НұСҚаулар «Э лектрлік шамаларды өлшеу»
жүктеу/скачать 0,86 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Өз бетінше дайындалуға тапсырмалар
- Бақылау сұрақтары
- 3-тәжірибелік сабақ
- 3.1 Қателіктердің пайда болуына байланысты жіктелуі.
| Әдістемелік ұсыныстар
1. Өлшеу үдерісінің құрылымы мен элементтерін зерттегенде анықтамалардың мағынасын түсіну қажет. 2. Халықаралық өлшем бірліктерінің жүйесін қарастырған кезде студенттер анықтамалардың физикалық мағынасына назар аударуы керек. 3. Туынды, еселік және бөлшектік өлшем бірліктерді қарастыру кезінде студенттерге өлшем бірліктердің ауысуына көңіл бөлу керек. Мысалы, 10 кВ-ті вольтке, 100 Ом-ды кОм-ға, 100 мкФ-ты пкФ-қа келтіру керек. Өз бетінше дайындалуға тапсырмалар 1. Өлшеу үдерісінде эталондар мен өлшемдіктердің рөлін зерттеу. 2. Электрлік шамалардың өлшемдерін жазбаша түрде дайындау. 3. Электрлік шамалардың эталондарын жазбаша түрде дайындау. Бақылау сұрақтары: 1. Амперлің эталоны. Құрылғысы және сипаттамалары. 2. Вольттің өлшемі. Құрылғысы және сипаттамалары. 3. Кедергі өлшемі. Құрылғысы және сипаттамалары. 4. Сыйымдылық өлшемі. Құрылғысы және сипаттамалары. 5. Индуктивтілік өлшемі. Құрылғысы және сипаттамалары. №3-тәжірибелік сабақ Тақырыбы: Өлшеу қателіктері Сабақ жоспары 3.1 Қателіктердің пайда болуына байланысты жіктелуі. 3.2 Қателіктерді сандық өрнектелуі бойынша жіктелуі. Өлшеу нәтижесінің қателіктері мен түзетулерін есептеу. 3.3 Түзету қисығын тұрғызу. 3.1 Қателіктердің пайда болуына байланысты жіктелуі. Өлшеу қателігі – өлшеу нәтижесінің өлшенетін шаманың шын (нақты) мәнінен ауытқуы. Нақты мән деп дәлірек әдістер мен аспаптар арқылы табылған мәнді түсінеді. Ауытқу сыртқы факторлардың әсерінен (температураның ауытқуы, тербеліс, сыртқы магниттік және электр өрістері), сондай-ақ дәл емес көрсеткіштермен, әдістемелік және аспаптық қателермен және осыған ұқсас себептермен туындауы мүмкін. Қателіктердің пайда болу себептерінің сипатына қарай қателер жүйелік, кездейсоқ қателер мен мүлт кету болып бөлінеді. Жүйелік қателіктер дегеніміз тұрақты болып қалатын немесе бірдей шаманы қайта өлшеу кезінде табиғи түрде өзгеретін қателерді түсінеді. Жүйелік қателіктнің болуын эксперимент шарттарын талдау немесе қайта өлшеу арқылы анықтауға болады. Жүйелік қателікті тиісті түзетулер енгізу арқылы азайтуға немесе тіпті жоюға болады. Жүйелік қателіктердің мысалы ретінде құрылғыны бітіру қателігі, яғни аспаптың шкаласының дұрыс бөліктенбеуінен болатын қателер, сондай-ақ аспаптың шкаласында көрсетілген қалыпты жағдайдан ауытқуын келтіруге болады. Өлшеу құралдарына сыртқы факторлардың әсері (мысалы, температураның ауытқуы, қорек кернеуі, сыртқы электр және магнит өрістері) жүйелік қателіктердің пайда болуына әкеледі. Кездейсоқ қателіктер бір шаманы қайталап өлшегенде анықталады. Кездейсоқ қателіктерді дәл болжау мүмкін емес себептерге байланысты туындайды. Кездейсоқ қателіктердің әсерін есепке алу үшін өлшеу нәтижелерін өңдеудің ықтималдық әдістері қолданылады. Мүлт кету - бұл өлшеу нәтижесін күрт және анық бұрмалайтын қателік. Мысалы, аспаптың тұрақтысы (бөлікту бағасы) дұрыс анықталмаған. жүктеу/скачать 0,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|