Научно-методический журнал Scientific and methodological journal 2009 жылдың қыркүйек айынан бастап шығады Издается с сентября 2009 года
жүктеу/скачать 3,44 Mb. Pdf көрінісі
|
| ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ /ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ
/PEDAGOGICS AND PSYCHOLOGY №2, 2018 Педагогиканың және психологияның әдіснамасы мен теориясы/ Методология и теория педагогики и психологии /Methodology and theory of pedagogyand psychology 22 23 беру саласы мұғалімдік мамандықтың сыры мен қырын шебер меңгерген, сол кәсіптің ыстығы мен суығын өзі де басынан кешірген адам нағыз ұстаздар, шынайы бапкерлер осындай қасиеті бар жандардан шығады. Жан сарайыңды жібітетін тәрбиенің үлгісі де, ащы ақиқаттың күмбір күйі де өркениет ұстазының әр сабағында шежіре боп сөйлеп жататыны ақиқат. Сондықтан да, мұғалім шеберлігі – бұл өте жоғары білімді сапалар жиынтығы, әрі ұдайы жетіліп отыратын тәрбиелеу мен оқыту өнері [3]. Қорытынды. Сонымен, жоғарыда айтыл- ғандарды ескере келе, өркениеттің қарыштап дамуындағы ғажап идеялар, дархан істер, ғаламат жоспарлар – жаңа ғасырдың қолынан ғана келеді десек, мұндай ғасырдың тізгіні – ұрпақтарының қолында ғана! Ендеше ұрпақтың бар бақыты озық ойлы ұстаздың еншісіне ғана берілмек. Жан сарайыңды жібітетін тәрбиенің үлгісі де, ащы ақиқаттың күмбір күйі де өркениет ұстазының әр сабағында шежіре боп сөйлеп жатады. Бұл жалғандық болмай, педагогиканың барлық жүйесінде мазмұнды жүрсе, адамзаттың ой-өрісі дамып, сәулелене түспек. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 1. Нуриев М.А., Садыкова А.Е., Советканова Д.М. Ұстаздың сөйлеу мәдениетіне қойылар талаптар //Ұлттық тәрбие. – 2016. – № 4(36). – 22-25 бб. 2. Назарбаев Н.А. Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ //Қазақстан халқына Жолдауы – 17 қаңтар 2014 ж. 3. Нуриев М.А., Садыкова А.Е., Советканова Д.М. Қазіргі заман мұғалімінің болмысы //Ұлттық тәрбие. – 2016. – № 4(36). – 6-11 бб. 4. Нуриев М.А., Садыкова А.Е., Cейсенбаева Ж.А. Интеллектуалды ұлт қалыптастыруда педагог-ұстаздар негізгі рөлге ие //Ұлттық тәрбие. – 2012. – № 4(12), 29-33 бб. 5. Гусейнова Ф.Ф. Жалпы білім беру мектептері директорларының басқару құзыреттіліктерін жетілдіру //Педагогика және психология: Абай атындағы ҚазҰПУ. – 2017. – № 2(31). – 145-154 бб. 6. Балтабаева Ж.Қ., Иманбаева С.Т., Кенжетай М. Тұлғаның сапалық құндылықтарын қалыптастырудағы педагогикалық диагностиканың ықпалы //Педагогика және психология: Абай атындағы ҚазҰПУ. – 2017. – № 2(31). – 173-178 бб. 5.4 Оқушыдан ғана талап етіп қоймай, өзінің де жеке басы жауапкершілігінің бо- луы; 5.5 Белсенді қарым-қатынас орнатуы ке- рек. Алтыншыдан, істеген жұмысынан нәтиже шығара алуы тиіс. Қандай да бір іс-әрекет ба- рысында жоспарлау қаншалықты маңызды болса, нәтиже шығару да соншалықты ма- ңызды болмақ. 6.1 Құндылықтарды орната алуы; 6.2 Жоспарлау; 6.3 Басқару; 6.4 Тиімді әдістер қолдана білу; 6.5 Сапалы нәтижеге жетудегі бейімділігі сынды қасиеттер мұғалімнің өз бойында және бала бойында құндылықтарды орна- та алауына, тиісінше жоспарлап, басқара алуына, нәтижеге жетуде тиімді әдістерді қолдана білуі мен сапалы нәтижеге жетуінің бейімділігін көрсетеді. Осылайша, аталған барлық қасиеттерді бойына жинаған мұғалім ғана – нағыз шебер педагог дәрежесіне жетпек. Себебі, шебер педагог көзі қарақты, құлағы сергек, көкірегі ояу, білім беру саласында атқарылып жатқан игі істердің куәсі болуы керек. Жаныңды шуаққа бөлеп, үлкен үмітке жетелеуші – білім қоймай, адам жанын айтпай түсінетін көзі қарақты, құлағы сергек, көкірегі ояу жан бо- луы керек. Әр жүректі білім шұғыласымен нұрландырудың ең тиімді, ең төте жолын таба білетін жасампаз болуы тиіс. Ол үшін, әрине визуалды сауаттылық қажет. Алдындағы 30 оқушымен жеке-жеке тілдеспей-ақ, бір ғана көз қиығының шолуымен жан дүниесін сезіп, әрқайсымен керегінше тиімді қатынас орнатуы – мұғалімнің біліктілігін арттыра- ды. 3.7 Жан-жақты мәдениеттілік. Мұғалім біріншіден, қазақ халқының төл мәдениетін жетік біліп, оқушыға жеткізе алуы тиіс. Қа- зақ қандай мәдениет түрлерімен мақтана алатындығы. Бізде дамыған мәдениеттің түрлері мен одан қандай тәлім-тәрбие алу- ға болатындығы туралы мағлұматтарды меңгеруі. Қандай тамыры терең тарихи жәдігерлеріміз бен әлемдік өркениетке ұмтылған мәдени мұраларамыз бар деген сұраққа жауап бере алатындай болуы керек. Екіншіден, өзге ұлттардың мәдени үрдісінен хабардар болуы және біздің төл мәдени мұраларымызбен қатынастық жағдаяттарын дұрыс саралай алуы. Төртіншіден, педагог өнерлілік, жан-жақ- тылық, ойлаптапқыштық қасиетке ие болуы қажет. Ол үшін: 4.1 Күрделі жағдайларға тез бейімделіп, басқарып кете алатындай болуы; 4.2 Өзін-өзі ұйымдастыра алуы (жинақты- лық); 4.3 Білуге деген құштарлығы; 4.4 Шығармашылық; 4.5 Тәуекелділік; 4.6 Терең ойлау (талдау, салыстыру, ин- терпретация); 4.7 Вербалды білім сияқты қыр-сырларын толыққанды меңгеруі тиіс. Бесіншіден, білімгерлермен тиімді қарым- қатынас орната алатын мұғалім. Яғни: 5.1 Командылық (топпен) жұмыс жасай алуы; 5.2 Одақтастық, ымырашылдыққа баруы немесе шығармашылдық; 5.3 Әрқайсымен ойлау және қабылдау ерекшеліктеріне қарай қарым-қатынас орна- туы. Тілдік дағдыларын қалыптастыру; 3.3 Технологиялық сауаттылық. Ком- пьютермен өз бетiнше жұмыс iстей бiлуі, компьютерлiк техниканың көмегімен есеп- теу, жазу, сурет салу, ақпараттарды iздеу және дағдылары мен бiлiктерінің болуы. Компьютeрлiк-технологиялық бiлiмдарлық- тың белгiлерiне компьютерлер мен таны- мал бағдарламалардың, технологиялардың кеңтүрлiлiгiн бағдарлай бiлу, олардың мүмкіндiктepiн бiлу, нақты бір жұмыс үшiн тиiмдi бағдарламалық құралдарды таңдай бiлу, бағдарламалық құралдар бойынша жеке библиотекасының болуы жатады. Тәжiрибе жүзiнде дәлелденгенiндей, кез келген мұ- ғалiм мен әкiмшiлiктiң өз қызметтерiне компьютердi пайдалануы олардың әлемдiк ақпараттық кеңiстiкке енуде ақпараттық мә- дениетiнiң қалыптасатынымен өлшенедi. Сонымен бiрге, бұл жағдайда, инновациялық әдiстер мен құралдарды оқу процесiне пай- далану оқушылардың мектеп пәндерiн иге- руде қызығушылықтарын арттыруда. 3.4 Экономикалық сауаттылық. Қазақстан экономикасы мен оның даму жолдарының ерекшеліктеріне талдау жасай алуы. Қазақстанның дүниежүзілік қоршаған ортадан қандай жетістіктерімен (брендпен) орын алады деген сауалға жауап таба алуы. Дүниежүзілік экономикалық аренадағы елі- міздің экономикалық жағдайына баға беріп, бүгінгі күн талабы тұрғысынан саралау. Экономикалық бәсекелестікке қабілетті ма- мандар даярлап шығару. 3.5 Ақпараттық сауаттылық. Бiлiм беру iсiнде ақпараттарды даярлап, оны бiлiм алу- шыға дұрыс бере алу процесi мұғалімнің жоғары ақпараттық сауаттылығын талап етеді. Әртүрлі ақпараттық құралдарынан алынған материалдарды өзінің пән аясында өңдеп, кәсіби біліктілігін жетілдіріп оты- руы. Сабақ барысында оқулықпен немесе оқу құралымен ғана шектеліп қалмай, түрлі ақпарат көздерінен алынған материалдарды білім алушыларға жеткізе алуы. Ақпараттық мәдениетін (ақпараттық кеңістіктің қалып- тасуына қатыcyғa және ол кeңicтіктe epкін бағдарлай алуға, ақпараттық өзара ic-әрекет- ке түсуге мүмкiндiк беретiн бiлiм деңгейі) қалыптастыруы. 3.6 Визуалды сауаттылық. Мұғалім тек өз пәнінің майталман маманы ғана болып ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ /ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ /PEDAGOGICS AND PSYCHOLOGY №2, 2018 Педагогиканың және психологияның әдіснамасы мен теориясы/ Методология и теория педагогики и психологии /Methodology and theory of pedagogyand psychology 24 25 МРНТИ 14.43.43 МАРДАХАЕВ Л.В. Российский государственный социальный университет (Москва, Россия) жүктеу/скачать 3,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|