ОңТҮстiк қазақстан мемлекеттiк
Ұсынылған әдебиеттер тізімі
жүктеу/скачать 89,61 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 13-Дәріс. Сөйлеудің лексика-грамматикалық компоненттерін дамыту технологиялары. Жоспар
| Ұсынылған әдебиеттер тізімі:
1.Логопедия негіздері. 2017. Дүйсенбаев А.Қ., Балтымова М.Р 2.Логопедия. 2014. Өмірбекова Қ.Қ. 3.Дамуында түрлі ауыткулары бар балалардың сөйлеу тілі дамуының ерекшеліктері. 2014. Ибатова Г.Б. 3.Ринолалия. 2014. Өмірбекова К.К. 4.Қазақстан Республикасында балаларға білім беру мекемелерінің әр түрлерінде логопедиялық жұмыстың ұйымдастырылуы және мазмұны. 2014. ИбатоваГ.Б., Оразаева Г.С. 13-Дәріс. Сөйлеудің лексика-грамматикалық компоненттерін дамыту технологиялары. Жоспар: 1.Сөздік жұмыс ұғымы және оның баланың жеке басының дамуы үшін маңызы 2.Балабақшадағы сөздік жұмысының міндеттері мен мазмұны 3. Сөздік жұмыс әдістемесінің жалпы мәселелері Сөздік жұмыс-бұл балалардың пәндік әлем, адамдардың өмірі, олардың жұмысы мен қарым-қатынасы туралы білімдерін жүйелі түрде кеңейту, тереңдету және жалпылау; оның барысында баланың сөздерді сандық жинақтауы, олардың мазмұнын игеруі және сөйлеуде белсенді қолданылуы жүреді. Сөйлеуді дамыту мәселесі қазіргі уақытта өзекті болып қала береді. Балалар жеткіліксіз қалыптасқан ауызекі көрсетіледі неготовыми басында мектептегі оқыту. Мұның бір себебі-баланың сөздік қорының кедейлігі. Әркімге түсінікті: адамның сөздік қоры неғұрлым бай болса, оның ауызша сөйлеуі соғұрлым толық болады. "Сондықтан балабақшаның басты міндеттерінің бірі-өз халқының әдеби тілін меңгеру немесе меңгеру негізінде балалардың дұрыс ауызша сөйлеуін қалыптастыру". Сөздікті дамыту-дұрыс ауызша сөйлеуді қалыптастырудың нақты міндеттерінің бірі (олар 7-ге бөлінген). Сондықтан сөздікті байыту, шоғырландыру және жандандыру жұмыстары балалардың сөйлеу дамуының жалпы жүйесінде маңызды орын алады. Мектепте дамыта оқыту қағидатын күшейту мектепке дейінгі тәрбиеге де белгілі бір талаптар қояды. Мектепте сәтті оқу үшін ана тілі жүйесі, оның элементтері оның шығармашылық қызметінің объектісі ретінде әрекет етуі керек. Сондықтан балабақшадағы сөйлеуді дамыту міндеттерінің бірі-мектеп жасына дейінгі балаларда мектепте оқуға сүйенетін тілдік шындықты бастапқы қарапайым білімді қалыптастыру. Сөздің мағынасы тіл арасындағы байланыстырушы буын ретінде әрекет етеді (тіл дегеніміз – адамдар үшін белгілі бір мағынасы мен мағынасы бар дыбыстардың тіркесімі берілетін шартты белгілер жүйесі) және сөйлеу (сөйлеу дегеніміз – тиісті жазбаша белгілер жүйесімен бірдей мағынасы мен мағынасы бар айтылатын немесе қабылданатын дыбыстардың жиынтығы). Ол тіл бірліктерінде де, сөйлеу бірліктерінде де көрінеді. Тіл білімінде бұл сөз лексикалық бірлік ретінде қарастырылады, онда дыбыстық қабық, сөз деп аталатын зат және оның біздің санамызда пайда болатын мағынасы ерекшеленеді. Сөздердің мағынасы олардың тұжырымдамасы ретінде тікелей байланысты. Балалардың ұғымдарды меңгеруіне тәрбие мен оқытуда үлкен мән беріледі. Л. с. Выготский былай деп жазды:"психологиялық жағынан сөздің мағынасы, біз зерттеу барысында бұған бірнеше рет көз жеткізгеніміздей, жалпылау немесе тұжырымдамадан басқа ештеңе жоқ". "...біз сөздің мағынасын ойлау феномені ретінде қарастыруға құқығымыз бар". Біздің айналамыздағы әлемде шексіз көптеген заттар мен құбылыстар бар, егер олардың әрқайсысы жеке сөз деп атауға тырысса, онда біз қолдануымыз керек сөздік қоры іс жүзінде шексіз болады, ал тілдің өзі адамға қол жетімді емес. Біз оны байланыс құралы ретінде пайдалана алмадық. Қарым-қатынаста және ойлауда адам шектеулі сөздер санына ие, ал лексика объектілер мен құбылыстардың көрсетілген сөздерінің санынан әлдеқайда аз. Әрбір осындай сөз-бұл бір объектіге немесе құбылысқа емес, жалпы және ерекше белгілердің жиынтығымен бөлінген олардың бүкіл класына қатысты ұғым. Құбылыстар мен заттардың белгілі бір класы үшін бірдей белгілер маңызды болып табылады, яғни.екінші реттік белгілер емес, олардың негізгі қасиеттері мен қасиеттерін білдіреді. Сөздер-ұғымдар объектілер туралы білімді жалпылауға және тереңдетуге мүмкіндік береді, олардың біліміне тікелей тәжірибеден тыс, адамға сезім арқылы берілетін нәрселерден тыс. Меңгеру процесі балалармен маңызы бар сөздер, олардың семантикасы зерттелді Л. С. Выготским маңы, бала өзінің даму шамасы бойынша ауысады кездейсоқ, елеулі емес белгілері елеулі. Яғни, сөз ұғымында қамтылған объектінің немесе құбылыстың көптеген қасиеттері мен белгілерінің ішінен бала алдымен өзі жасаған әрекеттерде тиісті заттармен тікелей әрекет ететіндерді ғана үйренеді. Болашақта өмірлік тәжірибені алу және байыту кезінде олар тиісті Тұжырымдаманың терең мағынасын, соның ішінде олар тікелей қабылдамайтын объектілердің қасиеттерін игереді. Мектепке дейінгі мекемелердің жұмыс тәжірибесінде негізінен осы процестің сандық жағына назар аударылады, яғни.балаларды сыртқы әлеммен таныстыру жұмысына байланысты сөздік қорын ұлғайту, сөздік қорын арттыру. Сөздікті байыту, танымдық (балалардың қоршаған әлем туралы білімдері мен түсініктерін кеңейту және тереңдету) және тілдік даму процесінде нақты тілдік міндеттерді бөліп көрсету сөздік жұмысына сөздің семантикалық жағын игеру ерекшеліктерін талдауды қосу қажеттілігіне әкелді. Балаларды сөздің мазмұндық жағына назар аударуға тәрбиелеу. Балаларда сөздің мазмұндық жағына, оның семантикасына назар аудару, сөздердің мағынасын нақтылау, басқа сөздермен байланыстарды байыту қолдану дәлдігін дамытады және монологиялық тұжырымның байланысына оң әсер етеді. жүктеу/скачать 89,61 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|