●Қаған –жоғарғы өкімет билігі, билік мұрагерлік болды
●Тегін,ілік хандар, бектер, нөкерлер –ханның ұрпақтары
●Уәзірлер–хан кеңесшісі қызметі
●Орда –ханның мемлекеттік саяси-әкімшілік орны болды, сарай қызметкерлері тұрған.
●Хандық билік болды
●Басқару ұлыстық жүйемен жүрді
●Әскери басқару жүйесі ХІІғ. ондық,жүздік,мыңдық,түмен болды
●Мыңбасы,түменбасыларды хан өзі сайлады
●Шерби –Ұлыстың ішкі ісін жүргізуші
Хандық билік болды
●Басқару ұлыстық жүйемен жүрді
●Әскери басқару жүйесі ХІІғ. 10,100,1000,түмен бол.
●Мыңбасы,түменбасыларды хан өзі сайлады
●Шерби –Ұлыстың ішкі ісін жүргізуші
Хандық билік болды
●Басқару ұлыстық жүйемен жүрді
●Әскери басқару жүйесі ХІІғ. 10,100,1000,түмен бол.
●Мыңбасы,түменбасыларды хан өзі сайлады
●Шерби –Ұлыстың ішкі ісін жүргізуші
●Ең ірі тайпа –жалайырлар,
10 бөліктен тұрған
Саяси жағдайы
●955ж.Сатұқ Боғра ханнан кейін билікке баласы Мұса келеді
●960 жылы Мұса ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялайды
●Мемлекеттің орталығы –Қашғар болды
●Баласағұнда екінші баласы Сүлеймен –ілік билік жүргізді
●960-990ж Мұсадан кейін Әли Арслан хан болды
●Хғ.аяғында Қарахандардың Орта Азияға жорығы басталады,992ж. ЖүсіпХотанды басып алады, 996 ж. Насыр ибн әли Мауараннахрға жорыққа шығады,Самани әулеті өз вассалы газнуилерді көмекке шақырады
●999 ж.Насыр ибн Әли Бұхарды басып алып, Мауараннахрды бағындырады
●ХІІ ғ.30-ж.шығыстан қарақытайлар Жетісуға басып кіреді,1141 ж.Самар-
қанға жақын Қатуан шайқасында
салжұқтар мен қарахан әскерін жеңеді
●1212ж.Хорезм шахы Мұхаммед Батыс иелікті құлатады
●Шығыс хандықты Найман ханы Күшлік бағындырады
●Мемлекет дами бастады Наркеш Дайын хан кезінде
( 1160-1203жж)
●егін шар.отырықшы қалалық өмір салты дамыды
●Инанч –білге ханға халық Білге хан атағын берген.
●Инанч –білге хан кезінде қарақытайлардан құтылады
●Білге хан дүниеден өткеннен кейін екі ұлы Бұйрық хан мен Даян хан хандықыт екіге бөліп алады:
1/Даян хан иелігі –далалық өлке
2/ Бұйрық хан иелігі –Алтайдың Қара Ертісіндегі Орунгу маңы болды
●1201ж.қырғыз, меркіт, найман т.б. тайпалар Бұйрық ханның ұйымдастыруымен құрылтайға жиналады
●Соғақ суаты шайқасында одақтастар монғол және керейіт ханы Ванның әскерімен шайқасып, жеңіледі
●1204ж.монғолдар Даян ханды жеңіп,найманды басып алады.
●Даянның баласы Күшлік Жетісуға қашып кетеді.
●Алғашқы ханы –Торы (Тұғырыл)
●Керейіттердің шарықтау шегі –Х-ХІІғ.яғни Маркус пен Құршақұз хандар кезі
●Құршақұз билікті қайта алып,хандықты оң,сол,орта бөліктерге бөледі
●ХІІғ а.Керейіт мемлекеті екі бөлікке бөлінеді
●Торы хан мен Шыңғысхан арасындағы достық қатынас ұзаққа созылмаған.
●1202ж.Шығсыхан керейіттерді басып алады
●Рашид ад –Дин керейіттердің қазақтардың
ертедегі атақты тайпасының бірі «деп жазған.
●Жалайырлар ішінде Шыңғысханға ең жақын адамы болған –шешен, батыр, ақын Мұқылай, Мұқылайға Шыңғысхан адал қызметі үшін «күй үн чінсан тәйж»і атағын берген
●Жамұқа –Шығсыханның жақын досы, кейін жауы болған
●1201ж.Аргун өзені жағасында Жамұқа құрылтай шақырып,өзін «гурхан» деп жариялаған.
●Жалайырларды құлатқан Шыңғысхан әскері.
