Надандай болмас ақ көзді
Тармақ Өлеңнің әрбір жолы. Мысалы , Желсіз түнде жарық ай, яғни 1 жол 1 тармақ. Бунақ
жүктеу/скачать 34,39 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұйқас түрлері
| Тармақ
Өлеңнің әрбір жолы. Мысалы , Желсіз түнде жарық ай, яғни 1 жол 1 тармақ. Бунақ Буын Буын дегеніміз сөзді айтқандағы дауыс ырғағы. Мысалы. Жел-сіз түн-де жа-рық ай, яғни 7 буынннан құралған. Бунақ дегеніміз әр тармақтағы дауыс ырғағы. Мысалы. Желсіз түнде / жарық ай, демек өлең оқығанда кідіріс жасау. Өлең өлшемі Өлең өлшемі дегеніміз- біркелкі ырғақты сақтау үшін қолданылатын өрнек. Өлең өлшемінің атаулары ежелгі грек поэзиясынан келген,көне грек,рим әдебиетінде бұл өлшемдер ұзын буын мен қысқа буынның кезектесуі арқылы жасалған. Қазақ поэзиясындағы өлең өлшемдері буын санының тұрақты түрде сақталуы арқылы құралады. Қазақ өлең жолдарынды көбінесе 7 немесе 8 буынды болады. Ал, ең көп тараған өлшемнің түрі 11 буынды. Мысалы: О, туған жер кеңпейіл, құшағың кең, Саған көңіл бұлқынар күш-ағынмен. Сағынышымды қанат қып саған қарай, Балапандай талпынып ұшамын мен. (Ф.Оңғарсынова ) Бұл өлең жолдары 1 шумақтан,шумақ 4 тармазтан, әр тармақ 3 бунақтан және 11 буыннан тұрады. Өлең ұйқасы Ең негізгі ұйқастар, мыналар; Өлең ұйқасы – өлең тармақтарындағы сөз соңындағы үндестігі мен өзара ұқсас, дыбыстас естілуі. “Қазақ поэзиясында ұйқастардың түрі көп”,- дейді академик Қ. Жұмалиев. Қара өлең ұйқасы Шұбыртпалы ұйқас Ерікті ұйқас Кезекті ұйқас Шалыс ұйқас Егіз ұйқас Аралас ұйқас Ұйқас түрлері Қара өлең ұйқасы:ааба Шұбыртпалы ұйқас: аааа Бәрімізге ай ортақ- А Қайырлы болса,бай ортақ- А Жақсы болса,би ортақ – А Көп жасаған көне ортақ- А Кезекті ұйқас:абвб Ау, қызғыш құс қызғыш құс –А Қанатың қатты, мойның бос –Б Исатайдан айрылып- В Жалғыздықпен болдым дос- А Егіз ұйқас:аабб Жаздым жауап,замандас-А Тілеуім бір балғын жас- А Аманатын жүректе-Б Айырылғанша жоғалмас-А жүктеу/скачать 34,39 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|