Ж ер п л ік п соттарға мыналар жатады:
1) облыстык және оған тенестірілген соттар;
2) аудандык және оған тенеспрілген соттар (калалык, ауда-
наралык, арнайы ссггтар. Арнайы соттарға Казакстан Респуб-
ликасы іс-әрекет етепн экономикалык. әкімш ілж және гарни
зо н н ы й ә с к е р и соты ж атады . Б а р л ы к со ттар д ы н ж алпы
касиеттерже азаматтык сот істерін бірінші сатыдагы сот реттнде
шешудеп олардын күкыктары жатады. Сонымен бірге аттары
аталған соттардын әркайсысы занмен өздерінін кузыретіне жа-
ткызылған істерді шешуге күкылы.
Осыған байланысты бірінші сатыдагы сот ретінде карауға
өкілетті азаматтык істерддн тізіміне катысты белгілі бір соттын
кұзырет көлемін накты аныктау аса манызды. ягни ән п м е сот
тардын мәртебесіне карай олардын өкілеттіктерін шектеуде
болып отыр. Осы мәселені шешу КР А ІЖ К -нін соттылык нор-
маларында карастырылған. Соттылык тәртібі «ешкімнж занда
белгіленген соттылығы оны н келісімінсіз өзгертілуі мүмкін
емес» деген Қ азакстан Р еспубликасы К он ституии ясы н ы н
77-бабы 3-бөлімінш З-тармагын, яғни түлғанын ісін согтылығы
занмен тиісті сол сотта және сол сот төреішлерінін карау күкы-
ғын жүзеге асыруға кепілдік береді.
Әдебиетте соттылыктын әртүрлі аныктамалары бар, олардын
бірінде әділсоггылык сот жүйесіш н пиінлеп накты соттардын
арасындағы күзыреттердін шектеулерін реттейтін нормалары
б ар іс ж ү р гізу и н сти ту т ы н ан түрады д ел ін ге н . Ә ртүрлі
мемлекеттік органдар мен сотгар арасындагы занды істерді ше
шуге өкілеттіктерді ш ектеуіе көмектесетін ведомстволык ба-
ғыныштылыкка карагаіша соттыпык Казакстан Республикасы-
нын сот жүйесіндегі тек түрлі соттар арасындагы шектеуді бол-
жайды.
Соттышқ түрлері.
Сотка талап кою арызын үсынган
кезде сот төрешісі істін жалпы сотка ведомстволыгын аныктай
отырып, онын сот жүйесіндегі кай сотка жататындыгын шешуі
тшс. КР А ІЖ К -н ін 27—36-бабына сәйкес соттылыктын мына-
дай түрлері бар:
— текп к немесе такырыспык;
— аумактык немесе кеністікттк (ж срплікп);
— балама;
— ерекше;
— келісім.аі;
— ісіердің байланысы бойынша оділсопылык.
Достарыңызбен бөлісу: