Оптика сессия жауаптары! 1-деңгей


Ішкі және сыртқы фотоэффект. Эйнштейн формуласы



бет23/36
Дата22.12.2023
өлшемі183,09 Kb.
#143017
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   36
80. Ішкі және сыртқы фотоэффект. Эйнштейн формуласы.
Ішкі фотоэффект -жутылган электромагнит саулеленуінін асерінен конденсирленген ортадагы электрондардын энергетикалык спектрлерінін озгерісі.
Вентильдік фотоэффектіде 
сырткы фотоэффект сиякты жарыктын асерінен заттын бетінен фотоэлектрондар болінеді, бірак олар сыртка ушып шыкпай, тек тежеуіш кабат деп аталатын оте жука кабаттан бір беткей гана отеді де, сол кабаттын устіне орнатылган металл пластинаны зарядтайды, сойтіп фотоэлектрондар тежеуіш кабаттан кері карай оте алмайды. Ал жарык тускенде жартылай откізгіш пен металл пластина аралыгында электр орісі болмайды. Мундай фотоэффектінін негізгі бір касиеті кун саулесі энергиясын тікелей электр энергиясына турлендіруге мумкіндік береді.
1905 жылы А.Эйнштейн сырткы фотоэффект кубылысын жарыктын кванттык теориясы тургысынан тусіндіріп берді. Сыртка карай болініп шыккан электроннын максимал кинетикалык энергиясынын (Е max) шамасы электронга берілген фотоннын энергиясы (hv) мен шыгу жумысынын (φ) айырымына тен (Еmax=hv–φ) екендігі тажірибе жузінде далелденді. Сырткы фотоэффектінін бул екінші заны, ягни Эйнштейн заны былайша тужырымдалады:
фотоэлектрондардын максимал энергиясы тускен жарык жиілігіне сызыкты тауелді болып оседі жане онын каркындылыгына байланысты болмайды.

81.Жарықтың кванттық қасиеттері. Біз жарыктын кванттык касиеттері фотоэлектрлік эффект деп аталатын кубылыс корсетілген негізінен болып табылатын, осы баптын барысында табылган. Арбір фотон өзінін заряды жане массасы бар, жане электрон тап оган тускен кезде пайда болады. Кванттык жане электронды бірі болды, жане олардын аралас энергия катан фотоэффект жузеге асыру ушін кажетті, сойлейтін, ол кинетикалык энергиясына айналады. Осылайша ондірілетін тербелісі бірак тек белгілі бір шамада ушін, фотон энергиясын арттыруы мүмкін.



82.Фотоэффект құбылысын пайдалану.
Фотоэффект кубылысы гылым жане техниканын ар турлі салаларында кенінен колданылады. Фотоэффект негізінде жасалган куралдар фотоэлементтер деп аталады. Олардын ен карапайымы — вакуумдік фотоэлемент ішінен ауасы сорып алынган шыны баллон турінде жасалады. Баллоннын ішкі бетінін біраз болігіне жука металл кабаты жалатылган, ол фотокатод ролін аткарады. Анод ретінде баллоннын ортасына орналастырылган металл сакина немесе сирек тор пайдаланылады. Фотоэлемент аккумуляторлык батареялар тізбегіне косылады, онын ЭКК-і фототок каныгу тогына тен болатындай етіп алынады. Вакуумдік фотоэлементтер инерциясыз, олардагы фототок саулелену интенсивтігіне пропорционал. Осы касиеттер вакуумдік фотоэлементтерді фотометриялык куралдар ретінде колдануга мумкіндік береді. Мысалы, люксометрлер—жарыктануды олшейтін, фотоэлектрлік экспонометрлер — фото мен кино тусіруде экспозиция уакытын олшейтін куралдар.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   36




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет