Тепе-теңдік талдағышы №26 Есеп. Зерттеу барысында науқастың ішкі құлағының жарты шеңбер арналары зақымдалғандығы анықталған.
Ол өз денесінің кеңістікте сызықтық қозғалуының жылдамдығын бағалай алады ма? Бағалай алады,өйткені зақымдалған жарты шеңбер ол бастың қозғалуына жауап береді
№27 Есеп Бір жағдайда тепе-теңдік аппараты бір жақты, екінші жағдайда тепе-теңдік органы толық бұзылған.
Қандай бұзылыстар туындауы мүмкін? Ауырлық дəрежесі, салдарлары қандай? Тепе-тендік аппараты бұзылса:ол сенімсіз,шатқа болады,адам себепсіз құлап кетуі.Ауырлық дəрежесі орташа болады.
Тепе-теңдік аппараты толығымен бұзылса:бас айналуға,самай аймағындағы ауырсынуға,көзді уқалауға,құлақтағы шуға,жүрек ырғағының жиілеуіне шағымданады.Ол сенімсіз,шатқа болады,адам себепсіз құлап кетуі.Ауырлық дəрежесі жоғары болады.
№28 Есеп. Дені сау бір адамды ашық көздерімен, ал екіншісін жабық көздерімен бір аяққа тұрғызсақ, көзі ашық адам көзі жабыққа қарағанда тепе-теңдігін сақтап ұзағырақ тұра алады.
Неліктен бұлай болатындығын түсіндіріңіз.Ол адамнын кози ашык болгандыктан,тепе-тендікті узак сактайды,тепе-тендік аппараты самай бөлікте орналасады
№29 Есеп. Теңіз ауруы кезінде монотонды тербелістер əсерінен жүрек айнып, бас айналады.
Адам қандай жағдайда теңіз ауруының белгілерін жеңіл өткереді – кеменің палубасында ма, əлде трюміндеме? Осы құбылыстың себебін түсіндіріңіз? Кеменин палубасында,себеби теңіз ауруы кеменин ішінде болган кезде туындайды, орталық жүйке жүйесіне вестибулярлық аппараттан жəне көру мүшелерінен түсетін сигналдар аркылы пайда болады
Соматосенсорлық талдағышы № 30 Есеп. Эстезиометрия əдісімен зерттелушінің терісінің сезімталдығы анықталған. Вебер циркулінің екі инесінің арасы 20 мм етіп алынған.
Осындай жұп иненің жанасуынан арқа мен алақан терісінде туындайтын сезімдерде айырмашылық болады ма? Қандай айырмашылық болады? Кеңістіктік табалдырықтарды анықтау арқа терісінде, қолдың артқы бетінде, көрсеткіш саусағының ұшында жүргізіледі. бір мезгілде тітіркенген кезде екі жанасу сезімі пайда болады.
№ 31 Есеп. Жүзікті ұзақ уақыт тағып жүрген соң оны сезбейтін боламыз. Бірақ, саусағымызға шыбын қонса, оны анық сеземіз.
Жүзікті неге сезбейміз? Биз жузикти сеземиз,бирак жузик тагу кунделикти жагдай болгандыктан сезбеймиз адаптация
№32 Есеп. Көзді жауып, екі көрші саусақпен бұршақты домалатсақ, бір бұршақты сеземіз. Ал егер дəл осыны айқастырылған саусақтармен жасасақ, онда бұршақты екеу етіп сеземіз.
Бұл құбылысты қалай түсіндіруге болады? Бірнеше талдағыштардың бақылауымен бекітілген əдеттегі тəжірибе (көру, бұлшық ет,буындық сезім, сезу) бізді екі саусақтың жанасуының бір ғана затқа тиюі мүмкін жəне бұл түйсік тудырады. Бұршақты саусақпен айкастырган кезде табиғи жағдайларда бір уақытта екі зат əрекет ететін беттер тітіркендіріледі, осыдан екі бұршақты сезіну.
№33 Есеп. Төменде көрсетілген терінің аймақтарын жанасуға деген сезімталдығының артуы ретімен қойып шығыңыз: білек, арқа, табан, мұрын, саусақ ұшы, ерін, маңдай Жауабы табан,арка,білек,мандай,мұрын,ерін,саусак ұшы
№34 Есеп. Төменде көрсетілген терінің аймақтарын қысымға сезімталдығының артуы ретімен қойып шығыңыз: маңдай, жоғарғы қабақ, табан, арқа, білек. Жауабы табан,арка,білек,мандай,жоғарғы қабақ
№ 35 Есеп. Зерттелуші бір қолын температурасы 40°, екінші қолын - 10° суда ұстап отырған соң, екі қолын да температурасы 20° болатын суға салса, ондағы су оған қалай сезілетін болады? Сол кезде туындайтын сезімдерді қалай түсіндіруге болады? Егер зерттелуші колын 40 градус яғни ыстык судан біраз салкын 20градус суға салғанда денен тітіркенеді,ал екіншісі суды бираз уакыт сезбейді
№36 Есеп. Жаздыгүні ауа температурасы +40ºС болып тұрғанда, даладан температурасы +20ºС болатын бөлмеге кірсеңіз, салқынды сезесіз. Ал егер сондай бөлмеге, қыстыгүні ауа температурасы
0ºС болып тұрғанда, даладан кірсеңіз, жылыны сезесіз.
Сезінудегі осындай айырмашылықты қалай түсіндіруге болады? Температура сезгіштігін суық жəне жылы болып бөлетін шама тері бетінің меншікті температурасы болып табылады. Əсер ету температурасы осы шамадан төмен суық сезімін береді, жоғары-жылу сезімін береді.