайы  ашуға  мүмкіндік  туғызады.  Бірақ  сандық 
көрсеткіштер  де,  жоғарыда  айтылған,  А.В.Затаевичтің  дәстүрлі  музыка  өкілдерімен  қарым-
қатынасының  ерекше  сапасын  сипаттайды,  мәдениетке  «терең  бойлаудың»  жоғары  дәрежесін,  оның 
алғыс  айту  ілтипатын  және  сирек  ұшырасатын  биязылығын,  жасырын  факторлармен  дәлелденетін, 
алдын ала болжамдалған анық  «таңдалуы»  мен  этнограф және композитордың  мұрасына бір рет қана 
емес көшкен қарым-қатынасын көрсетеді.     
Қазақстан композиторларының музыкалық тәжірибесінде авторлық арнауларды пайдалану дәстүрі 
өзіндік  жолын  тапты.  Белгіленген  шығармалардың  қатарында  І.Омаров  пен  А.Жұбановқа  арналған 
Е.Брусиловскийдің,  Ғ.Жұбанованың  симфонияларын  айтуға  болады.  Сонымен  қатар,  кітаптарды 
жарыққа шығарғанда жақындарының есімдері жиі кездесетінін қоса айтамыз: мысалы, А.Жұбановтың 
«Қазақ  композиторларының  өмірі  мен  творчествосы»  мезгілсіз  дүниеден  өткен  қызының  рухына;  ал 
                                                             
1
 Бүкіл жинақтың ауқымында бұл жартысынан да аздықты құрайды (42 и 18). 
2
 А.В.Затаевичтің С.В.Рахманиновқа қарым-қатынасын назарға алғанда – 33. 
3
 «Сары-Арқа»  –  кестеде  келтірілген  пьесалардан  жалғыз  –  1983  ж.  және  2004  ж.  қайта  жарыққа  шығарған  арналған 
жолдаушысы  көрсетіліп  ұсынылған  –  «Бейімбет  Майлинге  арнау».  Бірақ,  өкінішке  орай,  жинақтың  соңғы  беттеріндегі 
түсініктемелерде. А.В.Затаевичтің түпнұсқасында  – «Биймухаммед Майлинге» делінген. Оның  номірлік реті (алдыңғы 
пьесалардікі сияқты) 1957 ж. жариялыммен берілген.  

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
310  
Б.Ерзаковичтің  «Антология  казахских  народных  любовных  песен»  –  өзінің  жұбайына  арнаған.  Абай 
атындағы  МАОБТ  шығармашылық  өмірі  туралы  очерктердің  Күләш  Байсейітоваға  арналған  дерегі 
көрсеткіш бола алады (Мессман Вл. «Возрождение песни»).  
Мұндай  мысалдардың  көбейтілуі  мүмкін,  бірақ  маңыздысы,  жеке  авторларға,  аталғандарды  қоса 
алғанда,  –  бұл  жағдай  егер  ерекше  демесек,  дегенмен  бірлі-жарымы  білінеді.  А.В.Затаевичтің 
шығармашылық мұрасы бұл дәстүрді біртіндеп тартуды мақсат етеді және шынында кең пайдаланады. 
Дәлелдеу  мақсатында  оның  пьесаларының  тізімін  келтіреміз,  сериялар  мен  дәптерде  жарық  көрген, 
авторлық арнауы барларды курсивпен белгілейміз
1
. 
   
Кесте 2. А.В.Затаевичтің фортепианолық пьеса-өңдеулерінің тізімі  
Сериялар  Дәртерлер 
 
 
I 
I 
II 
III 
IV 
 1) Ак-Тэнгиз 
 2) Кугаяй 
 3) Адаскан 
 4) Арман 
5)  Гигай! 
6) «Альди-бопем» 
7)  Ариялер 
 8)  Сайрасса-бр! 
 9) «Кара-шыгым» 
 10) Сурша-Кыз 
 11) Алмаш 
12) Каргам-ау! 
13) Бал-Хадиша 
14) «Калкатай» и 
15) «Кипчак» Мухита 
 
 
II 
V 
VI 
VII 
 16)  Агагуй 
 17)   айык 
 18)  Жоктау  
 19)  Тескей 
 20) «Айда, бл-пым!» 
   21) «Гульдер-ай!» 
   22)   айма-конгр 
   23)  Ляйлим! 
   24)  Какен 
   25)  Гурьев 
   26)  Сулу-шаш 
   27)  Ак-даригай! 
   28)  Ыргакты 
   29)  Тогуль-мели 
   30)  Ескендер 
 
 
III 
VIII 
IХ 
Х 
 31)  Умтул-Казак 
 32)  Куба-кан 
 33)  Кзыл-тылим 
 34)  Кара-шаш 
 35)  Ак-каинг 
   36)  Аттары 
   37)  Кара-кез 
   38)  Жылау 
   39)  Серале-акын 
   40)  Ак-тамак 
   41)  Кокш-аны 
   42)  Дюльдулим-ай! 
   43)  Кукемай-бопемай 
   44)  Жырши-аны 
   45)  Терскакпай 
 
 
IV 
ХI 
ХII 
ХIII 
 46)  Терс-кюй 
 47)  Песнь рода Аргын 
 48)  Таловский 
 49)  Крушкан 
 50)  Утегали 
   51)  Агагуй-ай! 
   52)  Бупелек 
   53)  Ой! Ой! Ой! 
   54)  Сурша-Кыз (II) 
   55) «Дунье»  стая 
   56)  Мухамедья 
   57)  Харидаяу 
   58)  Аужар 
   59)  Дай-дай 
   60)  Айнам-коз 
 
 
V 
ХIV 
ХV 
ХVI 
 61)  Сары-Арка 
 62)  Ардак 
 63)  Канафия 
 64)  Ак-кум 
 65)  Кос-Басар 
   66)   уас-конгр 
   67)  Кара-торгай 
   68)  Тель-Конгр 
   69)  Бегемай 
   70)  Бахсы 
   71)  Алты-Басар 
   72)  Манмангер 
   73)  Кара-шаш (II) 
   74)  Беу-беу, еркемай! 
   75)  Тепен-кок 
 
 
 
VI 
ХVII 
ХVIII 
ХIХ 
 76)  Карала-аян 
 77)  Камежан-ай 
 78) «Медет-хан» Мухита 
 79)  Маусымжан 
 80)  Боскун 
   81)  Яхудай 
   82)  Ариай-дай 
   83)  Кара-тубет 
   84)  Камшат борик 
   85)  Ескен-аны 
86) «Алма агашта кос алма» 
87)  Амир-Аксак 
88) «Ак-Иис» Мухита 
89) «Адай» кюй 
90) «Терскакпай» 
 
Үшінші  кестені  енгізу  мүмкіндігі  А.В.Затаевичтің  авторлық  арнауларының  ауқымдылығын 
аңғаруға негіз болды. Үш дәптерге қатысты (VII, ХI, ХV) цензуралық араласу дерегін өткізуге болады, 
себебі  мұндай  «өкілдер»  тұтас  және  барлығы  арнаумен  жинақталған  дәптер  болуы  біршама  оғаш 
көрінеді;  I,  II,  IV  дәптерлер  кестеде  түрлі-түсті  фонда  көрсетілген,  өйткені  түпнұсқа  мәтінінің 
жоқтығына  орай  оларды  бір  мағыналы  және  үзілді-кесілді  орналастыруға  анықтау  мүмкіндігі 
болмағандықтан берілді.  
Кесте 3. Арнаулардың авторлығысыз жарияланған А.В.Затаевичтің фортепианолық пьеса-өңдеулерінің тізімі  
 
 Сериялар 
 
Дәптерлер 
                                                             
1
 Үшінші  және  алтыншы  сериялар  қосымша  түспен  реңк  берілген,  С.В.Рахманиновке  (III)  бастапқы  арнаулар  ретінде, 
өкінішке орай, типографиялық тұрғыдан «іске асырылмаған» (VI). Кестеде түпнұсқа орфографиясы сақталған.  

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
311 
 
I 
I 
II 
III 
IV 
1)  Ак-Тэнгиз 
2)  Кугаяй 
3)  Адаскан 
4)  Арман 
5)  Гигай! 
6) «Альди-бопем» 
7)  Ариялер 
10) Сурша-Кыз 
11) Алмаш 
14) «Калкатай» и 
15) «Кипчак» Мухита 
II 
V 
VI 
VII 
18) Жоктау 
 
28)  Ыргакты 
III 
VIII 
IХ 
Х 
Хх 
 
 
IV 
ХI 
ХII 
ХIII 
47) Песнь рода Аргын 
 
 
V 
ХIV 
ХV 
ХVI 
 
67)  Кара-торгай 
 
 
А.В.Затаевич  өзінің  бірінші  жинағының  алғы  сөзінде  белгілеген,  ол  «Қазақ  АСР  халық 
комиссарлардан да (Ә.Жангелдин, М.Саматов, С.Сейфуллин)», және басқа да, жас қазақтың зиялы топ 
өкілдерінен,  саяси  және  қоғамдық  салада  жұмыс  істейтін  қайраткерлерден  (Ер.Алдоңғаров, 
Ғ.Бөкейханов, Б.Майлин, Қ.Медетов, А.Оразбаев және т.б.)…» жазып алған [1]. 
«Еңгезердей жұмысты  аяғына  дейін  жеткізу  тек  тұтас  бірқатар білгірлері  мен  жан  ашырларының 
қолдауының арқасында соңына дейін жеткізу мүмкін екені түсінікті, олардың барлығын өкінішке орай 
мен  түгендеп  шыға  алмаймын!  Олардың  арасында  мен:  жұмыс  қызу  үстінде  1922  жылы  тифті 
жұқтырғанымда,  бұл  жариялымды  жүзеге  асыруға  көп  үлес  қосып,  сын  сағаттарда  жанжақты 
көмектескен Қазақ Орталық Орындау Комитетінің төрағасы С.Г.Мендешевке; жоғары білікті нұсқаумен 
және мен көп жетекшілік еткен түсініктемелерге үлес қосқан А.Б.Байтұрсынов пен А.Н.Бөкейхановқа; 
маған  демеушілік  еткен  Орынбордағы  “Қазақ  өлкесінің  зерттеу  қоғамы”  мен  Мәскеу  археологиялық 
институттың  Орынбор  бөлімшесінің  меңгерушісі  А.Л.Мелковке;  және,  тоқетері,  қиын  және  ұзаққа 
созылған  бұл  кітаптың  жариялануына  соңына  дейін  жеткізген  Қазақ  Халық  Ағарту  Комиссариатына 
ерекше борыштармын деп білемін» [1].  
 
 
 
 
Міне  солай,  басым  көпшілігіне  (немесе  барлығына  десе  болады),  мәтінде  аталғандарға, 
фортепианолық  пьесалар  арналған.  Мұндай  «сілтемелердің»  қайталануы  А.В.Затаевичке  өте  тән,  «бұл 
көпқырлы  жинақты  жеткізушілері  және  жанашырларына  бірдей»  оны  сыйлағандар  мен  «оған 
көмектескендерді» алып мүмкін басқа да өкілдердің тарапынан қарастыру қажет шығар [1].    
Өзінің соңғы жұмысына дайындалған материалдарда – «Четыреста казахских песен» жинағында – 
композитор:  «Бұл  том  ерекше  маңыздылықпен  дайындалған,  қорытындылаушы  және,  бәлкім,  ақтық 
тарту.  Мен  мұны  сол  халықтың  шығармашылығына  арнаймын,  кімде  кім  мені,  мүмкін,  музыкалық 
фольклордың мәдени жинақтаушылықтың негізін қалаған ретінде, естеріне алар» – деп жазған [9].     
Анығы,  ұсынылған  материал  зерттеушілік  тәжірибеге  өзінің  өзектілігін  сақтайды.  Оған  кепіл 
болатын  –  А.В.Затаевичтің  шығармашылық  мұрасының  тұтас  және  ішінара  оның  фортепианолық 
шығармашылығының  ғылыми  арнаға  түспегендігі,  ал  игерілгені  қиялмен  алдын  ала  анықталғанын 
көрсетеді. Оның келешекте зерттелуі ауқымды. Мұндай қорытынды жасауға негіз болған көптеген пән 
аралық  мәселелерге  шығу  болып  табылады.  Олардың  алдыңғы  қатарында  –  А.В.Затаевич  ерлігінің 
қызметі  мен  көптеген  басқа  да  тарихи-саясаттық  және  идеологиялық  контекстер,  көркемдік-

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
312  
эстетикалық және өнегелі-этикалық басымдылығының болғаны. Басты мәселе ретінде, авторлық мәтін, 
жоғалтқанды орнына келтіру қажеттілігі және т.б. болуы тиіс деп ойлаймын.   
Бүгін А.В.Затаевичтің пьеса-өңдеулерінің тек бірінші басылымы ғана емес, сондай-ақ жарты ғасыр 
бұрын  жарыққа  шыққан  жинақ  та  библиографиялық  сиректікке  айналған.  Автордың  көптеген 
арнауларының  қалпына  келтірілуі  шынында  көпті  дүр  сілкіндіруі  мүмкін,  өйткені  ол  сөзсіз  құнды 
категориялар, тарихи ескерткіш және тарихи шындық.  
 
ӘДЕБИЕТТЕР 
 
[1] Затаевич А.В. 1000 песен казахского народа. – Алматы: Дайк-Пресс, 2004. – С.22. 
[2]  Затаевич  А.  1000  песен  киргизского  народа  (напевы  и  мелодии).  –  Оренбург:  Киргизское  Государственное 
Издательство, 1925. – 403 с. 
[3] Затаевич А.В. Исследования. Воспоминания. Письма и документы. – Алма-Ата: КГИХЛ, 1958. – 304 с. 
[4] ЦГА, Ф. 847, оп.1, д.82, л.13-14. 
[5]  Затаевич  А.В.  Қазақтың  халық  әндері  тақырыбы  бойынша  фортепианоға  арналған  пьесалар.  Пьесы  для 
фортепиано на казахские народные темы. – Алматы: ҚМКӘБ, 1957. – 112 б. 
[6] Затаевич А. Песни Казахстана. Выпуск I. – М.: Гос. муз. издат., 1931. – 33 с.  
[7] Затаевич А. Фортепианные пьесы. – Алма-Ата: Өнер, 1983. – 96 с. 
[8] Затаевич А. Фортепианолық пьесалар. Фортепианные пьесы. – Алма-Ата: Өнер, 2004. – 100 б. 
[9] Дернова В.П. Первый народный артист Казахской ССР // Казахстанская правда. 1959, 21 марта.  
 

жүктеу/скачать 5,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: