Орындаған: Оспан Жанат Мұхтар Омарханұлы Әуезовтің өмірі мен шығармашылығы

Жалпы оқиға 1930- 60 жылдар аралығындағы Қазақ Ұлттық университетінің кафедрасында ұстаздық қызмет еткен кезеңінен бастау алып кейіпкерлер диалогі арқылы ұстаздың осыған дейінгі тағдыр белестеріне шегіністер арқылы шолу жасайды. Тарқатып айтсақ:

• 
  балалық шағы өткен жерінің табиғаты, атасы Әуездің, немере ағасы Қасымбектің болашақ жазушыға әсер еткені;
  
• 
  хакім Абай және оның ақындық аясы;
  
• 
  оған үлгі болған Алаш арыстары, яғни оның ұлттық дүниетанымын оятқан ұлы ұстаздары туралы ой толғамдар;
  
• 
  1920-1930 жылдар арасында етек алған тарихи, саяси оқиғалар, сол тұстағы жазушының қудалауға түсуі, азап шеккен кезеңдері;
  

1. 
   Ұлы бар, қызы бар- елу шәкірт (менімен елу бір әрине) орындарынан ұшып- ұшып тұрған; аудиторияға Ұстаз кірген екен.
   
2. 
   Ол сөйлеп отыр. Мен енді журналист- шәкірттер арасына тығылып ап жазып отырмын. Тіпті басымды көтере алмаймын, жазам, жаза беремін. Дәлірек айтсам, лектор тіпті бас көтертпейді, төгіп отыр, төгіп отыр...Ғұламалық осы- ау, шамасы! Бұл не деген көл- көсір білім, ілім, ғылым, жаным- ау!... Айттым ғой, бас көтертпейді, төгіліп- құйылып тұр.
   

1. 
   Ол менің оң қанатымда екі- үш адым алда келеді. Кеуделі, иықты, толық кісі; мол денесін ауыр қозғап, сәл теңселе басады. Бетін маған бұрғанда аздап ырғалғандай болады. Үстінде кең пішілген көнетоз сұр костюм, ақ жағада көк жолақ галстук, әнтек қысқалау мойыны қырынан қараған адамға анық байқала бермейді. Жалаңбас; жарқыраған кең маңдайы жалтыр төбесімен жіксіз тұтасып кеткен. Шала түткен түбіттей көк мамық шаш селдірлеу, бірақ екі самайда екі уыс боп бұйралана қопсып, ұйлыға үрпиіп, көбейіп көрінеді.
   

2. 
   Қараймында таңданамын. Осынау бітімі бөлек бірегей, сұлу шекесі торсықтай үлкен, домалақ бас мол денеге мойын омыртқасыз тура қондырылғандай. Содан ба, қалай, ол маған қарағанда мойынмен емес, күллі кеудесімен тұтас бұрылатын секілді.
   

3. 
   ... Көрген жерден көзді арбап, көңілді қоса баурап әкететін ғажайып сурет – тағы да айтайын, Әуезовтің өлшеусіз кең, керіле жарқыраған әжімсіз жазық маңдайы мен жалтыр төбеден тайғанай сусып барып самайға ұйлығып қалған оң шекеде бір уыс, сол шекеде бір уыс шөкім-шөкім бұлт тәрізді көк мамық шашы.
   

Не деген аппақ ақ айдын, сызатсыз тап- таза, қылаусыз да шылаусыз жап- жазық маңдай! Бұл заманда көп кездесе бермейтін мүбәда кездесе қалса да баяғыда ұмыт болған, бүгінде мүлде «модадан шығып» бара жатқан, тек байырғы Көне дүние ойшылдарына ғана тән дана, даңғайыр маңдай!

Ал шаш ше, шаш?

Төбеде шаш жоқ. Шаш шекеден әрі самайға, желкеге қарай ұйытқып, түтеленіп, түбіттеніп тұр. Тегі, көп түсіп сұйылыңқырап, селдіреңкіреп қалған шаш, бірақ осы қалғанының өзі жел қозғағандай қопсып, көбейіп көрінеді.

1. 
   Оқи отырып академик, геолог Қаныш Сәтбаевты жаңа қырынан таныдым. М. Әуезовтің сөзінен үзінді:
   

Маған жалт қарады:

2. 
   З. Қабдоловтың сөзінен үзінді: