Тақырып 11 Ақпаратты аналогтық шығарудың ішкі жүйесі (АШЖ). Орындалатын функциялар, шығу сигналдары және элементтері, атқарушы механизмдер
Дәріс жоспары
1. Аналогты ақпаратты шығару жүйеасты туралы жалпы мағлұмат (АШЖ)
2. Шығу релесі, транзисторлар, тиристорлар, симисторлар
3. Орындаушы құрылғылар мен механизмдер
4. Реттеушілер және жіберу аппаратурасы
Шығу жүйеастысы басқармалы ЭВМ мен технологиялық үрдісті басқаратын аппарутурамен байланыстырады.
Жүйеастының негізгі функциялары
- аналогты және жүйелік құрылғылармен басқару
- ЭВМ мен оператор арасындағы байланысты құру.
Бұл функциялар санды аналогты түрлендіргіштерді қолдану арқылы қамтамасыз етіледі (САТ). Жүйеасты шығыстарының шығулары келесідей бола алады
- кернеу бойынша шығу
- токты шығу
Кернеу бойынша шығыстардың техникалық сипаттамалары:
- ±10В немесе ± 100В
- рұқсат етілген мүмкіндігі 10÷13бит
- қондыру уақыты 1÷30МС ±
- дәлдік шектері ± 0,01 ÷ ±0,1%
- шығу тогы -± 10мА до ±1А.
Токты шығудың параметрлері
- 1 ÷5МА; 4÷20мА, 0÷20мА, 10÷50мА ( АҚШ-да )
- уақыттың тұрақтысы 1÷10мс
- дәлдігі ±0,2 - ±0,5%
- рұқсат етілген мүмкіндігі 10 бит-ке дейін.
АШЖ өзінің функцияларын орындау үшін ақпаратты ұзақ уақыт бойы сақтауы керек. Ол үшін есте сақтау құрылғысы қолданылады. Ол аналогты немесе санды болуы мүмкін.
Санда жады – бұл әр каналға бөлек САТ. Сонымен қоса ақпарат САТ-тың кілттерін басқаратын шығу регистрінде сақталып қалады. Құндылығы – ақпаратты қоректену көзін ажыратпағанша ұзақ уақыт бойы ақпаратты сақтай алу мүмкіндігі.
Аналогты жады келесідей сипаттамаларға ие
- дәлдігі - ±0,5%
- тұрақтылығы - 1%/в час
- рұқсат етілген мүмкіндігі - ±0,1%/( 10 бит).
Бұл параметрлерге келесі элементтер сәйкес
- потенциометрі бар қозғалтқыш;
- көпжарықты магнитті өзек;
- жазықты транзисторы бар конденсатор.
Сенімділікті арттыру үшін уставканың сақталуын қамтамасыз ету керек, ЭВМ-ің немесе жүйенің басқа блоктарының істен шығар алдында
Резервуациялаудың негізгі әдістері
- аналогты жадының (уставканың соңғы мәнін сақтау үшін) қол басқаруы;
- аналогты регулятордың резервуациялауы;
- санды резервуациялау;
- ЭВМ-ің санды жұмысын қайталау.
Жүйенің міндетті функциялары:
1) ЭВМ-ің жұмыс істемей қалу жағдайлары;
2) ЭВМ-ің жұмыс істемей қалған уақытта өшірілуі немесе резервті режимге ауыстыру.
Жұмыс істемей қалу жағдайында басқарудың негізгі мүмкіндіктері:
1 – үрдістің айнымалыларының соңғы мәніне шегінген жағдайда;
2 – соңғы уставкаға шегінген кезде;
3 – үрдіс айнымалысының соңғы мәніне шегінген кезде, одан кейін алдын ала қауіпсіз деңгейге көшкенде
4 – берілген қондыруға шегінген кезде
Ұсынылатын әдебиеттер
1 Управляющие вычислительные машины в АСУ технологическими процессами. / Под ред. Т. Харисона. - М.: Мир, 1975, т1.- 530с.
2 Автоматизация измерений и контроля электрических и неэлектрических величин: Учеб. пособие для вузов. Н.Д. Дубовой и др.; под ред. А.А.Сазонова.- М.: Издательство стандартов, 1987
3 Николайчук О.И. Система малой автоматизации.- М.: СОЛОН-Пресс, 2003. 256с
4 Захарченко Н.В., Нудельман П.Я. и др. Основы передачи дискретных сообщений: Учебное пособие для ВУЗов связи. –М.: Радио и связь, 1990. – 239 .
СДЖ арналған бақылау тапсырмалары
1. Сұраққа жауап беру «АШЖ деген не»
2. Сұраққа жауап беру «АШЖ қандай шығу сигналдарға ие»
3. Сұраққа жауап беру «АШЖ қандай негізгі элементтерге ие»
4. Сұраққа жауап беру «Орындау механизмдері деген не»
Достарыңызбен бөлісу: |