Областной учебно-методический кабинет организаций дошкольного, общеобразовательного
жүктеу/скачать 2,84 Mb. Pdf көрінісі
|
Биология факульт курсы
| І бӛлім: Темекі
1-жүргізуші: Адам алғаш рет темекі тартқанда уланады, басы айналады, жүрегі қағады, құсады, қол-аяғы дірілдейді. Темекі тыныс алу мүшелерінің бәріне зиянды әсер етеді. Никотин тыныс алу жолдарының сілемейлі қабықшасын тітіркендіріп, оны қабындырады. Никотин қан тамырларын тарылтады. Бұл ауа тамыр және ӛкпе, рак ауруларына шалдықтырады. Шылым шегетіндердің 97%ӛкпе рагымен ауырады. Темекі түтіні ӛкпе тарамдарымен тыныс жолдарын бітеп, адам ағзасына қажетті оттекті мӛлшерімен қамтамасыз ете алмайды. Радиоактивті заттар да бар. Күніне 1 қорап темекі тартқан адам жылына ӛкпесіне 1 литр қара май жинайды. 2-жүргізуші: Ӛкпенің қатерлі ісігімен ауыратындардың 80% темекі тартатындар. Бүкіл дүние жүзінде 1 миллиард адам темекі тартады. Темекі зардабынан жылына 25 мың адам қайтыс болады. Жүрек ауруына шалдыққандардың ӛлімі 20% . Қатерлі ісік ауруынан болатын ӛлім 30%, ӛкпе рагы 90% темекі зардабынан болады. 1-жүргізуші: Баяндама : «Шылымның адам ӛміріне зияны» Айгерім: Бұл отырған шылымқор, сорады кеп шылымды ол, Қанша айтсаң да алмайды, «тартпа» деген тіліңді. Қой десең де қоймайды, кӛк түтінге тоймайды, Сора-сора уыты ӛн бойына жайлайды. Кірпік әсте қақпайды, жӛтел қысып жатпайды, Шылымсыз тек жүрмейді, жоқ боп қалса тілдейді, Бірақ оның зиянын білсе-дағы білмейді. 2-жүргізуші: Бұл тыңдағандарыңыз шылым шегудің зияны туралы әннің бір шумағы. Бүгінгі әңгімеміз осы қоғамдық құбылыс туралы болмақ. Темекі шегу сәнге берілу ме, әдет пе, әлде ауру ма? Сол туралы болмақ. Темекі шегу біздің тұрмысымызға ғана кіріп қойған жоқ, мәдениетімізге де кірді. Бір кезде ой-ӛрісі дамыған, мәдениетті адамға шылым шегу жараспаған. Ал кісі ӛліміне апаратын жаман әдет қайдан келген? Ол туралы бізге сыныбымыздың тарихшысы айтып береді. |