Нақты сандар облысында нольдің мынадай қасиеті бар екенін білеміз, ноль мен кез
Ғылыми жетекші: PhD, Ташкын Эркан
жүктеу/скачать 1,67 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ғылыми жетекші: PhD, Ташкын Эркан
Абылай хан атындағы ҚазХҚ және ӘТУ, Алматы қ. Қазіргі уақытта жоғары білім беру жүйесінде құзіреттілікке негізделген білім беру моделі қабылданды. Бұл модельді енгізу жоғары білім берудің барлық деңгейлерінде: бакалавриат, магистратура, докторантурада оқыту сапасын арттыруға бағытталған. Ең маңызды құзыреттіліктердің қатарына жоғары оқу орындары түлектерінің академиялық жазу құзыреттілігі болып табылады, бұл студенттердің халықаралық ғылыми конференцияларға, шетелде мамандандырылған көрмелер мен жобаларға қатысу, сондай-ақ мамандық бойынша шетелдік басылымдарда ғылыми мақалаларды жариялау арқылы әлемдік кәсіби қоғамдастыққа кіру қабілетінде көрінеді. Академиялық жазу - бұл бүкіл әлемдегі жоғары оқу орындарында сәтті оқуға қажетті барлық басқа дағдылар арасында ең маңызды деп танылған күрделі және көп қырлы дағдылар кешені. Бұл дағдылар жиынтығы тек лингвистикалық (тілдік, синтаксистік және стилистикалық) емес, ең алдымен логикалық, талдау, сыни ойлау, объективтілік және басқа идеялар мен басқа адамдардың мәтіндерін құрметтеу сияқты металингвистикалық құзыреттерді қамтиды [1]. Дәл осы дағдылар біздің студенттерімізге және жас мамандарға жетіспейді. Мұның түпкі себебі ең алдымен мектеп жүйесінде жазуға аз көңіл бөлінетін- дігінде. Отандық әдістемеде жазу көмекші оқу құралы рөлін атқарады, ал басты рөл ауызша сөйлеуге беріледі. Жазуды үйрену орфографиялық, пунктуациялық, грамматикалық және лексикалық ережелерді ұстанудан басталады. Жоғары оқу орнына түсіп, жаңа академиялық жағдайға тап болған студенттер академиялық дағдыларды игеруде айтарлықтай қиындықтарға тап болады. Сонымен, жоғары оқу орындарында жазу дағдыларын дамыту мәселесін ең өзекті деп тану студенттерде академиялық жазу құзіреттілігін қалыптастырудың жаңа тиімді әдістері мен құралдарын белсенді іздеуге ынталандырады [2]. Оқытудың заманауи әдістерінің бір бағыты – жаңа ақпараттық технологияларды қолдану, себебі олар біздің өмірімізге мықтап еніп, сапалы білім беру қызметін дамытудағы педагогикалық құрал болып саналады, [3; 4] бұл студенттердің оқу үрдісіне белсенді қатысуға және олардың қызметін талдауға көмектеседі [5]. Жаңа технологиялар арқылы академиялық жазу құзіреттілігін қалыптастыру бойынша жүргізілген әртүрлі зерттеулерге сүйене отырып, академиялық жазу құзыреттілігін дамыту- дың ең тиімді жаңа технологиялары блог-технологиялар, вики-технологиялар және Moodle платформасы болып табылады деп қорытынды жасауға болады. П. В. Сысоев блог-технологиясын былай анықтайды: «Блог-технологиясы - бұл кез- келген Интернет-қолданушыға күнделік немесе журнал түрінде жеке парақ, блог құруға мүмкіндік беретін Web 2.0 технологияларының бірі». Блогты бір адам немесе адамдар тобы құра алады. Блогта мәтіндік ақпарат, суреттер, фотосуреттер, аудио және видео файлдар болуы мүмкін [6]. Блогтың дидактикалық қасиеттерінің арасында мыналар ерекшеленеді: 1) жариялылық (блогтар бір-бірінен қашықтықта орналасқан жобаның барлық қатысушыларына қол жетімді); 2) сызықтық (өзгертулер мен толықтырулар хронологиялық тәртіпте орналасты- рылған); 3) авторлық және модерация (блогтар жеке авторлықпен сипатталады, блогты оның авторы басқарады); ~ 192 ~ 4) мультимедиалық (әртүрлі форматтағы блог мазмұнын құру кезінде пайдалану мүмкіндігі: мәтін, графикалық, фото, видео, аудио материалдар). Кеңінен қолданылатын Web 2.0 технологияларының ішінде блог-технологиялары ғылыми-әдістемелік әдебиеттерде ең көп сипатталған және талқыланған болып табылады. Ғалымдар блог-технологиялары негізінде академиялық жазу құзіреттілігін қалыптастырудың әртүрлі аспектілеріне назар аударды [6]. 2003 жылы К. Кеннеди «Блогтарды пайдалана отырып жазуды үйрену» атты еңбегін жариялады, онда алғашқыда блог студенттердің өз ойларын білдіруге арналған веб-журнал ретінде қабылданды. Өзінің зерттеуінде К.Кеннеди студенттердің жазбаша жұмыстары, түсініктемелері мен мұғалімге сұрақтарын орналасты- ратын оқу тобының блогын құрды. Сонымен қатар, К.Кеннеди бұл еңбегінде «Журналистика» мамандығының студенттерінің жеке блогтарындағы жазу дағдыларын дамыту және оқу топтарындағы интернет-пікірсайыстарға қатысу қабілетін дамыту туралы эмпирикалық зерттеулердің нәтижелері сипатталған [7]. Кейінгі жұмыстарда көптеген зерттеушілер блог-технологиялары негізінде дамыған жазу дағдыларын көрсеткен. Мысалы, Дж. Блох блог-технологиясы арқылы эссе жазу дағдысын дамыту әдісін ұсынды. Студенттер өз эсселерін блогтарда жариялап, содан кейін онлайн пікірталас ұйымдастырылды. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, курс соңында студенттер эссе жазу дағдыларын дамытып қана қоймай, сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын қалыптастырған [8]. Блог технологиясының әдістемелік әлеуетінің сипаттамасы олардың академиялық жазбаша құзыреттіліктің қалыптасуына ерекше жағдай жасайтындығын көрсетеді: жеке хат жазу, өмірбаян, түйіндеме жазу, жеке пікірлер қалдыру және т.б. «Вики-технологиясы - бір-бірінен қашықтықта тұрған бір адамға немесе адамдар тобына бір құжат құруға, оған өзгертулер мен толықтырулар енгізуге мүмкіндік беретін Web 2.0 қызметтерінің бір түрі». Вики-технологиясының бірқатар ерекше дидактикалық қасиеттері бар, оларға мыналар кіреді: 1) жариялылық (вики-құжат бір-бірінен шексіз қашықтықта орналасқан жобаның барлық қатысушыларына қол жетімді); 2) сызықтық емес (өзгертулер мен толықтырулар хронологиялық жағынан бір-бірінің астына орналастырылмайды (блогта немесе веб-форумда) және жобаның әр қатысушысы құжаттың бұрын сақталған нұсқасына өзгерістер енгізе алады); 3) құжаттың құрылу тарихына қол жеткізу мүмкіндігі (құжаттың барлық нұсқалары және барлық өзгерістер серверге жазылады, қажет болған жағдайда жобаның әрбір қатысушысы құжаттың алдыңғы нұсқасына оралуы мүмкін, сонымен қатар жоба қатысушыларының қайсысы құжатқа өзгертулер енгізілгенін бақылай алады); 4) мультимедиалық (вики құжатын жасау кезінде әртүрлі форматтағы материалдарды пайдалану мүмкіндігі: мәтін, графикалық, фото, видео, аудио материалдар); 5) гипермәтіннің құрылымы (ішкі және сыртқы сілтемелерді құру мүмкіндігі). Студенттердің академиялық жазу құзыреттілігін қалыптастыруда вики-технология- сының дидактикалық қасиеттерін қолданудың тиімділігі көптеген зерттеулерде расталады. Мысалы, Г.Кесслер Интернет-жобалар арқылы лингвистикалық және дискурстық құзіретті- ліктерді қалыптастыру мәселесін қарастырған. Нәтижесінде ол жазу дағдыларын дамытуға бағытталған бірлескен вики-жобаларын орындау кезінде студенттер жеке жобаларды орындағаннан гөрі лингвистикалық (грамматикалық, лексикалық, стилистикалық) дұрысты- ғына көбірек мән береді деген қорытындыға келді [10]. Бір оқу жылына созылатын эксперименттік жаттығу барысында Ю.Ю. Маркова вики- технологиясы арқылы студенттерде келесі жазу дағдыларын дамытты [11]: 1) іскери хаттарды жаза білу; 2) есептер мен хабарламалар жазу; 3) пікірлер жазу; 4) эссе жазу (сипаттама, баяндау, дәлелдеу, салыстырмалы); 5) кәсіби және әлеуметтік тақырыптарға қысқа мақала жазу. ~ 193 ~ Тәжірибе нәтижесінде Ю.Ю. Маркова вики-жобалары бойынша бірлескен жұмыс барысында студенттер шағын көлемді жазбаша жұмыстарды (хаттар, эсселер, шолулар мен шолулар) құру кезінде жұмыстың мазмұны, құрылымы мен тілдік жағына бірдей мән береді деген қорытындыға келді [11]. Оқу үрдісінде вики-технологияларын қолдану дәстүрлі оқытумен салыстырғанда ғылыми мәтін мен эссе сияқты академиялық жанрлардағы жазбаша жұмыстардың саны мен сапасын арттырады. Сонымен қатар, вики-технологиясының оқу үдерісіне кірігуі студент- тердің академиялық және ақпараттық құзыреттілігінің деңгейін арттыруға ықпал ететіні дәлелденді. жүктеу/скачать 1,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|