Есту гигиенасы •
Айқай-шу есту талдағышына 2 түрлі әсер етеді: құлақтың дыбыс өткізушісі мүшелерінің қызметін
бұзады және орталық жүйке жүйесіндегі есту орталықтарының қызметін нашарлатады. 90 децибел
шамасындағы қатты айқай есту қабілетіне ғана әсер етіп қоймай, асқорыту, қантамырлар жүйелерінің
қызметін бұзады. 4-5 жыл бойы 120 децибел шуда еңбек еткен адамның жүйке жүйесінде кемшіліктер
п.б.: ұйқысы бұзылады, басы ауырады, зат алмасуы әлсірейді.
•
Есту кемшіліктерінің адын алу үшін дыбыс гигиенасының талаптарын орындау қажет. Әсіресе мектепте
гигиеналық талаптарды сақтаудың маңызы зор. Мектептегі шуды азайту үшін оның ауласының көше
жағын қорғаныс аймағына айналдырып, оған 5 қатар ағаштар мен бұталар отырғызады.
•
Есту қабілеті төмен оқушыларды алдыңғы қатардағы партаға отырғызған жөн. мектеп үйінің шулы
бөлмелерін (спорт залы, шеберханалар) негізгі оқу бөлмелерінен бөлек алыс орналастырылады.
Балалар жұмыс істеп жатқан шеберханаларда, шулы жерлерде әр 30-50 минөт сайын 10-15 минөтке
созылатын үзіліс жасау керек.
•
6-7 жаста мектепке барар алдында емханаларда баланың есту қабілетін тексереді, балалар бақшасына
баратын балаларды мектеп алдындағы тексеру кезінде балалар бақшасының комиссиясы тексереді.
•
Қатты дауысты музыканы тыңдау мөлшері 7-10 жаста 30 мин, 11-16 жаста 1-1,5 сағ, 17-20 жаста 1,5-2 с
Дәм сезу анализаторы.Оның жас ерекшеліктері. Дәм сезу анализаторының рецепторлық бөлі мі ауыз қ уысындағ ы мүшелерді ң дәм сезу клеткаларымен тығыз байланысты. Ондай клеткалар негізінен тілде орналасқан саңырауқұлақ, жапырақ және науа тәрізді дәм сезу бүртіктерімен байланысады. Жекеленген дәм сезу бүртіктері жұмсақ таңдайда, кейбір бадамша
