Негізгі капиталдың физикалық және материалдық тозуы
жүктеу/скачать 77,86 Kb.
|
Аралық Бақылау капитал
| Капиталдың көрсеткіштері
Капиталдың қызмет ету мерзімінің сипаттамалары өте манызды экономикалық көрсеткіштерге жатады. Өйткені, басқа кәсіпкерлермен бәсекелестік жағдайда ұтысқа тек уақыт үнемдегендер жетеді. Басқа кәсіпкерлермен бәсекеде уақыт ұтқан алдымен жеңіске жететін болғандықтан, капиталдың қызмет ететін уақыт мерзімін сипаттайтын көрсеткіштер ең маңызды экономикалық көрсеткіштерге жатады. Мысалы, капиталдың айналу шапшандығы, оның бір жыл ішіндсгі айналым саны арқылы есептеледі: п = мұнда П - айналым саны, О - капитал айналымының өлшем бірлігі ( 1 жыл), Т - берілген капиталдық айнапым мерзімі (ай). Капиталдың айналымы, көрсеткіш ретінде, сату көлемі мен жұмсалған капиталдың ара сәйкестігін сипаттайды, яғни активтердің таза салымы қандай дәрежеге жеткенше өткізу (сату) жүріп отыратынын көрсетеді: Осы түрлі көрсеткіштердің жабайысына айналмалы капиталдың айналуының коэффициенті жатады, бул осы кезендегі айналмалы капиталдын орташа қалысының, осы кезенде өткізілген өнімнің құнының (сатудан ақшалай түсім) болінісіне тең болады. Мысалы, бір жылда сатылған өнімдерден ақшалай түсімі - 2000 млн. теңге болса, ал фирманың айналмалы капиталының орташа қалдығы — 400 млн. теңге, онда айналмалы капиталдың айналуының коэффициенті: Бұл фирманың айналмалы капиталға салымының әрбір теңгесі бір жылда бес айналыс жасағаның көрсетеді. Айналыс санын біле отырып, біз күнмен есептелген бір айналыстың орташа үзақтығының көрсеткішін есептей аламыз (От); немесе біздің мысалда: Айналыстың көрсеткіштері кәсіпорынның қаржылык жағдайын бағалаудағы мағынасы өте зор болады, өйткені айналмалы құрадардын ақша формасына айналу шапшандығы, кәсіпорынның төлем қабілетне тікелей әсер етеді. Айналмалы капитал мен қысқа мерзімді міндеттемелер сомасының сәйкестігі, қазіргі әрекет ететін капитал мен кәсіпкерді төлем қабілетін байланыстырады. Қазір әрекет ететін капитал - бұл айналмалы кордың сомасының қысқа мерзімді қарыз міндеттемелер сомасынан артыктығы: Негізгі және айналмалы қорлардын қызметтерін сипаттау үшін олардың пайдалану тиімділігін көрсететін көрсеткіштер қолданылады. Бұлардың екі түрі бар: 1)Қайтарым (қор қайтарымы) көрсеткіштері: 2)Сыйымдылық (қор сыйымдылыгы) көрсеткіштері: Қор кайтарымы негізгі капитал дәрежесінің тікелей көлемі болып табылады. Қор қайтарымының керісінше көрсеткіші қор сыйымдылығы деп аталады. Қор қайтарымының көрсеткіші негізгі капиталдың бірлігіне қанша өнім піығарылады дегсн сүрақка жауап береді. Мысалы, егер өндірілген өнімнің көлемі 927 мың теңге, ал негізгі өңдірістік қор лардың уақыт мерзіміндегі орташа көлемі 600 мың теңге болса, онда қор қайтарымы мынандай болады: Осы көрсеткіштерді пайдалану салалық құрылымдарға, өндіріс сипатына және т.б. байланысты болады. жүктеу/скачать 77,86 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|