Орындаған: Алипказина Е, МӨЖ

Орындаған: 
Алипказина Е,
МӨЖ
Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
География және табиғатты пайдалану факультеті
Геоинформатика және картография кафедрасы
Әдебиет саласындағы ғылыми философиялық
мәселелер

Әдебиет және философия
Ежелден әдебиет ғылымы философиямен тығыз байланыста дамып
келген. Әдеби шығармалар ақиқат пен тіл философиясына қатысты
мәселелерді көтереді. Бірқатар ақындар философиялық тақырыпта
өлеңдер жазды. Ал кейбір мықты философтар өз философияларын
өлеңмен өрнектеді. Гесиодтың космогониясы мен Лукрецийдің Де
Рерум
Натурасы
маңызды
философиялық
өлеңдер
болып
табылады. Гомер өзінің «Одиссеясында» кейбір философиялық
ілімдерді де ұсынды.

Философия мен әдебиеттің ұқсастықтары
Адам тәжірибесін зерттеу
Философия да, әдебиет те адам тәжірибесін, өмірін қарастырады. Олар өмірдің мәні, адамгершілік, әділеттілік,
махаббат және адам өмірінің басқа да негізгі аспектілері туралы сұрақтарға жауап іздейді. Философия мен әдебиет
бізге өз ойларымызды, сезімдеріміз бен әрекеттерімізді, сондай-ақ басқа адамдармен және жалпы әлеммен қарым-
қатынасымызды түсінуге көмектеседі.
Сыни ойлауды дамыту
Философия мен әдебиет екеуі де сыни ойлаудың дамуына ықпал етеді. Олар бізді күрделі сұрақтар туралы 
ойлануға, оларды талдауға және өз пікірлерімізді қалыптастыруға көмектеседі. 
Эмпатия яғни жанашырлық сезімі
Философия мен әдебиет екеуі де эмпатияның дамуына ықпал етеді. Олар бізге басқалардың эмоцияларын сезінуге 
және басқалардың мотивтері мен әрекеттерін түсінуге мүмкіндік береді. 

Әдебиет
Философия
Философия мен әдебиет арасындағы шекараны анықтаудағы
мәселелер
Философия мен әдебиет саласы бір бірімен тығыз байланыста болғандықтан екеуінің 
арасындағы шекараны анықтау қиын. Философия қай жерден аяқталып, әдебиет қайдан 
бастау алады деген сұрақтар да туындап жатады.
Алайда, философия мен әдебиетте қолданылатын тәсілдер мен әдістерде айырмашылықтар бар.
Философия, әдетте, нақты анықтамалар мен дәлелдерді тұжырымдау үшін логикалық және аналитикалық
тәсілді қолданады. Екінші жағынан, әдебиет идеялар мен эмоцияларды жеткізу үшін тіл мен бейнені
қолдана отырып, эмоционалды және көркемдік тәсілді жиі қолданады.
Сондай-ақ, философия мен әдебиеттің әртүрлі формалары мен жанрлары бар. Философия әдетте эссе,
трактат немесе ғылыми мақала түрінде ұсынылады, онда автор өз идеялары мен дәлелдерін ұсынады.
Әдебиет, керісінше, романдар, әңгімелер, өлеңдер, пьесалар және т.б. сияқты әр түрлі формада болуы
мүмкін. Әдеби шығармаларды аналитикалық талдауды қажет етпестен ләззат ала оқуға алуға болады.
Бірақ философияда да Басқа философтар өздерінің ілімдерін түсіндіру үшін әңгімелеуді қолданды. XII 
ғасырдың классикалық ислам философы Абубасер (Ибн Туфаил) әл-Ғазалидің «Философтардың
келіспеушілігі» кітабына жауап ретінде ойдан шығарылған араб әңгімесін жазды.