Негізгі ќарастырылатын с±раќтар: кіріпе. Генетика пєні. Генетиканыњ даму тарихы. Генетиканыњ зерттеу єдістері



бет8/9
Дата27.09.2023
өлшемі1,4 Mb.
#110816
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Байланысты:
Лекция 11 мутация 2

Анеуплоидия немесе гетероплоидия деп хромосомалардың гаплоидты жиынтыққа еселенбей, тек жекелеген хромосома санының өзгеруіне байланысты болатын геномдық мутацияны айтады.
  • Моносомик - хромосома жиынтығы 2n-1 болып келетін организмді айтады.
  • тетрасомик хромосома жиынтығы 2n+2 болып келетін организмді айтады.
  • трисомик - хромосома жиынтығы 2n+1- болып келетін организмді айтады.
  • Нуллисомик - (2n-2) жағдайында қандай болмасын бір хромосома жұбының екі ұқсас гомологының ешқайсысы да болмайды
  • Трисомик - хромосома жиынтығы 2n+1- болып келетін организмді айтады.
  • Мысалы, адамдардағы хромосомалық аурулар:
  • Даун синдромы 21 хромосомадағы трисомия;
  • Патау синдромы - 13 хромосомадағы трисомия;
  • Эдвардс синдромы – 18 хромосомадағы трисомия.
  • Гаплоидия - қалыпты хромосома жиынтығының 2 рет кемуі. Сонда зиготада хромосома жиынтығы 1n болады. Сүтқоректілер мен адам үшін - летальды мутация болып табылады.
  • Генотиптері бірдей организмдердің сыртқы орта әсерінен фенотиптерінде болатын өзгерістерді модификациялық өзгергіштік деп атайды.
  • Модификациялық өзгергіштік тұқым қуаламайды. Модификациялық өзгергіштік деп гендердің, хромосомалардың, генотиптің өзгеруіне байланыссыз, қоршаған орта факторларының әсерінен организмнің ортаға бейімделіп, фенотипінің өзгеруін айтады. Сыртқы орта факторларына: температура, ылғал, жарық, қоректік заттар т.б. жатады. Жануарлар мен өсімдіктердің жеке дамуы барысында морфологиялық, физиологиялық, анатомиялық, биохимиялық және басқа да ерекшеліктерінің өзгеретіні байқалады. Модификациялық өзгергіштіктің келесі түрлерін ажыратады: модификациялар, морфоздар, фенокопиялар.
  • Морфоз – бұл фенотиптің ортаның экстремальды факторларының әсерінен пайда болатын тұқым қуаламайтын өзгерістері, олар бейімделуді қамтамасыз етпейді және қайтымсыз (мысалы: күйіктер, тыртықтар).
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет