177
ақылдан, естен жаңылу.
Атанған қазақ болып үш Арыстан, Оншама
сөйлемеймін мен алыстан. Табылса сөз қисыны
зейлім
шығар, Табылар
зейілділер
де жиылыстан
(Нұртуған).
Күн өтті қапалықпен қараңғылық,
Басымнан өтті қызық бірталай жас. «Қабылдап өтінішімді алдым» десең, Бітіріп
мақсатымды
зейілімді
аш
(Нұртуған).
Жаманда дедің, датқа, мейілдерің,
Кемісін ашуланып
зейілдерің
(Майкөт).
Омбы бастықтарынан
зейілі
шығып
қайтты
(Ә. Нұрпейісов).
Зекет
(закат)
−
1) тазалық; 2) қайыр, садақа; 3) оннан бірі; 4) діни.
зекет − мал-мүліктің қырықтан бірін алатын салық.
Зекет
–
ислам діні
бойынша, жылдың аяғында, жазғытұрым қожа, ишандардың халықтың мал
мөлшеріне салатын салығы, үлесі
(ТС., Іт., 1959, 262).
Парсы тілінде
зей
−
өмір, тіршілік, азық
дегенді білдіреді
(ПРС., М., 1960, 264).
Зекет
парсының
зей
сөзімен қалыптасқан діни салық түрі. Бұрын
зекет
малдан алынған.
Мөлшері 40 қойдан 1 тұяқ, 5 түйеден 1 қой зекет бермеген адамдардың үй-іші
мен мал-жаны алланың кәріне жолығып, қырсыққа ұшырайды деген сенім бар
болған.
Зекет
– мал өсіруші аудандардағы қазақ шаруашылықтары малдарының
жиырмадан бір бөлігі мөлшерінде төленіп отырған
(Елеусізов М. Ш. Уәлиханов.
экон. көзқ. А., 1959, 22).
Мақтанып құр өтірік өкпелейсің, Білмейсің ақылыңның
азы-көбін! Неке жоқ қатыныңда, малда
Достарыңызбен бөлісу: 
