Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw



Pdf көрінісі
бет31/198
Дата15.10.2023
өлшемі12,05 Mb.
#115282
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   198
Байланысты:
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2

Ара/іық соттардың шагымданулары бойынша іапер
(ҚР АІЖК, 
331-1). Аралык соттың шешіміне аралык сот талкылауынын та- 
раптары, бүзылган кұкыктар мен міндеттер бойынша сот кабыл- 
даган шеішммен іске катысуга тартылған үшінші түлғалар ша- 
ғымдана алады.
Сотка арыздауды караған аралык соттардың түрғылыкты 
жері бойынша тараптардың шагымдануға негіз туған сәттен ба- 
стап отыз күн ішінде АІЖ К-нің 39-бабынын 1-бөлімше сәйкес 
беріледі.
А ралык соттардың шешіміне шағымдану туралы арызды 
карау нәтижесі бойынша сот аралык соттын шешімін жокка 
шығару туралы аныктау шығаруы мүмкін. Сондай-ак егер де 
халыкаралык келісіммен, Қазакстан Республикасынын занды- 
лыктарьнша немесе тараптардың келісімімен өзгедей карасты- 
рылмаған болса, соттар шетелдік азаматтар, азаматтығы жок 
түлғалар, шетелдік үйымдар, шетелдік занды тұлғалар, соны- 
мен бірге халыкаралык үйымдар катысатын істерді карайды. 
Заңмен олардын күзыретіне жататын өзге де істер сотка ведом- 
стволык бағынышты. КР АІЖК. 26-бап біреулері сотка бағы- 
нышты, ал өзгелері сотка жатпайтын органдарға ведомстволык 
бағынышты өзара байланысты бірнеше талаптар біріккен жағ- 
дайларда сотка ведомстволыкбағыныштылыктыкартыкшылык- 
тарын карастырады, барлык талаптар жалпы соттарда каралуы 
тшс.
Сонымен катар колданыстағы накты даудың ведомстволык 
бағыныштылығына катысты зан акплеріне күмән немесе кай- 
шылык болтан жагдайда ол сотка ведомстволык бағынышты- 
лыктын артыкшылыктарымен әрекет етеді, яғни дауды сот 
карауы тиіс.
8-т а р а 
у. 
АЗАМАТТЫҚ ІСТЕРДІҢ СОТТЫЛЫҒЫ
§ 1. Соттылык үгымы мен онын түрлері
2000 жылдың 25 желтоксанындағы «Қазакстан Республика­
сынын сот жүйесі мен судьялар мәртебесі туралы» Констнту- 
циялык занға сәйкес Казакстан Республикасынын сот жүйесін 
Қазакстан Республикасынын Жоғарғы Соты және жергілікті 
соттар күрайды.
83


Ж ер п л ік п соттарға мыналар жатады:
1) облыстык және оған тенестірілген соттар;
2) аудандык және оған тенеспрілген соттар (калалык, ауда- 
наралык, арнайы ссггтар. Арнайы соттарға Казакстан Респуб- 
ликасы іс-әрекет етепн экономикалык. әкімш ілж және гарни­
зо н н ы й ә с к е р и соты ж атады . Б а р л ы к со ттар д ы н ж алпы
касиеттерже азаматтык сот істерін бірінші сатыдагы сот реттнде 
шешудеп олардын күкыктары жатады. Сонымен бірге аттары 
аталған соттардын әркайсысы занмен өздерінін кузыретіне жа- 
ткызылған істерді шешуге күкылы.
Осыған байланысты бірінші сатыдагы сот ретінде карауға 
өкілетті азаматтык істерддн тізіміне катысты белгілі бір соттын 
кұзырет көлемін накты аныктау аса манызды. ягни ән п м е сот­
тардын мәртебесіне карай олардын өкілеттіктерін шектеуде 
болып отыр. Осы мәселені шешу КР А ІЖ К -нін соттылык нор- 
маларында карастырылған. Соттылык тәртібі «ешкімнж занда 
белгіленген соттылығы оны н келісімінсіз өзгертілуі мүмкін 
емес» деген Қ азакстан Р еспубликасы К он ституии ясы н ы н 
77-бабы 3-бөлімінш З-тармагын, яғни түлғанын ісін согтылығы 
занмен тиісті сол сотта және сол сот төреішлерінін карау күкы- 
ғын жүзеге асыруға кепілдік береді.
Әдебиетте соттылыктын әртүрлі аныктамалары бар, олардын 
бірінде әділсоггылык сот жүйесіш н пиінлеп накты соттардын 
арасындағы күзыреттердін шектеулерін реттейтін нормалары 
б ар іс ж ү р гізу и н сти ту т ы н ан түрады д ел ін ге н . Ә ртүрлі 
мемлекеттік органдар мен сотгар арасындагы занды істерді ше­
шуге өкілеттіктерді ш ектеуіе көмектесетін ведомстволык ба- 
ғыныштылыкка карагаіша соттыпык Казакстан Республикасы- 
нын сот жүйесіндегі тек түрлі соттар арасындагы шектеуді бол- 
жайды. 
Соттышқ түрлері.
Сотка талап кою арызын үсынган 
кезде сот төрешісі істін жалпы сотка ведомстволыгын аныктай 
отырып, онын сот жүйесіндегі кай сотка жататындыгын шешуі 
тшс. КР А ІЖ К -н ін 27—36-бабына сәйкес соттылыктын мына- 
дай түрлері бар:
— текп к немесе такырыспык;
— аумактык немесе кеністікттк (ж срплікп);
— балама;
— ерекше;
— келісім.аі;
— ісіердің байланысы бойынша оділсопылык.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   198




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет