1. Қателіктер түрлері. Қателіктер көздері.
2. Синфазды бөгеттер – пайда болу себептері және оларды жою тәсілдері.
3. Күшейту коэффициентінің тұрақсыздығы және ОК(операционды күшейткіш)-те нөлді қалқуы
4. Термоэлектрлік потенциалдар – пайда болу себептері және жүйелік қателікке әсер ету себептері
Жүйелікті қателіктер –бұл жүйенің кернеуді өлшейтін қуаты. Идеалды өлшеу мен жүйе өлшеуі арасындағы айырмашылық ионды шкаладан процентпен есептеледі
Жүйе қателігін түйіндердің жеке қателіктерін қосып есептеуге болмайды, өйткені олардың шамаларының полярлығы қарама қарсы болуы мүмкін.
Синфазды (бойлық) бөгет.Суретте синфазды бөгеттің пайда болу сұлбасы көрсетілген.
Егер А1 және А2нүктелерінің потенциалдары өзара тең болса, онда V1 = 0. Бірақ көбінесе бұл потенциалдар тең емес және V1вольтметрі қателікті V2 вольтметрінің өлшеуімен көрсетеді.
Егер А1 және А2нүктелерін 100 мА ток кездегі, 10-2 Ом кедергісі шинамен қоссақ, потенциалдар айырымы 1 мВ шамасында болады, аспап шкаласындағы көрсеткіш – 10мВ кезінде қателік 10% шамасында болады.
Төменгі деңгейді өлшеу үшін келесі сұлба қолданылады, осындағы вольтметр кернеуді жерлеу потенциалынсыз өлшейді.
Бойлық шуылдың кернеуі – бұл жерге қатысты өлшеу кезіндегі дифференциалды аспаптың қысқыштары үшін жалпы кернеу.
1 және 2 қысқышы арасындағы кернеу бойлық немесе айырымды.
Тұрақты және айнымалы кернеудің бойлық бөгетін айырады.
Ұсынылатын әдебиеттер
1 Управляющие вычислительные машины в АСУ технологическими процессами. / Под ред. Т. Харисона. - М.: Мир, 1975, т1.- 530с.
2 Автоматизация измерений и контроля электрических и неэлектрических величин: Учеб. пособие для вузов. Н.Д. Дубовой и др.; под ред. А.А.Сазонова.- М.: Издательство стандартов, 1987
3 Николайчук О.И. Система малой автоматизации.- М.: СОЛОН-Пресс, 2003. 256с
4 Захарченко Н.В., Нудельман П.Я. и др. Основы передачи дискретных сообщений: Учебное пособие для ВУЗов связи. –М.: Радио и связь, 1990. – 239 .
СДЖ арналған бақылау тапсырмалары
1. Сұраққа жауап беру «Синфазды бөгет деген не»
2. Сұраққа жауап беру «Синфазды шуылдардың қандай түрлері бар»
3. Сұраққа жауап беру «Нөлдің қалқып тұруы деген не»
4. Сұраққа жауап беру «Тіреу кернеуінің қателігі деген не»
5. Сұраққа жауап беру «Термоэлектрлік потенциал деген не»
6. Сұраққа жауап беру «Термоэлектрлік потенциалды азайтудың тәсілдері»