1921 жылы шыққан «Психологиялық типтер» еңбегінде жарияланған Карл Юнгтің жеке типтері келесідей:
Ойлау-интроверт
Санатқа жататын адамдар рефлекторлы-интровертолардан тыс болатын нәрселерге қарағанда өз ойларына әлдеқайда көп көңіл бөледі. Оларды әр түрлі философиялар мен өмірді көру тәсілдері арасындағы дерексіз ойлар, толғаулар мен теориялық шайқастар ерекше қызықтырады.
Осылайша, Юнг үшін бұл типтілік - танымал мәдениетте біз философияға бейімділікке, идеялар арасындағы қатынастарға алаңдаушылық.
Сентименталды-интроверт
Тұлға типіне жататын адамдар интроверт-сезімолар өте көп сөйлемейтін, бірақ жағымды, жанашыр және аффективті байланыстар жасау үшін ерекше қиындықтарсыз адамдардың шағын шеңберімен. Олар өздерін қалай ұстайтындықтарын көрсетпеуге бейім, басқалармен қатар, өздерін қалай сезінетіндіктерін білдіру кезінде стихия болмауына байланысты.
Интроверт сезімі
Интроверсиямен анықталған қалған жеке тұлғалардағы сияқты, тұлға сезімтал-интроверт болуымен сипатталады субъективті құбылыстарға бағытталған. Алайда бұл жағдайда бұл құбылыстар сезімге немесе дерексіз идеяларға қарағанда сезім арқылы алынған тітіркендіргіштерге қатысты. Карл Юнгтің анықтамасы бойынша бұл тип типі әдетте өнермен немесе қолөнермен айналысатын адамдарды сипаттайды.
Интуитивті-интроверт
Тұлғаның осы түрінде интуитивті-интроверт, адамның қызығушылығын арттыратын нәрсе - қиял болашақ туралы және алда не болатындығы туралы... қазіргі уақытқа назар аудару құны бойынша.Бұл адамдар кейіпкер ретінде тез арада шындықтан алшақтықты көрсетіп, қиялға кеңістік беруді жөн көреді.
Экстраверт-ойлау
Бұл тұлға типі рефлексивті-экстраверт арқылы анықталады индивидтің айналасында не көретінінен бастап бәріне түсініктеме жасауға бейімділік. Демек, бұл ережелер объективті шындықтың қалай құрылымдалатындығы туралы қозғалмайтын қағидалар ретінде түсініледі, ол үшін бұл типтегі адамдар уақыт өте аз өзгеретін заттарды көрудің ерекше сипаттамасына ие болады. Сонымен қатар, Карл Юнгтің айтуынша, олар әлемнің осы көрінісін басқа адамдарға таңуға тырысады.
Сентиментальды-экстраверт
Бұл санат сентиментальды-экстраверт Бұл басқалармен оңай байланыста болатын және компаниядан көп ләззат алатын өте эмпатикалық адамдардан құралады. Юнгтің пікірінше, тұлғаның бұл түрі оның өте жақсы әлеуметтік дағдылармен және рефлексия мен абстрактілі ойлауға бейімділігімен байланысты болуымен анықталады.
Сезім-экстраверт
Тұлғаның осы түрінде сезімтал-экстраверт іздеу қоршаған ортамен және басқалармен тәжірибе жасаудың жаңа сезімдері. Тұлғаның осы түрімен сипатталған адамдар шынайы адамдармен және қоршаған ортамен өзара әрекеттесуден ләззат алуға ұмтылады. Бұл адамдар бұрын-соңды болмаған тәжірибеге өте ашық, олар өздеріне таныс емес нәрсеге қарсы шыққандарға қарама-қарсы бейімділік танытатын етіп сипатталады.
Түйсік-экстраверсия
Карл Юнгтің соңғы типі, жігіт интуитивті-экстраверт, ол сипатталады орта немесе ұзақ мерзімді жобалар мен приключениялардың барлық түрлерін жүзеге асыруға бейімділік, осылайша бір фаза аяқталғаннан кейін, сіз екінші кезеңді дереу бастағыңыз келеді. Саяхат, бизнесті құру, трансформациялау жоспарлары ... қоршаған ортамен өзара әрекеттесуге байланысты болашақ перспективалар бұл адамдардың назарын аударады және олар өз қауымдастықтарының қалған мүшелерін өз істеріне көмектесуге тырысады (қарамастан басқалары өздері сияқты көп пайда көреді немесе жоқ).
Нұсқау. Әр сұраққа жауаптың екі варианты бар, Сізге қөбірек жақындау жауапты таңдау қажет.
1. Сіз нені қалайсыз?
а) кішкене жақын достарыңызды; б) үлкен жолдастар компаниясын.
2. Сіз қандай кітаптарды оқуды қалайсыз?
а) қызықты сюжеті бар; б) кейіпкер күйзелісінің ашылуы бар.
3. Жұмыста сіз нені жібере аласыз?
а) кешігу; б) қателер.
4. Егер сіз жаман қылық жасасаңыз, онда:
а) қатты уайымдайсыз; б) қатты уайым жоқ.
5. Сіз адамдармен қалай тіл табысасыз?
а) тез, жеңіл; б) жаймен, абайлап.
6. Сіз өзіңізді ренжігішпін деп санайсыз ба?
а) ия; б) жоқ.
7. Сіз сықылықтауға, шын көңіліңізбен күлуге әуессіз бе?
а) ия; б) жоқ.
8. Өзіңізді қалай деп санайсыз:
а) үндемес; б) сөзшең.
9. Сіз ашықсыз ба немесе тұйықсыз ба?
а) ашық; б) тұйық.
10. Сіз өз күйзелістеріңізді талдауды жақсы көресіз бе?
а) ия; б) жоқ.
11. Қауымның ортасында сіз қалайсыз:
а) сөйлеуге; б) тыңдауға.
12. Сіз өзіңізге жиірек кейіп уайымдайсыз ба?
а) ия; б) жоқ.
13. Сіз бірдене ұйымдастыруды жақсы көресіз бе?
а) ия; б) жоқ.
14. Сіз сырлас күнделігін жүргізгіңіз келе ма?
а) ия; б) жоқ.
15. Сіз шешімнен орындауға тез өте аласыз ба?
а) ия; б) жоқ.
16. Сіз өзіңіздің көңіл күйіңізді жеңіл ауыстыра аласыз ба?
а) ия; б) жоқ.
17. Сіз, өз көзқарасыңызды тықпалап, басқаларды сендіруді жақсы көресіз бе?
а) ия; б) жоқ.
18. Сіздің қимылдарыңыз:
а) тез; б) баяу.
19. Сіз мүмкін болатын бәлелер туралы қатты қобалжисіз:
а) жиі-жиі; б) анда-санда.
20. Қиын жағдайларда:
а) басқалардан асығып көмек сұрайсыз; б) сұрауды жақсы көрмейсіз.
Қорытындыларды өндеу: Экстраверттердің көрсеткіштері: 16, 2а, 36, 46, 5а, 66, 7а, 86, 9а, 106, 11а, 126, 13а, 146, 15а, 16а, 17а, 18а, 196, 20а.
Жауап саны саналсын және 5-ке көбейтілсін: балдар: 0—35 — интроверсия; 36—65 — амбоверсия; 66—100 — экстраверсия.
Экстраверсия («сыртына шығарылған»): араласуға жеңіл, агрессия деңгейі жоғары, лидер болу үрдісі бар, назар бөлініп ортада жүргенді жақсы көреді, жанасуға тез өтеді, импульсивті, ашық, жанасушылықты, жанасудың ішінде пайдалысы да болуы мүмкін, адамдар туралы ішкі дүниесін білмей, «түрі бойынша» сынайды; холериктер, сангвинниктар.
Интроверсия («ішке қарай айналған»): өз күйзеліс әлеміне бағытталған, жанасуға жоқ, үндемес, жаңа таңыстықты қиындықпен жасайды, тәуекел етуді жақсы көрмейді, ескі байланыстардың үзілгеніне уайымдайды, вұтылыс пен ұтыс арианттары жоқ,, беймазалық және ебдейсіздігі жоғары деңгейде; флегматиктер, меланхоликтар.
ОБӨЖ.
1.А.Е.Личко бойынша мінез екпіндеулерінің түрлері
2. К.Леонгард бойынша мінез екпіндеулерінің түрлері
Таблица құрастырып, түрлерін көрсетіп, анықтамасын жазыңыз.