Оқытудағы инновациялық технология – білім берудің жаңа сапасымен қамтамасыз етудің кепілі

1. 
   «Компьютер әлемі» республикалық журналы.1.12.2001жыл. 2,78 бб
   
2. 
   «Информатика негіздері» ғылыми-әдістемелік
   
3. 
   Республикалық журналы. №4. 2006ж. 3-4 беттер
   
4. 
   №2 2008ж. 3-4 беттер
   

Қазіргі жағдайда мемлекеттік саясатта білім берудің мазмұны мен құрылымын жаңарту, педагогтың кәсіби деңгейін арттыруға ерекше көңіл бөлінуде. Қазіргі білім беру жүйесі қоғамдық тәжірибенің күрделі түрі болып табылады, оның берілген тарихи кезеңдегі орны жоғары. Тәуелсіз мемлекеттің білімі мен ғылымының дамуы үшін дүниежүзілік білім кеңістігіне ену – бүгінгі күннің басты міндеті. Қазақстанға әлемдік қауымдастықтың толыққанды мүшесі болу үшін білім жүйесінің жаңа үлгісін жасалуда.

Қазақстандық білім беру жүйесін жаңартудың негізгі міндеті мен шарты ретінде қазіргі өмір сұранысына сай педагогтардың кәсіби деңгейін арттыру болып табылады.

Ғылыми білімнің ұрдайы өсуі мен әлеуметтік-экономикалық өзгерістер жалпы қоғамның мәдени-білімділік деңгейін жетілдіру факторы ретінде білім беруді дамыту ерекше маңызды ие. Бұл білім беру саласы мамандарынан жоғары кәсіби деңгей мен кәсіби қызметінің тиімділігін арттыруды талап етеді.

Білім берудегі жаңашылдықтарды қолдану бағытында жинақталынған эмпирикалық материал мен педагогикалық жаңаруларды игеру, қолдану және тарату мәселелерімен айналысатын зерттеудің жаңа саласы педагогикалық инноватика тәжірибеге енгізілді.

Инновациялық білім беру жағдайында дәстүрлі оқыту жүйесіндегідей білім, білік, дағдыны дамытуға, оқытудың когнитивтік компонентіне ерекше мән беріледі. Жаңа білім беру моделінің ерекшелігі - оқыту тәсілдері мен технологиялары толықтырылып, әлеуметтік-мәдени мазмұн кеңейтіледі.

Қосымша білім беру жүйесіндегі инновациялық педагогикалық қызмет – әлеуметтік-педагогикалық феномен ретінде мектептің педагогикалық ұжымы мен жекеленген оқытушының шығармашылық әлеуетін көрсетеді.

Инновациялық оқыту нәтижесінде білім алушылардың оқу үрдісіне деген ішкі себептің оң қатынасы анағұрлым жақсаратын, тұлғалық бағытталған, кіріктірілген, пәнаралық, ақпараттық, қашықтықтан оқыту, дамытушылық, модульдік, дамытушылық және т.б. технологиялар жетекші орын алатын мұғалімнің оқушымен қарым-қатыстағы іс-әрекетті тиімді әдістер арқылы жүзеге асырға жағдай туғызылады.

Педагогтың инновациялық қызметіне оқушылармен практикалық сабақтарда ұйымдастырылатын педагогикалық қарым-қатынас, сабақ барысында, әдістемелік кеңестерде, конференциялар мен педагогикалық оқулар барысында ақпаратты ұсыну жатқызылады. Педагогикалық үрдіске қатысушылармен қарым-қатынас орнату педагогикалық қызметтің маңызды түрі болып саналады. Педагог қызметінің құрылымына сыртқы бағалау мен өзін-өзі бағалаудан тұратын педагогикалық іс-әрекет сапасы кіргізіледі. Өзіндік бағалау әдебиеттерде ұсынылған әдістемелер негізінде жүргізуге болады. Сыртқы бағалау әріптестер, түрлі деңгейдегі басқарушылар, оқушылар мен ата-аналар тарапынан жүргізіледі. Кез келген білім беру мекемесінің жұмысы нәтиже негізінде бағаланады, бұл кез келген педагогикалық ұжымның маңызды мақсаты - білім сапасы деген сөз.

Жүйелілік тәсіл тұрғысынан инновациялар – білім беру эволюциясы мен оның жағымды дамуы арқылы нәтижелі болып табылатын бастамалардан тұратын өзекті және жүйелі ұйымдастырылатын жаңарулар.

Жаңалықтардың көлеміне сай нақты және жүйелі инновация, инновациялық үрдістің ұзақтығына сәйкес қысқа, орта және ұзақ мерзімді инновация болып бөлінеді.

Дәстүрлі оқыту жүйесінде оқыту мазмұнына мақсатты бағдарлану: мақсат – бағдарлама негіздерін меңгеру; мазмұн – білім мен білік түрінде ұсынылатын болса, қазіргі инновациялық қосымша білім беру мекмелерінің мақсаты – шәкіртіміздің тұлғалық әлеуетін жетілдіру, бейтаныс әлеуеттік жағдаятта қажетті қабілеттерді дамыту, мақсатқа жетуді қамтемелейтін білім, білік-мазмұн болып табылады.

Инновациялық оқыту режимінде жұмыс жүргізетін білім ордасы дегеніміз – инновациялық қызмет, оның ішінде іргелі педагогикалық зерттеулер нәтижесін оңтайлы түрде жүзеге асыратын білім беру кешені.

Балалар музыка мектептерінде инновациялық оқыту ерекшеліктері:

• 
  жеке тұлғаға бағдарланған технологияларды оңтайлы қолдану арқылы инновациялық білім берудің дамуы;
  
• 
  Қосымша білім беру және инновациялық қызметті кіріктіру қабілеттілігі;
  
• 
  жаңа мақсаттарға сәйкес ұйымдастыру құрылымын және басқару мен өзін-өзі басқару әдістерін жасақтау.
  

1) жалпылама мақсаттардың белгіленуі нақты нәтижемен сәйкестіндірілмеуі;

2) мақсаттың мазмұнмен, тақырыппен немесе оқытушы іс-әрекетінің дидактикалық міндеттерімен алмастырылуы.

Оқушының өз ойы, өзінің творчестволық инициативасы, сол шығармаға деген өзіндік көзқарасы болмаса, ол нағыз орындаушы-музыкант бола алмайды. Оқытушы мұны әр уақытта ескеруі тиіс. Осы тұрғыдан ол оқушысымен күнбе-күн жұмыс істеуі керек. Оқушыға қайсы шығарманы болса да өз сана-сезімімен, өзінің музыкалық творчестволық түсінігімен орындата білу, оған тәрбиелеу, дағдыландыру, педагогтың негізгі принциптерінің бірі болып саналады.

Осыған сәйкес, домбырашы ретінде айтарым - сабақ кезінде орындалатын музыканың характері, стилі, формасы, ырғақтық ерекшеліктері жайлы оқушыдан сұрау, оның творчестволық инициативасын дамытады, ойын оятып, қиялын қанаттандырады. Ал, жаңа үйренетін шығарманың жартысын алғашқыда оқушыға өз бетімен талдап, үйренуді тапсырудың маңызы өте зор. Бұл - оқушыға көрсетілген зор сенім. Мұндай кезде, оқушы шығарманы қалай талдап, қандай дәрежеде орындай алатынын көрсетеді.

Бұл жерде ескеретін бір жағдай, оқушыдан "дәл мендей ойна" немесе "анау құсап ойна" деп талап ету оның творчестволық инициативасын тежеу, орындаушылық ерекшелігіне нұсқан келтіру деген сөз. Бірақ оқушының шығарма стилінен шығып кетіп, композитор ойын бұрмалап орындауына оқытушы сақ болуы керек.

Инновациялық тұрғыда домбырашы-педагог оқушының творчестволық инициативасын көтеріп, дербес үйреніп өсуі үшін, қандай музыкалық шығармалар орындағысы келетінін оның өзіне тапсырады. Егер оқушының таңдап алған шығармалары программаға сай келсе, музыкалық мазмұны көркемдік тұрғысынан қанағаттандыратындай болса, онда ол шығармаларды жұмыс жоспарына енгізуге болады.

Оқушының жалпы орындаушылық мүмкіндігіне өсіруде оның есту, есіне сақтау және музыкалық ырғақтан ауытқылау қабілетін барынша жетілдіру жағына аса назар аударудың маңызы зор. Өйткені, домбырашының орындаушылық дарындылығы дегеніміз осы үш мәселеге байланысты. Демек, бұған ерекше мән беруіміз керек

Қосымша білім беру жүйесінде оқытушы өзінің шәкірттерін, әсіресе олардың психологиялық ерекшеліктерін жақсы білуге тиіс. Қысқасын айтқанда, оқытушы оқушының жан-жақты білім, тәрбие алуы үшін оның заманымызға лайық музыкант азамат болып шығуы үшін еңбектенуі керек.

Ендеше шәкірт тәрбиелеп жүрген әр ұстаз тәуелсіздігіміз бен ұлттық ерекшеліктерімізді айғақтай алатын, биік мәртебелі қазақ мектебін жасауға және оны дамытуға өз үлесін қосуы қажет.