Басты
Оқиғалар
Басты оқиғалар
Салқам Жәңгір
Тәуке хан
|
● ХVІІ ғ.Қазақ хандығының жағдайы ауыр болды,алауыздық күшейді
●Үздіксіз соғыстар мен феодалдық езгілер Тахир хан мен оның мұрагерлерінің тұсында күшейе түсті
●Ойраттар шабуылы күшейді
●Үш жүз арасында тығыз байланыс азайып, уақыт өте Үш жүзде үш хан билік құрды
●Ұлы ханға бас ию,оның ақыл-кеңесін тыңдау жойыла бастады
|
●Есім ханнан кейін хан тағына баласы –Жәңгір отырды
●Халық оны жоңғарларға қарсы күресте ерлігі үшін Салқам Жәңгір деп атады
●1643 жылы Орбұлақ шайқасы болды
●Орбұлақ шайқасында қатысқандар Салқам Жәңгір 600 сарбазымен 50 мың Жоңғар әскеріне қарсы шықты
●Орбұлақ шайқасында Салқам Жәңгірге Самарқаннан көмекке 20 мың әскермен Алшын Жалаңтөс батыр келеді
●1652 жылы жоңғарларағ қарсы бір шайқаста Жәңгір хан қаза тапты
●1665 ж.Жоңғарлар Шығыс Түркістанға аттанып,Шалыш,Ақсу,Қашғарды басып алды
●1670 ж.Жаркентті басып алды
●Шығыс Түркістанды басып алу Жоңғар хандығының күш-қуатын арттырды
●Жоңғарлар Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанға басып кіріп, 9 қаланы басып алды:Сайрам,Манкент,Шымкент,Қараспан,Ташкент т.б.
●Қазақ хандығының береке-бірлігі азайды
Тәуке ханның жалғасы:
●1680 жылы Оңтүстік Қазақстанға жоңғарлар шабуыл жасағанда,Түркістан аман қалды
●1681-1685 ж.жоңғарлар Оңтүстік Қазақстанға бірнеше шабуыл жасады
●1710 жылы Қарақұм жиынында қаралған мәселе –жоңғарларға тойтарыс беру мәселесі
|
●Жәңгір қайтыс болғаннан кейін хан тағына баласы – Тәуке хан келді
●Тәуке хан бір орталыққа бағынған Қазақ хандығын құруға күш салды
●Билерге арқа сүйеп, сұлтандар билігін шектеді
● «Хандық кеңес» пен «билер кеңесінің»ролін арттырды
●Соттық мансап хан мен рубасы билерге берілді
●Астана Түркістан болды, Ташкент маңындағы Күлтөбеде үш жүздің басын қосқан құрылтай шақырып отырды
●көршілес қырғыз елі мен қарақалпақтардың біраз бөлігін өзіне қосып алды
●Қырғыздарды Қоқым Қарашор би арқылы, қарақалпақтарды Сасық биі арқылы басқарды
●Атақты «Жеті Жарғы» заңын шығарды
● «Жеті Жарғыны» Ұлы жүзден Төле бидің, Орта жүзден Қазыбек бидің, Кіші жүзден Әйтеке бидің қатысуымен жасады
● «Қасым ханның қасқа жолы» деген 5 тараудан тұратын заң жинағына екі тарау қосып, «Жеті Жарғыны» шығарды
● «Жарғы» сөзі мағынасы –әділдік ұғымы
●Жылына бір рет, күз айында құрылтай шақырылды,құрылтайға қарусыз келген адам қатыстырылмай,дауыс беру құқығынан айырылған
●13 жасқа толмаған балалар қылмыстық жауапқа тартылмаған
●Некеге отыру жасы -13 жас болды
●1715 жылы Тәуке хан қайтыс болды
|
