Әр түрлі дақылдарға тыңайтқыштардың тиімділігі

Мочевинаны әр түрлі топырақтарға барлық ауыл шаруашылығы дақылдарына қолдануға болады.

Оны көбінесе себер алдында негізгі тыңайту ретінде және үстеп қоректендіру үшін қолданады.

Негізгі тынайтқыштар ретінде жерді жыртар алдында қолданылады. Мұндай тәсілдегі қолдану тиімділігі аммиак селитрасынан, ал күріш егістігіне қолданатын сульфат аммонийі мен алынған өнімдерден кем болмайды. Ылғалы жеткілікті жеңіл шалғынды күлгін, суармалы сүр топырақтарда егілген картоп, қант кызылшасы, көкөністен аммиак селитрасына карағанда мочевинадан жоғары өнім алуға болады.

Мұнын басты себебі мочевинанын аммйакты қосылысқа тез айналуы мен топырақта олардын жақсы сінірілуінен және аз шайылуынан. Мочевинаны күздік, отамалы және көкөніс дақылдарын үстеп қоректендіруде пайдаланады. Үстеп қоректендірген кезде мочевинаны топыраққа сіңіру жұмысын кешіктірсе (келесі күнге қалдырса), оның біраз бөлігі аммиакқа айналып ауаға ұшып кетеді.Сол сияқты мочевинаның сулы ерітінділерімен қоректендірген кезде көптеген дақылдардын. Сапа көрсеткіштерін жаксартатыны белгілі болды. Сонымен бірге мочевинаның сулы ерітіндісін тамырдан тыс үстеп қоректендіру ретінде, әсіресе бидай құрамындағы белок мөлшерін арттыру үшін қолданады.

Оларды басқа азотты тыңайтқыштарға қарағанда айырмашылығы жоғарғы концентрациясын қолданғанда өсімдіктердің жапырақтарына зиянды жактары банқалмайды. Жапырақ клеткаларында молекулярлы формаларда сішп, өсімдіктердін пайдалануына мүмкіншілік жасайды. Оны қатарлап беруге де болады. Тиімділігін арттыруда оларды қолдану алдында басқа

тынайтқыштармен, қүрғақ топырақпен араластырады. Сонымен мочевинаның қүрамындағы азоттың көп, физикалық қасиеттін жақсы болуы, бұл тыңайтқыштарды көптеп шығаруға мүмкіндік жасады.Мочевинаны қатарлап себумен бірге енгізуге болады. Бірақ егін көктеп шыққанда аммиактың артық мөлшері кері әсер етеді.

Мочевинаны кез келген мерзімде енгізуге болады: көктемде тұқымды себер алдында, өсімдіктің вегетациялық кезеңінде, күзде де топырақты жыртар кезде.

Құрамында азот мөлшері көп болғандықтан оны топыраққа енгізгенде біркелкі таратқан жөн.

Мочевинаның құрамындағы азоттың мөлшері көп, физикалық қасиеттері жақсы болуына байланысты, ол азот тыңайтқыштары арасында ең жақсы түрлерінің бірі болып есептеледі де оның өндірісі өсіп тұрады.