Өсімдіктердің шыққан тегі, құрылымы және организмдегі атқаратын қызметі бір-бірімен байланысты жасушалар жүйесі
жүктеу/скачать 205,33 Kb.
|
| 14-дарис
нерв улпасы Эктодермадан дамиды. Нерв ұлпасы нерв клеткаларынан, немесе нейрондардан(нейроциттерден), глиялық клеткалардан, глиоциттерден тұрады. Нерв ұлпасының құрамында рецепторлық клеткалар да болады. НЕРВ КЛЕТКАЛАРЫ Ядро мен оны қоршаушы цитоплазманың аздаған мөлшерінен тұратын денесінен немесе перикарионын (грекше пери- маңы, карион- ядро) аксон және дендриттері жатады Адам миынды жуық нерв клеткалары бар байланыстар құрайды. Нейрондар белоктар алмасуы жедел жүреді. Перикарионда органеллалардың көпшілігі-Гольджи кешені, гранулалық эндоплазмалық тор, рибосомалар мен митохондриялар, лизосомалар, түрлі ферменттер, микротүтікшелер орналасқан. Дендриттер импульстерді шеттен нерв клеткасының денесіне өткізбейді Дендриттердің саны көп және тармақталып келеді Аксондар
Аксонның бір ғана өсіндісі болады Аксон шеткі аппаратты құрап немесе бұлшық еттер мен бездерде аяқталады. Аксондарды нерв талшықтары деп те атайды, ұзындығы бірнеше метрге жетуі мүмкін Униполярлы (бір өсінді) Биполярлы (екі өсінді) Псевдоуниполярлы нейрондар биполярлы клеткалардың бір түрі, оның денесінен кейін аксон мен дендриттен Т-тәрізді болып бөлінетін жалпы бір өсінді тарайды Мультиполярлы (үш оданда көп өсінді) НИССЛЬ ТУЙИРШИКТЕРИ Хроматофильдік зат Электрондық микроскоппен қарағанда Ниссль заты бос орналасқан немесе мембранаға бекінген рибососалар мен полирибосомалары бар гранулалық эндоплазмалық ретикулумның жалпақ цистерналарына бай цитоплазмалық аймақ. Мысалы, жұлынның алдыңғы мүйізінің мотонейрондарындағы Ниссль түйіршіктері біркелкі ірі болады, ал жұлынның сезгіш ганглияларында ұсақ дән күйінде шет жағында орналасады. Ниссль заты нейрондардың аксондарында болмайды. НЕЙРОГЛИЯ Нерв ұлпасының көмекші және маңызды құрамды бөлігі. Нейроглияның клеткалары нерв импульстарын өткізбейді, бірақ олар нерв ұлпасында тіректік, трофикалық, қорғаныс және изоляциялық қызметтер атқарады. Эпифиз бен гипофизінде нейроглия осы органдардың негізгі массасын құрайды. Нейрондарға қарағанда он есе көп. Нерв түтігінен дамитын макроглия Мезенхимадан пайда болатын микроглия Глиялық қабықшамен қапталған нерв клеткаларының өсінділерін нерв талшықтары деп аталады. Нерв талшықтары ми мен жұлынның өткізуші жолдарын құрайды. Қабықшаларының құрлысына қарай нерв талшықтарын екі түрін: Миелинсіз(жұмсақ затсыз) Миелинді (жұмсақ затты) Нерв талшықтарының бәрі нерв ұштары деп аталатын сезгіш нейрондар дендриттерінің тармақталған ұштары. ФУНЦИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІНЕ ҚАРАП НЕРВ ҰШТАРЫН: ЭФФЕКТОРЛЫҚ ЖӘНЕ СЕЗІМДІК (РЕЦЕПТОРЛАР) ДЕП АЖЫРАТЫЛАДЫ. жүктеу/скачать 205,33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|