Орындаған оқушы: Іңкәрбек Әлия 9«Ә»сынып Жетекшісі: Құсайынова Лаура


Галлея кометасының ядросының өлшемі , алымдардың анықтауы бойынша бірнеше километрге жетеді:ұзындығы-14, 7,5-кеңдігі



бет4/5
Дата17.10.2023
өлшемі137,05 Kb.
#116830
1   2   3   4   5
Галлея кометасының ядросының өлшемі , алымдардың анықтауы бойынша бірнеше километрге жетеді:ұзындығы-14, 7,5-кеңдігі
Галлея кометасының ядросы дұрыс емес пішінді және өз білігінде айналады,оны неміс астрономы Фридрих Бессель (1974-1846) жылы жорамалдаған және комета орбитасының бетіне перпендикуляр. Айналу кезеңі 53 сағатқа тең және бұны астрономдардың анықтауы мен келісімімен зерттелген. 2005 жылы НАСА-ның ғарыштық аппараты «Дип Импакт» Темпеля 1 кометасына зонт тастап, Жерге оның бетіндегі суретін жіберген Кометаның массалық салмағы түкке тұрғасыз–Жер салмағына қарағанда миллиард есе кем . ал құйрығындағы зат тығыздығы нөлге тең. Сондықтан «жер қонақтары» Күн жүйесіндегі планеталарға ешқандай
әсері жоқ. Мысалы 1910 жылы мамыр айында Жер Галлея кометасының құйрығының ішінен өткенде Жер қозғалысына ешқандай әсері болмаған.
Басқа жағынан қарағанда, үлкен кометалардың басқа планеталармен соқтығысы үлкен көлемде атмосфераға және планетаның магнитосферасына залалын келтіреді . Ондай соқтығыстарды жақсы және сапалы зерттеген кез Шумейкеров-Леви 9 кометасының Юпитермен 1994 жылы шілде айында соқтығысынан байқалған.

4.1.Құйрықты жұлдыздар(кометалар) мен Жер


Галлея кометасының 1066 жылы пайда болуы . Байёден ковра үзіндісі қазан 1070 жыл
Кометаның массалық салмағы түкке тұрғасыз–Жер салмағына қарағанда миллиард есе кем . ал құйрығындағы зат тығыздығы нөлге тең. Сондықтан «жер қонақтары» Күн жүйесіндегі планеталарға ешқандай әсері жоқ. Мысалы 1910 жылы мамыр айында Жер Галлея кометасының құйрығының ішінен өткенде Жер қозғалысына ешқандай әсері болмаған.
Басқа жағынан қарағанда, үлкен кометалардың басқа планеталармен соқтығысы үлкен көлемде атмосфераға және планетаның магнитосферасына залалын келтіреді . Ондай соқтығыстарды жақсы және сапалы зерттеген кез Шумейкеров-Леви 9 кометасының Юпитермен 1994 жылы шілде айында соқтығысынан байқалған.

4.2Жерге жақындау


Кометалар көріну үшін не байқалу үшін Жерге жақын келуі қажет. Мысалы, Галлея кометасы Күн жүйесін әр 76 жыл сайын басып өтетіндіктен жарық болып көрінеді,бірақ 1986 жылы өткенде Жерден алыстау болып қалды. Кометаны анықтап қарау мүмкін болды,бірақ оны елеулі көрініп тұр деп атауға қиын болды. Осы үш шартты қанағаттандырған комета өте үлкен әсер туғызары анық.Бірақ, кейде бұл критерилерді бұзып, кометалар Үлкен бола алады. Мысалы, Хейла-Боппа кометасы үлкен ядросы (диаметрі 40 километр) болып Күннен алыста жарқырап өткен. Хякутакэ кометасы «кішкентай»ғана (2 км) Жерге жақын ұшқандықтан жарқырап көрінген. Сонда да олар 1996-1997 жылдың атақты кометалары атанған.
4.3.Үлкен кометаның анықтамасы
Ресми түрде үлкен кометалардың анықтамасы жоқ. Егер комета қажетті түрде астрономиямен қызығатын адамдар байқайтындай жарық болса және астрономиялық қауымдастыққа кеңінен белгілі болса онда ол-Үлкен комета деп аталады. Көпшілік адамдар үшін әдемі қызықтыратын, көз тартымды құбылыс болып саналады.

4.4.«Атақтылық» факторлары


Көптеген кометалар қаруланбаған көзбен қарағанда қажетті мөлшерде жарық болмауынан байқалмайды. Әдетте,олар Күн жүйесінің ішкі жағында жол салып жатады, бірақ оларды астрономдардан басқа ешкім көрмейді. Кейде бұл статистикада да бұзылады, оған себеп үш фактор бар.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет