ОңТҮстік қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы қалыпты және патологиялық физиология кафедрасы оқытушыларға арналған тәжірбиелік сабақТЫҢ
жүктеу/скачать 475 Kb.
|
Методичка-СД-1курс-каз
- Бұл бет үшін навигация:
- Қанның құрамы
- Плазманың құрамы
| Қанның реакциясы. Қан реакциясы сутегі(Н) мен гидроксил(ОН)иондарының ара қатынасына байланысты. Реакция көрсеткіші (рН) өте тұрақты гомеостаздың көрсеткіштерінің бірі. Анның реакциясы – сәл сілтілі,вена мен артерия қанында бірдей емес. Вена қанында көмір қышқылы көбірек, сондықтан оның реакциясы (рН) 7,35- 7,36; артерия қанында 7,4- 7,42 яғни сілтілеу келеді. Жасуша ішінде зат алмасу өнімдерінің көбеюіне байланысты рН төменірек (7,0-7,2), яғни қышқылдың рН мөлшері әдетте 7,0- 7,8 аралығында, бұдан әрі өзгерсе, ол тіршілік үшін өте қауіпті (қолайсыз үрдістер туып, адам өліп кетуі мүмкін).РН ұзақ уақыт 0,1-0,,2 мөлшерге өзгерсе де адам өледі.
Қанның құрамы: Қан сарғылттау келген сұйық зат- плазмадан және оның ішінде жүзіп жүрген қан жасушаларынан, яғни пішінді элементтерден тұрады. Ересек адамда қанның көлемі салмағының 6-8%-іне тең(5-6 литрдей). Қан жасушалары қызыл түйіршіктер(эритроциттер) мен ақ түйіршіктер (лейкоциттер), қан пластинкалары- тромбоциттер. Плазма қан құрамының 52-58%-іне, қан жасушалары-42-48%-не тең. Қан жасушаларының жалпы гематокриттік көрсеткіші 42-48, ал қанның әр литрінде 0,42-0,48 литр. Соңғысы гематокриттік көрсеткіш деп аталады. Плазманың құрамы: Оның 90-92%-і судан, қалғаны (8-10%) құрғақ заттардан тұрады. Соңғыларының 8-9% органикалық заттар, оның ішінде белок 6-8%; 0,9%- 1% бейорганикалық (минерал) заттар. Бұлардың көбі ас тұзы (90%). Органикалық заттар көбі белоктар: альбумин, глобулин (a,в,y) фибриноген. Альбуминдер мен фибриноген бауырда, глобулиндер бауырда және сүйек кемігінде, көкбауырда, лимфалық түйіндерде түзіледі. Бұлармен қатар плазмада глюкоза, липидтер, сүт қышқылы, пировиноград қышқылы және молекуласында азоты бар заттар (амин қышқылдары, мочевина, зәр қышқылы, креатин, креатинин) түрлі ферменттер, гормондар, витаминдер, пигменттер, еріген күйінде оттегі, көмір қышқылды газ, азот болады. Қанның қасиетін, құрамын, қызметін, формалық элементтерінің функциональдық пәрменділігін (активтілігін), эритропоэз, лейкопоэздің реттелу механизмдерін білу барлық жүйелер, ағзалар және ұлпаларлдың өзара тығыз қарым-қатынасын дұрыс түсінуге қажет. Қанның формалық элементтеріне эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер жатады. Ер кісілердің қан құрамында эритроцит мөлшері 4,5-5,5*10/л, ал әйелдерде 3,7-4,7*10-12/л болып келеді. Қандағы эритроциттердің мөлшері кейбір физиологиялық жағдайларда өзгеріп тұруы мүмкін ол барометрлік қысым төмендегенде көбейеді, кейде эритроциттердің мөлшерініңғ өзгеруі кейбір аурулардың болуына да байланысты. Лейкоциттер қанның ақ түйіршіктері.Лейкоциттердің маңызы қызметі қорғаныстық функция болып табылады. Ол лейкоциттердің микроағзаларды жұту қасиетіне байланысты адам қанында 6,0-8,0*10/9/л 6000,8000 1мм3-те мөлшерінде лейкоциттер кездеседі. Лейкоциттер үлкен 2 топқа бөлінеді. Олар түйіршікті-грнулациттер, түйіршіксіз- агранулоциттер. . Тромбоциттер- бұл клеткалардың қандағы мөлшері 1мм 3-қа 200000-300000 болып келеді.Тромбоциттер ағзада микроциркуляцияны және гемостазды реттеу арқылы маңызды роль атқарады. Қан пластинкалары төсейтін болып табылады және қажет кезде микротамырлардың тонусы мен өткізгіштігін өзгертетінфизиологиялық активті зат серотонин бөледі. Сонымен қатар тромбоцит қабырғалары барлық этапта қан ұйытуда қатысады. Қан жасаудың балалық шақтағы ерекшеліктері балалардағы қанның жасауы бірқатар ерекшеліктерімен өзгешеленеді және жасқа қарай өсе келе динамикалық өзгеріске ұшырайды. Ерте жастағыда қызыл сүйек кемігінің майлы сүйек кемігіне айналуы басталады. Балалардағы қан жасаудың басты өзіндік ерекшелігі –ол әртүрлі кейде болар-болмас себептер нәтижесінде пісіп-жетілмеген элементтердің пайда болуына бейімділігі. жүктеу/скачать 475 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|