Олимпиадалық есептерді және оларды шешу жолдары
Шешуі: сан – х Т/қ: (х-9) + 11 =100 х – 9 = 99 х = 108 Жауабы
жүктеу/скачать 54,56 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Шешуі
- Жауабы
- Шешуі: Белгілеу енгіземіз: қарындасы – х ағасы – х + 5 4 жылдан соң қарындасы – х + 4 ағасы – х + 5 + 4 Т/қ
- Жауабы: 1990 Есеп: Мерген.
| Шешуі: сан – х
Т/қ: (х-9) + 11 =100 х – 9 = 99 х = 108 Жауабы: 108. Есеп: Қанаттан «сыныпта неше қыз бала бар?» - деп сұрағанда, ол «қыз балалардың санынан ең кіші екі таңбалы санды азайтып, нәтижеге 80 – ді қосса, 88 шығады» деп жауап берді. Сыныпта неше қыз бар? Шешуі: қыздар саны – х Т/қ: (х - 11) + 80= 88 х – 11 = 8 х = 19 Жауабы: 19 қыз. Теңдеуді шешу. Ағайынды екі адамның жастарының қосындысы 30 – ға тең. Олардың әрқайсысының жастарын табу керек, егер біреуінің жастарының екіншісінің жасының - не тең болса. Белгілеу енгіземіз: І сан - х ІІ сан - х Т/қ: х + х = 30 Жауабы: 2х + 3х = 180 І сан - * 36 = 18 5х = 180 ІІ сан - * 36 = 12 х = 36 Жауабы: 12 жас, 18 жас Есеп: Қазір ағасы қарындасынан 5 жас үлкен. 4 жылдан соң, олардың жастарының қосындысы 19 жас болады. Қазір қарындасы неше жаста, ағасы неше жаста? Шешуі: Белгілеу енгіземіз: қарындасы – х ағасы – х + 5 4 жылдан соң қарындасы – х + 4 ағасы – х + 5 + 4 Т/қ: (х + 4) + (х + 5 + 4) = 19 х + 4 + х + 9 = 19 2х = 19 – 13 2х = 6 х = 3 Жауабы: Қарындасы – 3 жаста, ағасы – 8 жаста Есеп: Жолаушы барлық жолдың жартысын өтіп ұйықтауға жатты және сол жолдың жартысын өткенге дейін ұйықтады. Жолаушы қай жолдың бөлігін ояу өткізді? Шешуі: Жолаушы жолдың бірінші жартысында ұйықтаған жоқ. х деп ол ұйықтаған жолды белгілейік және оған жол өтуі керек. теңдеуін
шығарып, , табамыз. Ендеше, жолаушы жолдың
бөлігін ұйықтап өтті, ал жолдың бөлігінде ояу болды. Жауабы: Жолаушы жолдың бөлігін ояу өткізді. Есеп: Елдостың тауықтары мен қозылары бар. Қозылар тауықтардан 3 есе кем. Қозылар мен тауықтардың барлығында 40 аяқ бар. Елдостың неше қозысы, неше тауығы бар? Белгілеу енгіземіз: Тауық – 3х Қозы – х Т/қ: 2 х + 4х = 40 10х =40 х = 4 Жауабы: Қозы – 4, тауық – 12 Есеп: Теңдеуді шешу: 2= 0,3 0,2 – 0,02 =0,3 2 0,2 – 0,02 =0,15 0,02 =0,2 – 0,15 0,02 =0,05 0,002+ 0,0002х =0,02 0,05 0,002 + 0,0002х = 0,4 0,0002х = 0,4 – 0,002 0,0002х = 0,398 х =0,398 0,0002 х = 1990 Жауабы: 1990 Есеп: Мерген. Мерген нысанаға 10 рет атып, 90 ұпай жинады. Оның төртеуін ондыққа, сегіздікке және жетілікке тигізді. Ол тоғыздыққа нешеуін, сегіздікке нешеуін, жетілікке нешеуін тигізді? Аң таппаған, Атынан көреді. Ата алмаған Мылтығынан көреді. Шешуі: 7* 1 + 8 * 2 + 9 * 3 + 10 * 4 =90 болғандықтан, жетілікке біреуін, сегіздікке екеуін, тоғыздыққа үшеуін, ондыққа төртеуін тигізгені Тоғыз тарау иірімдерінің бүге-шігесін меңгеріп, зерде тезіне салып, керегенің көгіндей атқаратын қызметін түсіну, көген түймесін табу-есепті шешудің алтын балдағы. Оны көп, із кессең табасың. Міне ,бұл қазақ халқының ауыз екі тараған есебінің артықшылығы. Қазақ халқының математикалық білімінің тамыры терең. Ол қазіргі тілмен алғанда санаудың әртүрлі жүйесін, мәселен үштік, ондық, тоғыздық пайдаланған. Тоғыздық жүйе ешбір жалықта кездеспейді. Қазақтың мұра есебі – Симплекс әдісіне келсе, мүшел есебі, зекет есебі, бітір есебі, тоғыз құмалақ есебі - өз алдына бір төбе. Қазақтың қара есебі өмір қажеттілігінен туындаған. Қазақ халқының тәрбиесінің математикалық астары да түрліше. Олар: 1. Жұмбақ есеп 2. Өлең есеп 3. Ертегі есеп Ғасырлар бойы даналығымен, өміршеңдігімен дәлелденген халықтық есептер үлгілері- тәрбиенің қайнар көзі болып табылады. Қанша уақыт өтсе де маңызын жоймаған халықтың ұлттық мұрасын тәлім-тәрбиенің түп қазығына айналдыру – біздің де асыл борышымыз. Сондықтан халқымыздың ауыз әдебиетінде, ертегілерде, шешендік тапқыр сөздерінде, салт-дәстүрінде оқушылардың ақыл-ой зердесін тәрбиелеуде ұлттық мазмұнды есептер шығарудың маңызы зор. Есеп: Қыңырдың жасы. Есепке құмар бір кісі қыңырдан: - Жасың нешеде? – деп сұрапты. Сонда ол: - Менің 3 жылдан кейінгі жасымда үш еселеңіз, содан соң 3 жыл бұрынғы жасымды үш еселеңіз. Алғашқы көбейтіндіден соңғы нәтижені шегеріңіз. Сонда менің жасымды табасыз. Ол кісі нешеде? Жетесінде жоқ, Жете сыйламайды. Шешуі: Қыңырдың қазіргі жасын -х десек, есеп шарты бойынша: 3(х+3) – 3(х-3) = 3х+9 – 3х + 9 =18 Тексеруі: 18+3=21; 18 – 3=15; 21 х 3 – 3 х 15 = 63 – 45 =18. жүктеу/скачать 54,56 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|