Образования



бет178/248
Дата30.09.2022
өлшемі2,01 Mb.
#40969
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   248
Байланысты:
ХАБАРШЫ (1) (1)

с≈х сәйкестігіқазақ тілінде саңқ → саңқылдау, саңқ қағу, саңқ ету` моңғол тілінде хангинах, радио хангинаж байна` радио саңқылдап тұр`;
с≈ж сәйкестігіқазақ тілінде сыңғыр → сыңғырлау, сыңғыр қағу, сыңғыр ету` моңғол тілінде жингэр, чингэр, хонх шиг жингэр – жингэр хийв` қоңыраудай сыңғырлады`;
ш≈ч сәйкестігіқазақ тілінде шаңқ → шаңқылдау, шаңқ ету` моңғол тілінде чанга дуугарах, чанга дуу` шаңқылдаған дауыс; қазақ тілінде шар → шарылдау, шар ету`моңғол тілінде чарлах, чарласан дуу` шырылдаған дауыс`;
ш≈ц сәйкестігіқазақ тіліндеалшаң → алшаңдау, алшаң қағу` моңғол тілінде алцан, алцгар → алцайх, алцгар болох`, хөл нь алцайсан`аяғы алшайған`;
ш≈ж сәйкестігі қазақ тілінде шың → шыңылдау, шың ету` моңғол тілінде хангир – жингэр хийх, хангир – жингэр хийсэн төмөр` шыңылдаған темір; қазақ тілінде шіңк → шіңкілдеу, шіңк ету` моңғол тілінде жингэнэх, нарийн жингэнэсэн дуу` шіңкілдеген дауыс`; қазақ тілінде шыр → шырылдау, шыр ету` моңғол тілінде жир – жир дуу сонсдох,жиргэсэн бор шувуу` шырылдаған торғай`; қазақ тілінде шіңк → шіңкілдеу, шіңк ету`моңғол тілінде жингэнэх, нарийн жингэнэсэн дуу` шіңкілдеген дауыс
р≈г сәйкестігі қазақ тілінде шұр → шұрылдау, шұр ету` моңғол тілінде шуугих, хамар нь шуугиж сууна` мұрны шұрылдап отыр;
Қорытынды. Жалпы айтқанда, ешқандай өзгеріссіз қолданылатын түбір бейнелеуіштерді де кездестіруге болады:
Қазақ тілінде торс → торсылдау, торс ету` моңғол тілінде торс –– торс дуугарах`, тэс – тэс дуугарах`.
Қазақ тілінде сырт → сыртылдау, сырт ету`моңғол тілінде срт – срт, хурууны үенүүд нь срт – срт дуугарав`саусақ буындары сырт – сырт етті;
Қазақ тілінде тарс → тарсылдау, тарс ету` моңғол тілінде тас→ тас хийх, тан хийх, буу тас хийв` мылтық даусы тарс етті, тас хаах` тарс еткізіп жабу`;
Түркі және монғол тілдеріндегі ортақ элементтерді фонологиялық, морфологиялық, семантикалық жағынан қарастыруда, жоғарыда салыстырыла зерттелген мысалдар көптеп септігін тигізері сөзсіз.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   248




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет