Әдебиеттер
Ахмедиева А.Т «Шет тілі сабағында оқушыларды шығармашылыққа тәрбиелеу» Ағылшын тілі мектепте 1.2011ж. 32 бет.
Ахметқалиева Г. «Шығармашылық жұмыстар» Қазақстан мектебі 7.2011ж 24 бет.
Әділханова М. «Шығармашылық дербестікті қалыптастыруда жазба жұмыстарының маңызы» Қазақстан мектебі 8.2001ж. 38 бет.
ПӘНАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫС ЖӘНЕ ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ДҮНИЕТАНЫМЫ
Тұрғалиев А.З. (Ақтөбе)
Қазіргі кездегі білім беру ғылымның, мәдениеттің, ғылыми- техникалық прогрестің даму деңгейіне сай болуы қажет. Білім мазмұны ғылымдардың өзара байланысы, өндіріс пен қоғамдық дамудың жаңару барысына тікелей ықпал жасайды. Пәнаралық байланыс – түрлі оқу пәндерінің арасындағы өзара байланысын айқындау шарты және білім беру мен оқыту талаптарының бірі. Әлемнің бірлігін бейнелейтін ғылыми білімдер мен сенімдер жүйесін қалыптастыру міндеттерінің шартынан пәнаралық байланыс қажеттігі туындайды. Оқу пәндерінде қарастырылатын табиғат, қоғам, адамдардың өзара әрекеті жөніндегі негіздер оларды білім беру мазмұнының біртұтас жүйесінде біріктіреді. Осы арада пәнаралық байланыстың дүниеге көзқарас қызметі өте маңызды және шешуші рөл атқарады.Дүниеге көзқарас дегеніміз – адамдардың, жеке адамдардың «іс- әрекетіне терең әсер ететін әлем және оның даму заңдылықтары жөнінде, табиғат және қоғам құбылыстары мен барыстары жөнінде біртұтас тиянақты көзқарастар жүйесі.Дүниенің өзі микро, макро, мега жүйелерді құрайтын бір - бірімен көп салалы байланыста болатын обьектілер мен құбылыстардың жиынтығы болса, дүниетанымның негізіне дүние туралы белгілі бір білімдердің жиынтығы кіреді. Дүниетаным әртүрлі білімдерді игеру барысында, сонымен бірге күнделікті көзқарастарды санада түю нәтижесінде қалыптасады. Оқушыларға білім және тәрбие берудің, дүниетанымын қалыптастырудың аса маңызды құрылымының бірі – пәнаралық байланыс болғандықтан, пәнаралық байланыстың негізгі міндеттерін білген жөн:
1. Оқушылардың оқыту процесіндегі пәнаралық байланысты түсінуін, саналы қабылдауын, танымдық белсенділігін қалыптастыру жұмыстарын ұйымдастыру;
2. Оқу пәндерінің оқушыларға білім мен тәрбие беру, пәнаралық байланыс орнату мүмкіндіктерін айқындау мақсатында білім беретін орта мектептің оқу жоспары мен бағдарламаларына талдау жасау. Барлық мұғалімдер пәнаралық байланысты практикалық қызметінде әрдайым пайдалану;
3. Мектептен тыс және сыныптан тыс жұмыстардың пәнаралық байланыста жүргізілуі. Бұл міндетті шешу озық тәжірибелерді жинақтауды, жұмыстың неғұрлым тиімді түрлерін практикада пайдалануды қажет етуі;
4. Мұғалімдердің оқушыларға пәнаралық байланыс негізінде білім мен тәрбие беру дайындығын және қандай жағдайда екендігін білуі.
Атақты қазақ педагогы әр біртуар ақыны М.Жұмабаевбала дүниетанымын қалыптастырудағы білім мен тәрбиенің орнын және маңызын сипаттап берді. Оның: Бала тұрмыспен көзбе-көз таныссын, оның есінде, жанында көп білім болсын, жан-жануардың тұрмысын бақыласын, жарытылыстың тұрмысымен таныс болсын. Міне, сонда баланың қиялы өткір hәм болмақ, - деп жазған тұжырымы да осыған дәлел. Мектеп жасындағы оқушылардың дүниетанымын қалыптастыруда және оларды оқыту барысындағы білімділік, тәрбиелік, дамытушылық міндеттерді шешуде пәнаралық байланыстың маңыздылығы мынадан көрінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |