Болжанатын қызмет жалға алынған үй-жайда жүзеге асырылады. Жалға алу құны 1 000 000 теңге болады. Үй-жай өндірістік жағдайларға жауап береді: тиісті жарықтандыру, су құбы- ры, кәріз, жылыту, ауа сору. Үй-жайдың жалпы ауданы кемінде 200 ш. м. құрайтын болады.
Кофехананың жұмыс уақыты жұмыс күндері 8.00-ден 22.00-ге дейін. Демалыс күндері сағат 10.00-ден 24.00-ге дейін.
Кофехананы ашу кезінде ең үлкен шығындар ас үй және кофе жабдықтарын сатып алуға, сондай-ақ бөлмені жөндеу мен әрлеуге жұм- салады.
Ұйымдастыру басқару жоспарыКофехананың толық жұмыс істеуі үшін келесі бос жұмыс орындарына қызметкерлерді алу қажет:
Әкімші. Ол сауда залының жұмысын ұйымда- стырады, даяшылар мен барист міндеттерінің орындалуын бақылайды. Ас үй мен залдың үйлесімді жұмысын, тағамдардың уақытылы берілуін қадағалайды. Даяшылар мен бари- стерді жұмысқа қабылдайды және оқытады. Жұмыс кестесі: күн сайын сағат 10.00-ден 22.00-ге дейін.
Бариста. Сусындардың барлық түрлерін дайындайды: кофе, шай, коктейльдер. Кофе сұрыптарын жақсы біледі, көптеген қайнату тәсілдерін біледі. Сыртқы келбеті тартымды, ашық, көпшіл. Басқарушыға тікелей бағынады. Жұмыс кестесі: сағат 10.00-ден 22.00-ге дейін 2 жұмыс күні және 2 демалыс күні
Даяшы. Даяшының міндетіне үстел жасау, қызмет көрсету және клиентпен есеп айыры-
су жатады. Даяшы мәзірдегі рбір тағам туралы білуі тиіс: құрамындағы ингредиенттері, дәмі, дайындау уақыты, ұсыну тәсілі. Кофехана да- яшыларының сыртқы түрі ұқыпты, есте сақтау қабілеті жоғары болуы және әрбір клиентке сыпайы қызмет көрсетуі тиіс. Жұмыс кестесі: сағат 10.00-ден 22.00ге дейін 2 жұмыс күні және 2 демалыс күні
Еден жуушы. Негізгі міндеті — кофехана за- лында, қызметтік бөлмелерінде, ас үйі және кіре берісіндегі тазалықты қадағалау. Жұмыс кестесі: күн сайын.
Қызметкерлердің еңбекақысы жалақы түрін- де болады. Қызмет көрсетуші персоналдың жұмысындағы қосымша ынталандыру шай- лықпұл болып табылады. Шайлықпұл ауы- сым жұмыскерлері арасында әр жұмыс күнінің соңында бөлінеді.
Кофехананың табысы мекемеге келушілердің орташа көрсеткіштерімен және бір чектің ор- таша құнымен есептеледі. Бұл көрсеткіштерге маусымдылық факторы да, нарықтағы жалпы жағдай да әсер етеді.
пен байланысқа жұмсалатын шығындардан, сондай-ақ салық аударымдары мен амортиза- циядан құралады. Шығыстағы ең үлкен үлес салмағы өнімнің өндірістік өзіндік құнына тең келеді.
Шығыстар жоспары. 12-кесте. Өнім өндіруге арналғаншығындардыесептеу.Жылдарбой- ынша шығыстар,теңгемен
= 2,5 (жыл) тең. Дисконтталған мерзім 3+2432602,778/5865979,9 = 3,4 (жыл) тең.
Кірістілік индексі келесідей есептеледі: PI=CFi/(1+r)i/I (таза ақша ағындарын инвести- ция мөлшеріне бөлеміз).
Табыс индексі = тең (-856812,5+8159855,6+69
19354,2+5865979,9+4 971405,2) / 16655000 =
1,5.
Қорытынды:
Осылайша, ТДТ>0,
Кірістілік индексі (инвестициялардың рента- бельділігі) >1.
Қарапайым және дисконтталған өтелімділік мерзімі 4 жылдан аз. Бұл жоба орта мерзімді перспективада өтелетінін және оны тиімді деп санауға болатынын білдіреді.
Кірістіліктің ішкі нормасын есептейміз. Кірістіліктің ішкі нормасы бұл NPV=0 дисконт- тау ставкасының мәні.
Кірістіліктің ішкі нормасын таңдау әдісімен табуға болады. Бастапқыда NPV оң болатын дисконттау мөлшерлемесін, содан кейін NPV теріс болатын дисконттау мөлшерлемесін қа- былдау, осыдан кейін NPV 0-ге тең болатын орташаландырылған мәнді табуға болады.
Біз 20% тең дисконттау мөлшерлемесі үшін
NPV есептеп алдық. Бұл жағдайда NPV = 3 433 377,16 теңге.теңге.
Енді 36 % тең дисконттау мөлшерлемесін қа- былдап, NPV есептейміз.
NP V= -10 281 75/(1+ 0, 36) 1+1 175 0192 / (1+
0, 36) 2+ 11956644/(1+ 0,36) 3 + 12163696/
(1+0,36)4+12370447 / (1+0,36)5 – 16655000 =
-90503,95 теңге.
Сонымен, мөлшерлеме 20% болғанда NPV оң, ал мөлшерлеме 36% болғанда ол теріс. Демек, IRR кірістілігінің ішкі нормасы 20-36% шегінде болады.
Кірістіліктің ішкі нормасы. Есептеу
IRR кірістілігінің ішкі нормасын мына формула бойынша табамыз:
Тәуекелдің сыртқы және ішкі факторлары бар. Біріншісі нарықтық ортаның жай-күйіне, баға- лардың жалпы деңгейіне, тұтынудағы қандай да бір үрдістердің болуына байланысты. Ішкі тәуекелдер компания ішіндегі жұмысты ұй- ымдастыруға байланысты. Сыртқы тәуекелге мыналар жатады:
Халықтың сатып алу қабілетінің төмендеу тәуекелі. Бұл жағдайда сізге не бағаны төмен- дету, не табысы жоғары аудиторияға ауысу керек;
Бәсекелестікті арттыру тәуекелі. Тәуекелді төмендету бірегей сауда ұсынысының, сон- дай-ақ басқа да бәсекелестік артықшылықта- рының болуына мүмкіндік береді;
Үрдістердің өзгеру тәуекелі және кофе су-
сындарын пайдаланудан бас тарту. Бұл тәу- екел төмен. Дегенмен, тіпті бұл жағдайда сіз әрқашан басқа сусындарды дайындауға назар аудара аласыз. Ішкі тәуекелдерге мыналар жа- тады:
Жабдықтың тез тозу қаупі. Бұл тәуекел өте жоғары, ал өндірістің тоқтап қалуы мүмкін емес, сондықтан қауіпті төмендету үшін сізге жабдық сынып қалған жағдайда оны жөндей- тін инженерді білу қажет;
Қызметкерлер тарапынан ұрлық жасау қаупі. Бұл қауіп бейнебақылау жүйесін енгізу есебі- нен төмендейді;
Клиенттерге сапасыз қызмет көрсету тәуе- келі. Ойластырылған жазалау жүйесі мен ай- ыппұл енгізу есебінен төмендейді;
Танымал емес тағамды ас мәзіріне енгізу қа- упі бар. Тәуекелді нивелирлеу үшін бас аспаз- дың міндетіне осы немесе басқа тағамдарға сұраныстың тұрақты мониторингін енгізу қа- жет. Қоғамдық тамақтану бизнесіндегі тәуе- келдер пайда болу ықтималдығы бойынша, сондай-ақ салдарларды жоюдың ықтимал
тәсілдері бойынша ерекшеленеді. Алайда ал- дын алу іс-шараларын өткізу жөніндегі іс-қи-
мыл жоспарын әзірлеу үшін барынша көп тәу- екел санын ескеру маңызды.