Қолданылған әдебиеттер:
Тақырып бойынша дәріс.
1. А.А. Өтепбергенов, Х.Қ Сатпаева, Ж.Б. Нілдібаева «Қалыпты физиология». Алматы-2005ж.
2. Қалыпты физиологияның лабораториялық жұмысы. Ақтөбе-1993ж. Х.Қ.
Сатпаева, нілдібаева Ж.Б.
Покровский В.М. физиология Человека. I-II том. М.: Медицина, 1998, 2001, 2003.
Косицкий Г.И. «Физиология человека» М.: Медицина, 1975,1986.
Логинов А.В. «Физиология с основами анатомии человека» М.: Медицина, 1983г.
Ткаченко Б.И. «основы физиологии человека». А-Ата, 1992г.
Тель Л.З., Агаджанян Н.а. «Физиологии человека». А-ата, 1992г.
Коробков А.В., Чеснокова С.А. «Атлас по нормальной физиологии» М.: ВШ, 1987.
Румянцева М.Ф., и др. Руководство к практическим занятиям по физиологии с основами анатомии человека. М.: Медицина, 1986г.
Тақырыбы №7: АІЖ- нің сөл бөлу қызметі. Бауыр және ұйқы безінің
қызметі.
Сабақ өту уақыты- 2 сағат
Тақырыптың өзекті мәселесі:
Ауыз қуысындағы, қарында және ішектегі ас қорытылудың қызметтерін оқытып үйрету. Су, минерал тұздар, ас құрамындағы кейбір қарапайым органикалық заттар ішек- қарында өзгерместен тікелей қанға сіңуін оқытып үйрету.
Дидактикалық мақсаты:
Ас құрамындағы қоректік заттар (белок, көмірсу, май) адам денесіндегі тіндердің жаңарып жаңғырылуын, жасуша түзілуін, адамның өсіп-өнуін, дамуын қамтамасыз ететін құрылыс материалдары, тіршілік әрекетіне жұмсалатын энергия көзі. Демек қоректік заттар дер кезінде және қажет мөлшерде ұдайы түсіп отыруы шарт. Олай болмаған күнде гомеостаз бұзылып, жасушалардың, тіпті бүкіл организмнің тіршілігіне қауіп төнеді. Адам өзіне қажет қоректік зттарды әдетте сырттан алады. Бұл-экзогендік тамақтану.
Сырттан, қоректік заттар келіп түспесе де, адам біразға дейін тіршілік ете береді. Ол өз жасушаларындағы органикалық қоректік заттарды пайдаланып, құрамындағы ағзалар, тіндердің қалыпты қызмет етуін қамтамасыз етіп отырады, яғни эндогендік тамақтану басталады.
Су, минерал тұздар, ас құрамындағы кейбір қарапайым органикалық заттар ішек-қарында өзгерместен тікелей қанға сіңеді. Гидралаза ферменттері түзілу ерекшеліктеріне қарай үш топқа бөлінеді. Аутолитикалық ферменттер-тағамдық заттар, мәселен, ана сүті құрамындағы ферменттер, симбионттық гидролазалар-бактериялар мен біржасушалы жәндіктердің қатысуымен гидролиздік үрдістерді іске асыратын, айталық, күйіс қайыратын малда клетчатканы ыдырататын ферменттер.
Асқорыту жүйесінің қызметі:
Сөл шығару қызметі.
Қимыл (жиырылу-жазылу) қызметі.
Қоректік заттарды сіңіру қызметі.
Тіршілікке қажеттсіз заттарды сыртқа шығару қызметі.
Эндокриндік қызметі.
Достарыңызбен бөлісу: |
