Негізгі бөлім гидтің жұмысы
жүктеу/скачать 0,58 Mb.
|
НЕОЛОГИЗМДЕР ПЕРИИ (1)
| 2.1 Гид «портфолиосы»
"Экскурсиялық гид портфолиосы"- экскурсия барысында қолданылатын көрнекі құралдар жиынтығының кодтық атауы. Бұл құралдар әдетте папкаға немесе шағын портфельге салынады. «Портфолио гид» міндеттерінің бірі - шоудағы жетіспейтін сілтемелерді қалпына келтіру. Экскурсияларда тақырыпты ашуға қажетті барлық нысандардың сақталмағаны жиі кездеседі. Мысалы, көріктілер уақыт өте келе қираған тарихи ғимаратты көре алмайды; Ұлы Отан соғысы кезінде қираған ауыл және т.б. Кейде қарастырылып отырған ғимарат салынған жердің (тұрғын аудан) бастапқы келбеті туралы түсінік беру қажет болады. Осы мақсатта, мысалы, ауылдың немесе шөлейттің фотосуреттері, кәсіпорын құрылысының, тұрғын ауданның панорамалары пайдаланылады. Сондай-ақ жақын арада зерттелетін жерде не болатынын көрсету қиын болуы мүмкін. Бұл жағдайда туристерге ғимараттардың, құрылыстардың, ескерткіштердің жобалары көрсетіледі. Экскурсияларда осы нысанға қатысты адамдардың фотосуреттерін немесе онымен байланысты оқиғаларды көрсету қажет болуы мүмкін (мысалы, Қасқыр отбасы мүшелерінің портреттері - А. С. Пушкиннің достары - «Пушкин сақинасы» экскурсиясын өткізу кезінде. Жоғарғы Еділ аймағы»). Экскурсовод айтатын түпнұсқа құжаттардың, қолжазбалардың, әдеби шығармалардың көшірмелерін көрсету экскурсияны нанымдырақ етеді. Экскурсиялардағы көрнекі құралдардың тағы бір маңызды міндеті - объектінің көрнекі бейнесін беру(түпнұсқа үлгілерді немесе олардың фотосуреттерін, макеттерін, муляждарын көрсету арқылы өсімдіктер, минералдар, механизмдер). «Гид портфолиосында» фотосуреттер, географиялық карталар, диаграммалар, сызбалар, сызбалар, өнім үлгілері және т.б. Мұндай «портфолиолар» әдетте әрбір тақырып үшін жасалады. Олар гидтің тұрақты серігі болып табылады және өткен және бүгінге кез келген саяхатты қызықты әрі пайдалы етуге көмектеседі. «Портфолионың» мазмұны экскурсия тақырыбына байланысты. «Гидтің портфелінің» көрнекі құралдары қолдануға ыңғайлы болуы керек. Олардың саны көп болмауы керек, өйткені бұл жағдайда көмекші құралдар туристерді бастапқы объектілерді қараудан алшақтатады және олардың назарын шашыратады. Шығармашылық топ мүшелері жаңа экскурсияны дайындай отырып, өз қолдарында бар көрнекі материалдардан экскурсоводқа тақырыпты ашуға көмектесетін мәнерлі материалдарды таңдайды. Маршрутта көрнекі құралдарды көрсету әдістемесі тексеріледі. Содан кейін әдістемелік әзірлемеге «портфолио» материалдарын пайдалану бойынша ұсыныстар енгізіледі. «Портфолиоға» енгізілген әрбір жәдігер түсініктемелері немесе анықтамалық материалы бар парақшамен қоса беріледі. Кейде экспонаттың артына түсініктемелер жабыстырылады. Мұндай аннотация экспонатты көріктілерге көрсету кезінде гид үшін бастапқы материал ретінде қызмет етеді. «Гид портфолиосына» енгізілген белгілі бір тақырыптың көрнекі материалдарының тізімі жаңа экскурсиялық тақырыпты әзірлеу барысында жаңартылып отыруы керек. «Портфолио» экскурсиялық ұйымдар үшін көрнекі материалдарды таңдауда үлкен көмек мұражайлар, көрмелер, мұрағаттар береді. Экскурсия өткізудің әдістемелік әдістерін анықтау Экскурсияның сәтті болуы онда қолданылатын көрсету мен баяндаудың әдістемелік әдістеріне тікелей байланысты. Бір немесе басқа әдістемелік техниканы таңдау экскурсияға қойылған міндеттерге, белгілі бір объектінің ақпараттық байлығына байланысты. Шығармашылық топтың бұл кезеңдегі жұмысы бірнеше бөліктерден тұрады: ішкі тақырыптарды бөліп көрсетудің ең тиімді әдістемелік әдістерін таңдау, экскурсиялық аудиторияға (ересектер, балалар), экскурсия уақытына (қыс, жаз) байланысты ұсынылатын әдістемелік әдістер. , күндізгі, кешкі), мүмкіндіктерді көрсету; туристердің назарын сақтау және экскурсиялық материалды қабылдау процесін белсендіру әдістерін анықтау; экскурсовод сөзінде экспрессивтік құралдарды қолдану бойынша ұсыныстар әзірлеу; экскурсияларды өткізу техникасының ережелерін таңдау. Әдістемелік әдістерді қолдану технологиясын анықтау да бірдей маңызды. Портфолио қабылдау комиссиясының мүшелері өнер әлеміндегі мансапқа үміткердің таланты мен қабілетін бағалайтын негізгі құрал болып табылады. Табысты портфолио сізді шығармашылық адам ретінде көрсетеді және сіздің шығармашылық белсенділік үшін әлеуетіңіз бар екенін көрсетеді. Портфолио талапкермен әңгімелесусіз, сырттай қаралатын жағдайларда, қабылдау комиссиясының мүшелері сіздің өз университетіндегі орынға лайықсыз ба, жоқ па деген шешім қабылдайтын шешуші фактор болып табылады. Портфолионың маңызды функциясы оның жұмыстардың жай ғана «статикалық» тізімі емес екендігінде - портфолионы зерделеу арқылы тәжірибелі мұғалім процесті көре алады. Портфолио құрастыру кезінде ұсынылатын материалдың көлемін анықтау маңызды – жұмыстардың аз саны сіздің әлеуетіңіз бен қабілеттеріңізді ашуға мүмкіндік бермейді, ал олардың тым көп болуы шығармашылықтың негізгі элементтеріне назар аударуға мүмкіндік бермейді. 5-ке жуық жобадан тұратын портфолио және эскиздері бар жазу кітапшасы (ол идеямен жұмыс істеу процесін анық көрсетеді) индикативті нұсқа ретінде ұсынылуы мүмкін, бірақ ешқандай шектеулер жоқ және жеке көзқарас құпталады. Бір стильде және бір техникада жасалған материалдардың бір түрінен аулақ, портфолиоңызға әртүрлі жұмыстарды қосуға тырысыңыз. Сіз біреудің портфолиосын көшірмеуіңіз керек немесе қабылдау комиссиясының мүшелері ұсынылған материалдардан не көргісі келетінін болжауға тырыспаңыз. Көптеген шетелдік талапкерлер стилі еуропалық мәдени мектепке сәйкес келетін туындыны міндетті түрде көрсетуі керек деп санайды. Шындығында, шығармашылықтағы ерекшелік және өскен ортаның дәстүрін өнерде көрсете білу - сіздің өнерге деген қабілетіңізді бағалау үшін үлкен плюс. Портфолио құрудың кілті оның динамикалық болуы, белгілі бір кезеңдегі даму тарихын көрсететін және әрбір жобаның артындағы шығармашылық процесті көрсететін болуы керек. Және бұл оқиғаны аяқтамаңыз - портфолиоңызбен шығармашылықпен айналысудың құпиясы - алға жылжуға және көп нәрсеге қол жеткізуге дайын екеніңізді сезіну. Тәжірибелі мұғалім сіздің әлеуетіңізді материалды тұрақты санау арқылы емес, дәл осы фактор арқылы бағалайды. Қорытынды Гид,экскурсия жүргізушісі, әдіскер, бөлім меңгерушісі, бөлім басшысы және ары қарай өзінің білімі мен біліктілігіне сәйкес одан да жоғары сатыларға көтеріле алады. «Генерал болуды армандаған солдат, солдат емес» демекші, кез келген адамның жоғарғы мансапты қызметке орналасуына мүмкіндігі бар. Заманауи экскурсия жүргізушісі – ең алдымен тәрбиелі, төзімді, бірнеше тілді еркін меңгерген, сауатты және психологиялық тұрғыдан мықты болуы керек деп ойлаймын. Қорытындылай келе,гид «портфолиосы» дегеніміз ол гидтің өзі жасаған тақырып бойынша жұмыстарына қосымша қосу болып табылады.Яғни ол фотосуреттер,диаграмма және одан басқа локациялар арқылы өзінің алған зерттеу обьектілерін жаңаша түрде қарастыру.Мысалы,белгілі бір жерді аралау үшін ол жер жайлы бүкіл ақпараттарды қарастыра білу үшін әртүрлі видеолар көріп,жергілікті тұрғындармен сөйлесе білу шарт.Қарапайым Ханшатыр,Бәйтеректі көргенде көбінде гидтер оның тарихына,қалай және қашан құрылғанына тоқталады.Ал одан бөлек зерттеу кезінде бұл жерлерге қанша адам барғанын,кімдер барғанын,ішіндегі басқа да локациялар туралы мәліметтерді қамтып,тақырыпты одан сайын ашуға болады. Тағы гид туристермен сөйлесе алуы керек,және қалауына сай жерлерді көрсете білсе,өте жақсы әсер береді, үлкен жарнама болады. Гид жұмысын дамыту үшін оларға басқа да елдердің гидтері қала жұмыс жасайтынын көрсету керек деп ойлаймын.Себебі ссолай ғана біз дамыған елдерге кіре аламыз.Бізде бассқа елдерде жоқ қаншама тау,өзен-көлдеріміз,таулы-қыратты жерлеріміз,шөлейтті аймағымыз бар.Одан бөлек қаншама ұлттық саябақтар мен қорықшалар бар.Олар туралы бірі білсе,бірі біле бермес.Жалпы Қазақстандағы туризмнің дамуына гид жұмысы да үлкен рөл атқарады.Жақсы түсіндіруші,жақсы сөйлеуші қызық емес әңгіменіде қызықты қылады,сол секілді жақсы гид ашылмаған көбіне белгілі емес жерді де әйгілі етеді. Пайдаланылған әдебиеттер https://melimde.com/gid-portfoliosi-ekskursiya-kezinde-oldanilatin-korneki-raldar.html https://el.kz/nazerke_zhaksilikova____ekskursiya_____onerdi_daripteudin_taptirmas_mumkindigi___27173/ https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z010000211_ https://qazaquni.kz/rukhaniyat/102680-saelem-qazaqstan-gid-boyaghyshtar-kita ГЛОССАРИЙ Археологиялық мұражайлар-бұл тарихи бағыттағы музейлердің дербес түрі, тарихи құндылығы бар заттарды жинайды, сақтайды, зерделейді және экспонаттайды; олардың жинақтары археологиялық зерттеулер кезінде табылған материалдық мәдениет ескерткіштері бойынша көне заманнан орта ғасырға дейін жинақталады. Археологиялық нысандар-қалалар, ежелгі қоныстар, қоныстар, қорымдары бар қорғандар, жер үйінділері, жолдар, тау қазбалары, қорымдар, қорымдар, каналдар және т. б. Археологиялық экскурсиялар - тарихи көздерінің-ежелгі елді мекендердің, жерлеу орындарының, қалалардың және т.б. қазба орындарында табылған алыс өткен ескерткіштердің көрсетіліміне салынған экскурсиялар. Виртуалды мұражайлар-бұл түбегейлі жаңа виртуалды өнімдерді: виртуалды көрмелерді, коллекцияларды, жоқ объектілердің виртуалды нұсқаларын және т. б. құру үшін ақпараттық және шығармашылық ресурстарды біріктіру арқылы интернеттің ғаламдық ақпараттық-коммуникациялық желісінде бар мұражайлар. Гид портфолиосы - экскурсия кезінде қолданылатын көрнекі құралдар жиынтығының шартты атауы. Гид-аудармашы-шетел тілін еркін меңгерген, білімі аударма жасау және экскурсанттарды (туристерді) уақытша болатын елдегі (жердегі) көрсету объектілерімен таныстыру жөніндегі қызметті жүзеге асыру үшін қажет кәсіби даярлықтан өткен адам. Гидтің бақылау мәтіні-турға кіретін барлық ішкі тақырыптарды толық ашу үшін қажет. Гидтің әңгімесі-экскурсия мәтінін жеке түрде, соның ішінде шоу нысандары, сұрақтарға жауаптар және гидтердің репликалары. Гидтің жеке мәтіні-бұл ойларды ұсынудың дәйектілігі мен толықтығын анықтайтын, гидке өз тарихын логикалық түрде құруға көмектесетін негізгі әңгіме. Әңгіме-экскурсиялық қызметте шартты түрде қабылданған ауызша сөйлеу атауы, яғни нұсқаулық топқа беретін хабарламалар мен түсініктемелер (мысалы: объект - ол байланысты тарихи оқиғалар; объектіні сипаттау және талдау, нақты тарихи тұлғалардың қызметі және т .б.). Әскери-тарихи экскурсиялар-әскери даңқ орындарына (мысалы, сары су астындағы шайқастар) немесе ежелгі әскери-инженерлік өнердің бекіністеріне (бекіністер, құлыптар, жер біліктері, бекіністер, дзоттар, баспаналар және т.б.) баруға бағытталған экскурсиялар. Жол ақпараты-экскурсиялық автобустың қозғалысы бойынша экскурсовод беретін қысқаша ақпарат. Экскурсиядағы демонстрация-бұл объектілерден көрнекі ақпарат алудың көп қырлы процесі, оның барысында экскурсиялар белгілі бір мақсатпен белгілі бір ретпен жүзеге асырылады. Экскурсиядағы әңгіме әдісі-сюжетті қызықты, қызықты етуге мүмкіндік беретін объект туралы бейнелі баяндаудың шығармашылық процесі. Экскурсиялар-бұл туристерге ұсынылатын ақпараттың ғылыми, жаңартылған мазмұнын қамтитын технологиялық құжат. Бақылау мәтініне сүйене отырып, нұсқаулық гидтің ерекшеліктері мен мүмкіндіктерін көрсететін және нақты экскурсанттардың мүдделеріне сәйкес келетін жеке мәтін жасайды. Экскурсиялардың әдістемелік дамуы-бұл экскурсияларды қалай өткізуге болатындығын, ескерткіштерді көрсетуді қалай жақсы ұйымдастыруға болатындығын және экскурсияларды тиімді өткізу үшін қандай әдістер мен әдістерді қолдану керектігін анықтайтын құжат. Экскурсиялардың жіктелуі-кез-келген біртекті объектілерді немесе ұғымдарды белгілі бір белгілерге сәйкес сыныптарға, бөлімдерге бөлу. Экскурсиялық (туристік) топтың алып жүрушісі / басшысы – кәсіби даярлығы, тәжірибесі, білімі мен дағдылары бар, экскурсия өткізу барысында енгізілген уақтылы және сапалы ақпараттық-экскурсиялық, ұйымдастырушылық қызметтер, экскурсанттарға білікті көмек көрсететін жеке тұлға. Экскурсиялық қызметтерді ұсыну шарттары-экскурсиялық қызметтерді ұсыну процесінде туристке/экскурсантқа әсер ететін факторлардың жиынтығы. Экскурсиялық аудитория - бір уақытта олар үшін ортақ қызмет түріне қатысатын адамдардың қысқа мерзімді қауымдастығы-бір-бірімен байланысы бар, бір тақырыпқа қызығушылық танытатын және ұқсас тәжірибелерді бастан кешіретін тікелей визуалды-есту байланысы жағдайындағы экскурсиялар. Экскурсиялық әдістеме-экскурсияны өткізуге қойылатын талаптар мен ережелердің жиынтығы, сондай-ақ әртүрлі тақырыптарға және адамдардың әртүрлі топтарына экскурсияларды дайындау мен өткізудің әдістемелік тәсілдерінің жиынтығы. Экскурсиялық әңгіме-экскурсияның ауызша бөлігі, яғни экскурсовод топқа беретін хабарламалар мен түсіндірмелер; ауызша көпшілік алдында сөйлеу талаптарын сақтай отырып орындаған және монологтық сөйлеу үлгісін ұсынатын гидтің дыбысталатын жеке мәтіні. Экскурсиялық көрсетілім-экскурсиялық объектілермен танысудың көрнекі тәсілі, экскурсоводтың көмегімен объектілерден көрнекі ақпаратты алудың мақсатты процесі. Экскурсиялық қызметтердің сапасын бағалау-экскурсиялық қызметтердің сапа көрсеткішінің белгіленген талаптарға сәйкестік дәрежесін сандық немесе сапалық анықтау. Экскурсиялық қызметтің сапасын бағалау – туристік / экскурсиялық қызметтің сапа көрсеткішінің белгіленген талаптарға сәйкестік дәрежесін сандық немесе сапалық анықтау. Экскурсиялық объектінің карточкасы (паспорты) — экскурсиялық көрсету объектісі туралы негізгі мәліметтерді қамтитын құжат. Экскурсиялық объект-табиғат ескерткіштері: флора, фауна, ландшафт, рельеф, өзендер, көлдер, батпақтар, ландшафт; археология, сәулет (діни, азаматтық, өнеркәсіптік), тарих және мәдениет ескерткіштері. Экскурсиялық тақырып-бұл тақырыптардың жиынтығы, жиынтығы немесе белгілі бір тобы; көрсету және әңгіме тақырыбы. Экскурсияны жүргізу техникасы-экскурсияны дұрыс ұйымдастыруға, оны белгіленген нормалар мен ережелерге сәйкес өткізуге ықпал ететін экскурсовод пен экскурсанттардың бірлескен әрекеттері. Экскурсияның бақылау мәтіні-экскурсанттарға ұсынылатын ақпараттың ғылыми, өзектендірілген мазмұнын қамтитын технологиялық құжат. Экскурсияның әдістемелік дамуы - экскурсияны өткізудің нақты тәртібін белгілейтін, оның негізгі элементтерінің орны мен арақатынасын анықтайтын негізгі құжат - шоу мен әңгіме, экскурсияны ұйымдастыру және өткізу әдістемесі бойынша қажетті ұсыныстарды қамтиды. Экскурсияның жеке мәтіні-экскурсияның бақылау мәтіні негізінде құрастырылған авторлық шығарма, онда негізгі сюжеттік желі жүру бағыты бойынша экскурсиялық көрсету объектілерінің орналасу реттілігіне сәйкес құрылады. Экскурсияның құрамы-экскурсияның құрылымдық бөліктерінің орналасуы, реттілігі және арақатынасы: негізгі сұрақтардың тақырыбы, кіріспе және қорытынды бөлім. Экскурсияның технологиялық картасы-маршруттағы көрікті жерлерді тексерудің логикалық реттілігін анықтайтын технологиялық құжат. Экскурсия-экскурсоводтың (гид-аудармашының) сүйемелдеуімен жердегі тақырыптық біріктірілген объектілермен танысу кезінде адамның барлық сезім мүшелерінің (көру, есту, сезу, иіс сезу, тактильді сезім) және логиканың көмегімен ақиқатты мақсатты түсінуі. Экскурсиятану-экскурсиялық істің теориялық негіздерін, экскурсияны дайындау және өткізу әдістемесін зерттейтін және экскурсиялық қызметкерлердің тәжірибесін жинақтайтын кешенді ғылыми пән. Экскурсовод портфелі - экскурсия жүргізу кезінде пайдаланылатын көрнекі материалдар жиынтығы, ол экскурсия тақырыбына сәйкес қалыптастырылады; оған фотосуреттер, карталар, иллюстрациялар кіреді. жүктеу/скачать 0,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|